Αρχέγονες ελιές....

από δημοσίευμα του ΜΑΝΟΥ ΚΑΠΑ στον ιστοχώρο της ΠΕΕΓΕΠ
Σύμφωνα με την μυθολογία η θεά Αθηνά έδωσε μια ήμερη ελιά στους Αθηναίους που φύτρωσε στο βράχο της Ακρόπολης δίπλα στο Ερέχθειο. Οι Αθηναίοι μαθαίνουν να την καλλιεργούν και δίνουν στην πόλη τους το όνομα της Αθηνάς. Μέχρι τότε φιλονικούσε με τον Ποσειδώνα για να την διεκδικήσει.

Από την πρώτη ελιά που χάρισε η Αθηνά δημιουργήθηκαν οι δώδεκα ελιές που αντιστοιχούν στις δώδεκα πύλες της. Από αυτές δημιουργήθηκε ο Ελαιώνας, το ιερό δάσος για του Αθηναίους.

Όπως αναφέρει ο Αριστοτέλης στην Αθηναίων Πολιτεία όποιος κακοποιούσε ή ξερίζωνε ελιά από τον Ελαιώνα καταδικάζονταν ακόμη και σε θάνατο. Το λάδι απ’ αυτές τις ιερές ελιές μαζευόταν και “τοις ταμίαις παραδίδωσι εις Ακρόπολιν”. Οι ταμίες που φύλαγαν το λάδι, το μοίραζαν στα Παναθήναια στους αθλητές για ν’ αλείφουν τα κορμιά τους. Από το ίδιο λάδι έδιναν και οι αθλοθέτες στους αθλητές. Όπως έχει υπολογιστεί για την γιορτή των Παναθηναίων απαιτούνταν κάθε τέσσερα χρόνια περίπου 70 τόνοι λάδι.

Παρότι σήμερα τα ίχνη του αθηναϊκού Ελαιώνα είναι ελάχιστα, η Ιερά Οδός από τη δεκαετία του `50 τον έχει κόψει στη μέση. έκοβε στη μέση η Ιερά Οδός. Εκεί η στάση λεωφορείων “Ιερή Ελιά”, δίπλα στην παλιά Αθηναϊκή Χαρτοποιία, μας θυμίζει λίγο από την παλιά αίγλη του Ελαιώνα.

 

Ο Πεισίστρατος ξεκίνησε την εξάπλωση της καλλιέργειας της ελιάς ως παραγωγικού δέντρου και φύτεψε από παρακλάδια της πρώτης ελιάς της Αθηνάς, μια ακόμη στους σημερινούς Αγίους Αναργύρους. Πιστεύεται πως ακριβώς το ίδιο έκανε και ο Πλάτωνας, όπου φύτεψε μια ελιά δίπλα στην Ιερά Οδό. Κατά τη παράδοση και τους μύθους που επικρατούν ο Πλάτωνας τον 5ο αιώνα π.Χ συζητούσε κάτω από αυτήν την ελιά με τους μαθητές του την θεωρία των ιδεών. Αυτό εξάλλου ήταν και το γεγονός που η περιοχή έλαβε το τοπωνύμιο Ακαδημία Πλάτωνος. Αν και κάτι τέτοιο δεν μπορεί να εξακριβωθεί το υπεραιωνόβιο δέντρο επί της Ιεράς Οδού κηρύχθηκε διατηρητέο μνημείο της φύσης.
 

Όμως ένα ισχυρό χτύπημα από φορτηγό το 1976 την σπάει. Με επίπονες προσπάθειες καθηγητές ο γηραιός κορμός της ελιάς μεταφέρετε στο γειτονικό χώρο του Γεωπονικού Πανεπιστημίου. Εκεί με τη συνεργασία αρχαιολόγων κατάφερε να συντηρηθεί και έτσι σήμερα να διασώζεται σε ειδική προσθήκη.
 

