Ωράρια καταστημάτων, γειτονιά, ποιότητα ζωής

Του Γιάννη Σχίζα

Δημοσιεύεται στην ΑΥΓΗ της 10.6.17

Η παράταση του χρόνου λειτουργίας των καταστημάτων σημαίνει μεγαλύτερη κατανάλωση χρόνου για τη διάθεση των   εμπορευμάτων – δηλαδή  προκαλεί  σπατάλη :  Εκτός βέβαια…εάν η μέσω  εξοντωτικών ωραρίων εξάλειψη των μικροκαταστημάτων,  συνεπιφέρει  κάποια  εξοικονόμηση   εμπορικού  χρόνου  ……

Η τελευταία εξέλιξη    είναι απολύτως βέβαιο ότι θα οξύνει τον ανταγωνισμό όλων προς όλους  και θα προκαλέσει  αύξηση του χρόνου εργασίας των μισθωτών. Για κάποιους αυτό  είναι θεμιτό στα «πλαίσια της ελεύθερης αγοράς» - μόνο που η  τρέχουσα αγορά  αφήνει την ελευθερία κατά μέρος και τραβάει το πιστόλι όπως ο Χίμλερ του σχετικού ιστορικού επεισοδίου : Απειλώντας μικροκαταστηματάρχες, περιπτεράδες, πρωτοβουλίες τοπικών τραπεζικών ιδρυμάτων ή ελαιοπαραγωγούς   που τολμούν να στηρίζουν  1100 ελαιοτριβεία στην Ελλάδα, παρά τα προτεινόμενα 2-3 υπό της Mac Kinsey(2012)…

Από μια οικονομιστική οπτική, έχουμε  ένα  επεισόδιο παραπέρα συγκεντροποίησης του κεφαλαίου. Όμως η οπτική αυτή πάσχει από  στραβισμό, κατά το ότι παραγνωρίζει  τις δυσπλασίες  που πυροδοτεί στον αστικό χώρο η  εξάλειψη των μικροκαταστημάτων.

 Παλιά, στα πλαίσια του περιοδικού ΟΙΚΟΤΟΠΙΑ (τεύχος 25, 2003) όταν ο λόγος περί ποιότητας ζωής  ήταν εν ζωή σε αντίθεση με τη σημερινή αφασία,  είχαμε οργανώσει συζήτηση  για τις γειτονιές ως κύτταρα των πόλεων και μάλιστα στην εποχή του διαδικτύου – με  συμμετοχές όπως του Α. Αραβαντινού, της Α.Βρυχέα, του Γ.Σκλαβούνου, Γ.Σακιώτη και άλλων. Στη  συζήτηση αυτή είχαμε  τονίσει την αναγκαιότητα των μικρών αστικών  ενοτήτων (γειτονιά, συνοικία) και είχαμε σχολιάσει διάφορα εγχειρήματα υποστήριξής τους – όπως   επί Υπουργίας   Τρίτση…

  Το κλείσιμο των μικρομεσαίων καταστημάτων που λειτουργούν στην κλίμακα της γειτονιάς και της συνοικίας, μειώνει την ποικιλότητα αυτών των αστικών  ενοτήτων, αποξενώνει τον καταναλωτή από τον πωλητή ακόμη περισσότερο,  προκαλεί ενεργειακά κόστη από τις μετακινήσεις προς- και- από τα μεγα-καταστήματα που για λόγους επάρκειας χώρου εγκαθίστανται στην αστική περιφέρεια : Ή  επιβαρύνει υπέρμετρα συγκεκριμένες  αστικές περιοχές ,  λόγω δημιουργίας  πάρκινγκ και άλλων «χωροκατακτητικών» υποδομών  εξυπηρέτησης  του καταναλωτικού κοινού.

Κάθε πολεοδομικός οργανισμός έχει αντίστοιχα «κύτταρα». Η εμμονή στον απόλυτο καταμερισμό λειτουργιών έδρεψε πικρούς καρπούς καθόλη τη διάρκεια της μεταπολεμικής εποχής : Προϊόντα της ήταν οι πόλεις – υπνωτήρια, οι αυτοκινητουπόλεις  χωρίς πεζούς, οι εκτεταμένες πόλεις  που «απέφεραν» τον όρο “Losangelization” – ως ένδειξη των δυσλειτουργιών και της απουσίας συμβιωτικών σχέσεων σε μια κορυφαία πόλη του αμερικανικού ονείρου.

Σήμερα, περισσότερο από κάθε άλλη φορά, η «αγοραστική δύναμη» δεν μπορεί να διασπαρεί στην κλίμακα του 24ωρου χωρίς να προκαλέσει ερημοποίηση ολόκληρων περιοχών, δεν μπορεί να μετακινείται «στου διαόλου τη μάννα» τόσο εύκολα, δεν μπορεί να αποξενώνεται από εκείνα τα αισθήματα οικειότητας που νοιώθει κάποιος όταν ψωνίζει προσωπικά.

Ηθικόν δίδαγμα : Η «ολιστική» περιγραφή των επιπτώσεων διαφόρων «απελευθερώσεων» είναι επείγουσα ανάγκη….