Σαμοθράκη

Του Γιάννη Σχίζα

 ΑΥΓΗ 30.9.17

Σφοδρή καταιγίδα χτύπησε  αυτή τη βδομάδα τη Σαμοθράκη, προκαλώντας  κατολισθήσεις, κόβοντας το οδικό δίκτυο, ρίχνοντας αυτοκίνητα σε ρέματα. Οι  βροχοπτώσεις ήταν βιβλικών διαστάσεων , περίπου  210 εκατοστά βροχής, που είναι περισσότερη και από τη μισή ετήσια βροχόπτωση στην Αττική.[ΦΩΤΟ ΔΗΜΗΤΡΗ ΜΠΟΥΣΜΠΟΥΡΑ] Το «κακό» ήταν συγκρίσιμο με αντίστοιχο , προ 15ετίας περίπου,  όταν μια φάση  χιονοπτώσεων είχε σαν αποτέλεσμα τον  αποκλεισμό του νησιού από την υπόλοιπη Ελλάδα, έτσι ώστε να χρειαστεί  απόβαση του Πολεμικού Ναυτικού (!) για την αποκατάσταση των δικτύων και την αντιμετώπιση υγειονομικών προβλημάτων…

Αυτό το νησί στην άκρη της Ελλάδας, με το μοναδικό βουνό Σάος των 1664 μέτρων - από όπου μπορεί κανείς να αρμενίσει το βλέμμα του προς την Ίμβρο σε συνθήκες καλής ορατότητας – είναι πραγματικά ένα νησί που βρυχάται, «ένα θεριό που κείτεται στη θάλασσα», όπως στο τραγούδι του Χατζηδάκη. Στην πρώτη επίσκεψή μου το κατακαλόκαιρο, μου άφησε ανεξάλειπτη την εικόνα των μελανόμορφων νεφών (των cumulonimbus της Μετεωρολογίας)  που επικάθηντο  στο Σάος εν αναμονή της εκτόνωσής  τους  σε κατακλυσμιαία βροχή…

H Σαμοθράκη των καλοκαιρινών νερών που συρρέουν στις βάθρες,  η Σαμοθράκη των Καβείριων μυστηρίων, του διάσημου αγάλματος της «Νίκης», έχει φανατικούς χρήστες,  αλλά και  τον καθένα που υπόσχεται στον εαυτό του ένα μελλοντικό ραντεβού μαζί της – όπως κάποιοι μυθικοί Γιαπωνέζοι εραστές  μεταξύ τους…Τρόφιμος πλέον του Λούβρου η «Νίκη», που  ανακαλύφθηκε το 1863 και στη συνέχεια πωλήθηκε στη Γαλλία από τους Τούρκους με τη μεσολάβηση του υποπροξένου Σαμπουαζώ, δίνει στο σημερινό επισκέπτη μια μοναδική οφθαλμαπάτη κίνησης. Το δυστύχημα είναι ότι στο σημερινό αρχαιολογικό χώρο του νησιού εκτίθεται  ένα άθλιο αντίγραφό της,  που ανακαλύφθηκε το 1949 .

Εάν υπήρχε ο θεσμός των βραβείων «Όσκαρ» για το μαγείρεμα της κατσίκας, το νησί θα συγκέντρωνε τουλάχιστον 10…Μόνο που η ανάβαση στο όρος Σάος καταμαρτυρεί το κόστος αυτής της γευσιγνωσίας – καθώς η ανεξέλεγκτη κατσικοβόσκηση  έχει καταστρέψει το μεγαλύτερο μέρος των νεαρών ατόμων βελανιδιάς και πολλούς ακόμη θάμνους ή πόες. Σαν αποτέλεσμα το αρχέγονο δάσος θυμίζει δασικό γηροκομείο  υπό εξαφάνιση, ενώ οι όποιες πράσινες περιοχές δηλώνουν  την κυριαρχία της φτέρης – ενός φυτού «που δεν τρώγεται με τίποτε».

Παρά τις πρόσφατες και τις παλιότερες ζημιές, η μαγεία του νησιού ανθίσταται. Αλλά ως πότε; Τα  σχέδια εγκατάστασης ανεμογεννητριών στο Σάος με τις μεγάλες εδαφικές κλίσεις θα τραυματίσουν ανεπανόρθωτα ένα  τοπίο,  που είναι σαφέστατα στοιχείο του τουριστικού προϊόντος του νησιού. Η απομάγευση είναι ante portas – εκτός αν επικρατήσει μια άλλη λογική χωροθέτησης…