Η φύση όμως δεν κατάφερε να πτοηθεί από το ατύχημα. Η αρχική ρίζα της ελιάς δεν είχε καταστραφεί και έτσι παραφυάδες και μικρά κλαδιά ξαναβλάστησαν στο ίδιο σημείο. Ο μικρός χώρος που έχει διαμορφωθεί και βρίσκεται σήμερα δίπλα ακριβώς την στάση “Ιερή Ελιά” φιλοξενεί τους απογόνους εκείνης της ενδεχόμενης αρχαίας ελιάς που φύτεψε ο Πλάτωνας.
 

Τραγική ειρωνεία όταν πριν λίγο καιρό ένα ξερό μέρος κορμού αυτής την ελιάς αποκόπηκε για καυσόξυλα από περαστικούς…

ΑΣΤΥρίες

Ελιά του Πεισίστρατου

Friday, 07 May 2010 07:22 | Written by rodoula | | |

Η ηλικία της φτάνει τα 2.500 χρόνια. Εξακολουθεί δε να παραμένει όμορφη και καρπερή, όπως όταν φυτεύτηκε. Ο λόγος για τη μοναδική ελιά από την εποχή του τύραννου Πεισίστρατου που υπάρχει στο λεκανοπέδιο και βρίσκεται στο δήμο των Αγίων Αναργύρων Αττικής. Εχει ζήσει σχεδόν όλη την ιστορία της Ελλάδας, από το 545 π.Χ., που υπολογίζεται ότι φυτεύτηκε, μέχρι σήμερα.

Ο Πεισίστρατος θεωρείται εκείνος που φρόντισε για τη διάδοση της ελιάς ως παραγωγικού δέντρου στην Αττική, η οποία «ψιλή και άδενδρος ούσα» κατεφυτεύθει με ελαιόδεντρα «Πεισιστράτου προστάξαντος». Με εντολή του οι ακτήμονες πολίτες έβγαιναν στους αγρούς και ενωμένοι, με ρούχα χωρικών, φύτευαν ελαιόδεντρα δημιουργώντας «πέλαγος» ολόκληρο ελαιοδέντρων σε όλη την Αττική. Το εισόδημα των ελαιοδέντρων τους αυτών φάνηκε στη συνέχεια με ειδικές διατάξεις σε ότι αφορά τα δικαιώματά τους. Το ίδιο δικαίωμα όμως δεν παραχωρείτο για τις Μορίες (ιερές ελαίες).

Πολλές φορές κατά τη διάρκεια της ζωής της κινδύνεψε. Δεν ήταν λίγοι εκείνοι που ακόμα και άθελά τους της έκαναν κακό, αφού η πείνα και η φτώχεια κατά την ιταλογερμανική κατοχή είχαν αναγκάσει τους ανθρώπους να μηχανεύονται διάφορους τρόπους για να ζήσουν. Ετσι, κατά τη διάρκεια της Κατοχής, τμήμα του κορμού της καταστράφηκε καθώς κόπηκε για να γίνει καυσόξυλα. Ομως παρά τις ταλαιπωρίες, το ιερό δέντρο έμεινε όρθιο και δεσπόζει σήμερα στην πλατεία Πεισιστράτου, όπως ονομάζεται. Ο κεντρικός κορμός του έχει σφιχταγκαλιαστεί από πολλούς νεότερους.

Το όμορφο δέντρο καθημερινά επισκέπτονται μαθητές από πάρα πολλά σχολεία της Αθήνας, που μαζί με τους καθηγητές τους πηγαίνουν να το θαυμάσουν από κοντά και να μάθουν την ιστορία του αλλά και το λόγο που ο Πεισίστρατος έδωσε πριν από τόσα χρόνια την εντολή στους ακτήμονες πολίτες να φυτέψουν όσο περισσότερα ελαιόδεντρα μπορούσαν.

Η ελιά του ...Πεισίστρατου!

