Η καλύβα του Λε Κορμπιζιέ

 της Βασιλικής Τζεβελέκου

από την ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΚΤΩΝ

Αρχιτεκτονική στον 20ό αιώνα δεν νοείται χωρίς αναφορά στο έργο του Λε Κορμπιζιέ. Ανανεωτής, πρωτοπόρος, μοντέρνος αρχιτέκτονας ήταν επίσης πολεοδόμος, ζωγράφος, γλύπτης, συγγραφέας, σχεδιαστής επίπλων.

Ο κύριος με τα στρογγυλά γυαλιά που διάσχισε σε νεαρή ηλικία την Ευρώπη, έφτασε ώς τη Μικρά Ασία, επισκέφτηκε την Αγια-Σοφιά, γνώρισε τη βυζαντινή και την τουρκική τέχνη, είδε από κοντά την Ακρόπολη, οφείλει εν πολλοίς τις εμπνεύσεις του και στην εντατική παρατήρηση της φύσης.

Μακάριζε τον καλό του δάσκαλό, που πήγαινε τους μαθητές στα λιβάδια παροτρύνοντάς τους να παρατηρούν και να ζωγραφίζουν στοιχεία των φυτών αντί τοπία.

Αφιέρωσε τις μελέτες του στην καλύτερη αρχιτεκτονική των κατοικιών των μεγαλουπόλεων, την εποχή που αυτές αναπτύσσονταν, και δημιούργησε κτίρια, ανάμεσά τους πολλά εμβληματικά, σε όλο τον κόσμο.

Εν όψει, Φωτογραφία του Λισιέν Ερβέ με την καλύβα που σχεδίασε ο Λε Κορμπιζιέ

Απελευθερωμένος στη ζωή και στην τέχνη, αυτοδίδακτος σε μεγάλο βαθμό, είχε πει:

«Παρατηρούσα πώς ήταν φτιαγμένα τα σπίτια, οι ναοί, οι δρόμοι, τα παρεκκλήσια. Εργαζόμενος καθ’ οδόν για να κερδίσω το ψωμί μου, ανακάλυψα την αρχιτεκτονική». Ανέφερε πως «τα υλικά για την οικοδόμηση μιας πόλης είναι ο ουρανός, ο χώρος, τα δέντρα, το ατσάλι και το τσιμέντο, με αυτή τη σειρά και ιεράρχηση».

Η έκθεση φωτογραφίας και αρχιτεκτονικής που εγκαινιάζεται σήμερα στο Μουσείο Μπενάκη στην Πειραιώς «Lucien Hervé - Το καλοκαίρι του κυρίου Le Corbusier», ένα χρόνο μετά την επέτειο του θανάτου του ( 6/10/1887 - 27/8/1965) η οποία γιορτάστηκε διεθνώς, έχει μια πρωτότυπη σύνθεση.

Παρουσιάζει τα μυστικά της αρχιτεκτονικής, την ανθρωπολογία των διακοπών στην πιο ώριμη εποχή της νεωτερικότητας και την τέχνη της φωτογραφίας μέσα από τα καρέ τού ουγγρικής καταγωγής, διάσημου Γάλλου φωτογράφου Λισιέν Ερβέ (Ουγγαρία 7/8/1910 - Παρίσι 26/6/2007), όπως κατέγραψε ένα από τα καλοκαίρια που πέρασαν μαζί με τον αρχιτέκτονα.

Η έκθεση εστιάζει γύρω από το μικρότερο έργο του Λε Κορμπιζιέ, το ξύλινο καλυβάκι διακοπών που έφτιαξε στη θάλασσα της Κυανής Ακτής. Δεν το δημιούργησε όπου και όπου. Δίπλα μεν σε μια απλή ψαροταβέρνα, που βρισκόταν όμως πίσω από το διάσημο σπίτι E1027, την περίφημη βίλα που αγάπησε ο Λε Κορμπιζιέ και πέρασε πολλά καλοκαίρια της ζωής του.

