Ποιά γειτονιά, ποιά συνοικία, ποιά πόλη

Παλιά, στα πλαίσια του περιοδικού ΟΙΚΟΤΟΠΙΑ, όταν ο λόγος περί ποιότητας ζωής  ήταν εν ζωή, είχαμε οργανώσει συζητήσεις για θέματα όπως «Η γειτονιά στην εποχή του διαδικτύου»…Στα πλαίσια αυτών των συζητήσεων είχαμε  αναφερθεί στην αναγκαιότητα των μικρών χωρικών ενοτήτων (γειτονιά, συνοικία) και είχαμε σχολιάσει διάφορα εγχειρήματα υποστήριξής τους – όπως αυτό επί Υπουργίας Αντώνη Τρίτση…

Η περίοδος των Μνημονίων έφερε έναν αφόρητο οικονομισμό, από την άποψη ότι ο δημόσιος λόγος επικεντρώθηκε στην οικονομική διαχείριση, στις χρηματοδοτικές εξαρτήσεις της ελληνικής οικονομίας, στις  σχέσεις της ελληνικής οικονομίας με την ευρωζώνη. Ταυτόχρονα διάφορα ζητήματα όπως αυτό της παράτασης της λειτουργίας των καταστημάτων, αντιμετωπίσθηκαν με  στενά οικονομικά κριτήρια, χωρίς αναφορά  στις χωροταξικές και κοινωνικές παρενέργειές τους. Αυτό που δικαιολογημένα αλλά κατά κόρον τονίσθηκε, ήταν ότι  η παράταση της λειτουργίας  των μεγαλοκαταστημάτων προωθεί την καταστροφή των μικρομεσαίων επιχειρηματιών, την συγκέντρωση του κεφαλαίου  και την υπερεργασία των υπαλλήλων.
 Με τον τρόπο όμως αυτό, και μέσα στις συνθήκες της υπαρξιακής ένδειας, δεν κατανοήθηκε  η μεγάλη παράπλευρη απώλεια ως εκ της κυριαρχίας των μεγακαταστημάτων :  Το κλείσιμο των μικρομεσαίων καταστημάτων που λειτουργούν στην κλίμακα της γειτονιάς και της συνοικίας, μειώνει την ποικιλότητα αυτών των χωρικών ενοτήτων, αποξενώνει τον καταναλωτή από τον πωλητή ακόμη περισσότερο, αναπτύσσει μονολειτουργικές δομές, προκαλεί ενεργειακά κόστη από τις μετακινήσεις προς και από τα μεγα-καταστήματα που για λόγους επάρκειας χώρου εγκαθίστανται στην αστική περιφέρεια, ή επιβαρύνει υπέρμετρα συγκεκριμένες περιοχές του αστικού χώρου λόγω δημιουργίας πολυκαταστημάτων με πάρκινγκ και άλλες υποδομές. Η συγκεκριμένη πτυχή του ζητήματος ουδόλως πονοκεφαλιάζει το μεγάλο κεφάλαιο - η ποιότητα ζωής του είναι άγνωστος όρος- όμως επίσης δεν προκαλεί την προσοχή εκείνης της Αριστεράς, που μονοκαλλιεργεί οικονομικές ή "οικονομίστικες" θέσεις...

Για το ζήτημα έκανα αναφορά στην εκπομπή «Εφήμερα και διαχρονικά» (ERT OPEN, 106,7) τη Δευτέρα, 29 Μαϊου, με συνομιλήτρια την Κατερίνα  Θανοπούλου. Η συζήτηση έγινε προφανώς όχι γιατί θα επηρέαζε τις πολιτικές αποφάσεις αλλά για να ξέρουμε τί μας γίνεται, ποιά αστικά κύτταρα διαμορφώνουμε  και σε ποιά πόλη  πηγαίνουμε….

Γιάννης Σχίζας