Ελιά του Πεισίστρατου : υπεραιωνόβια ελιά, στους Αγίους Αναργύρους (ανάμεσα στις οδούς Τριπόλεως και Κωνσταντινουπόλεως), την οποία εικάζεται πως φύτευσε ο Πεισίστρατος. Σήμερα διατηρείται και συντηρείται σαν μνημείο από την εκάστοτε δημοτική αρχή.

Το μνημείο
Η ηλικία της φτάνει τα 2.500 χρόνια.
Εξακολουθεί δε να παραμένει όμορφη και καρπερή, όπως όταν φυτεύτηκε. Ο λόγος για τη μοναδική ελιά από την εποχή του τύραννου Πεισίστρατου που υπάρχει στο λεκανοπέδιο και βρίσκεται στο δήμο των Αγίων Αναργύρων Αττικής.
Εχει ζήσει σχεδόν όλη την ιστορία της Ελλάδας, από το 545 π.Χ., που υπολογίζεται ότι φυτεύτηκε, μέχρι σήμερα.
«Είμαστε πολύ περήφανοι για την ελιά, που επάξια αποτελεί το σύμβολο του δήμου μας», αναφέρει στην «Espresso» ο δήμαρχος των Αγίων Αναργύρων Νίκος Σαράντης.
«Κάτω από τα κλαδιά της παίζαμε όταν ήμασταν παιδιά, ενώ για πολλούς αποτελεί ακόμα και σημείο συνάντησης».
Πολλές φορές κατά τη διάρκεια της ζωής της κινδύνεψε. Δεν ήταν λίγοι εκείνοι που ακόμα και άθελά τους της έκαναν κακό, αφού η πείνα και η φτώχεια κατά την ιταλογερμανική κατοχή είχαν αναγκάσει τους ανθρώπους να μηχανεύονται διάφορους τρόπους για να ζήσουν.
Ετσι, κατά τη διάρκεια της Κατοχής, τμήμα του κορμού της καταστράφηκε καθώς κόπηκε για να γίνει καυσόξυλα. Ομως παρά τις ταλαιπωρίες, το ιερό δέντρο έμεινε όρθιο και δεσπόζει σήμερα στην πλατεία Πεισιστράτου, όπως ονομάζεται.
Ο κεντρικός κορμός του έχει σφιχταγκαλιαστεί από πολλούς νεότερους.
«Αισθανόμαστε τυχεροί με την ύπαρξη της ελιάς, που ακόμα και κατά τη δημιουργία των δύο σιδηροδρομικών γραμμών, που περνούν από κοντά της, παρέμεινε στη θέση της, λες και κάποιοι δεν ήθελαν να της κάνουν κακό».
Το όμορφο δέντρο καθημερινά επισκέπτονται μαθητές από πάρα πολλά σχολεία της Αθήνας, που μαζί με τους καθηγητές τους πηγαίνουν να το θαυμάσουν από κοντά και να μάθουν την ιστορία του αλλά και το λόγο που ο Πεισίστρατος έδωσε πριν από τόσα χρόνια την εντολή στους ακτήμονες πολίτες να φυτέψουν όσο περισσότερα ελαιόδεντρα μπορούσαν.
«Εχουμε αναλάβει την προστασία της ελιάς, αφού μιλάμε για μνημείο της φύσης, όπως έχει χαρακτηριστεί με απόφαση του ‘96 από τη γενική γραμματέα της Περιφέρειας Αττικής. Ειδικοί έρχονται ώς εδώ και την περιποιούνται, την κλαδεύουν, ενώ την προστατεύουν και από τυχόν αρρώστιες».

Πεισίστρατος : 605-527 π.Χ. Γιός του Ιπποκράτη, αρχηγός των Διακρίων και εξάδελφος του Σόλωνα. Δύο φορές απέτυχε να γίνει τύραννος. Την τρίτη (545) τα κατάφερε λόγω της διαμάχης των ανταγωνιστών του.