Ηταν χτισμένη σε απομονωμένη τοποθεσία, με θέα τη Μεσόγειο, και ανήκε στη φίλη του Αϊλίν Γκρέι, τη δυναμική σχεδιάστρια και αρχιτεκτόνισσα ιρλανδικής καταγωγής. Η κατοικία αποτέλεσε το πιο γνωστό αρχιτεκτονικό έργο της και στον σχεδιασμό διακρίνονται σαφείς αναφορές στα «Πέντε Σημεία της Αρχιτεκτονικής» του Λε Κορμπιζιέ.

Η σχέση τους διαταράχθηκε όταν εκείνος αποφάσισε να ζωγραφίσει τους τοίχους της βίλας, χωρίς να ζητήσει την άδειά της.

«Το Cabanon, ένα δωμάτιο 3,66x3,66 μέτρα με τραπεζαρία στην ταβέρνα, εφάρμοζε πιστά την ανθρωπομετρική κλίμακα του Modulor και ήταν ιδανικό ορμητήριο των διακοπών. Σε αυτό συναντήθηκαν διάσημοι μοντέρνοι. Ανάμεσα τους ο φωτογράφος Lucien Hervé, που απολάμβανε το καλοκαίρι της προσωπικής φιλίας αποτυπώνοντας ανέμελα έναν τόπο και ένα χρόνο ζωής.

Οι φωτογραφίες του Hervé, τα σχέδια και τα σκίτσα του Le Corbusier, η αλληλογραφία του και το ίδιο το Cabanon, μερικά ανακατασκευασμένο, συνθέτουν μια αντίληψη για τη ζωή και την αρχιτεκτονική που ταυτίζουν το ιδανικό αρχέγονο και το μοντέρνο» αναφέρουν οι διοργανωτές.

Οι φωτογραφίες του Λισιέν Ερβέ κυριαρχούν στην έκθεση. Εκτός από την ενασχόλησή του με την αρχιτεκτονική φωτογραφία, ο Ερβέ υπήρξε σχεδιαστής μόδας σε οίκους υψηλής ραπτικής, δυναμικός συνδικαλιστικός εκπρόσωπος του χώρου, μέλος του Κομμουνιστικού Κόμματος Γαλλίας (απ’ όπου διαγράφηκε δύο φορές), αιχμάλωτος πολέμου στην ανατολική Πρωσία, κρατούμενος της Γκεστάπο, απ’ όπου δραπέτευσε, μέλος της γαλλικής αντίστασης και πολλά ακόμα.

Παράλληλα με την πολιτική του δράση, ζωγράφιζε, έγραφε, φωτογράφιζε. Το 1950 ο Λε Κορμπιζιέ τού ζήτησε να γίνει φωτογράφος του και έτσι ξεκίνησε η συνεργασία που του άνοιξε τον δρόμο για πολλές μελλοντικές με διεθνείς αρχιτέκτονες.

Η έκθεση οργανώθηκε από τη Σχολή Αρχιτεκτόνων ΕΜΠ, το Μουσείο Μπενάκη, το Κέντρο Αρχιτεκτονικής Μεσογείου, με τη στήριξη των: Ιδρύματος Le Corbusier, Γαλλικού Ινστιτούτου, Ελληνικού Ινστιτούτου Αρχιτεκτονικής, ελβετικής πρεσβείας, Ελληνικού Docomomo, Διεθνούς Εταιρείας Φίλων Ιδρύματος Le Corbusier.

Τη συνοδεύει κατάλογος με δοκίμια των Παναγιώτη Τουρνικιώτη, Μαρίας Τασσοπούλου, Παναγιώτη Φαραντάτου, Γιώργου Παρμενίδη και Ηώς Πάσχου. Το Σάββατο 21/5 (10.00) οργανώνεται η ημερίδα «O φωτογράφος, ο αρχιτέκτονας και το καλύβι του».

Info:

Μουσείο Μπενάκη (Πειραιώς 138 & Ανδρονίκου, τηλ. 210-3453111). Εγκαίνια: 9/5, στις 20.00. Διάρκεια: ώς 29/5.