Του Γιάννη Σχίζα*
Όταν έρχονται στο μυαλό μου οι «Ημέρες Περιβάλλοντος» δεν μπορώ να μην σκεφτώ τις «Ημέρες Ραδιοφώνου» (Radio days), δηλαδή το φιλμ που γύρισε το 1987 ο Woody Allen για τις ημέρες εκείνες, του μεσοπολέμου : Όπου το ραδιόφωνο κυριαρχούσε σαν μέσο επικοινωνίας, μαζί βέβαια με τον γραπτό τύπο, δίνοντας το στίγμα του σε όλες σχεδόν τις επαφές. Τώρα θα πείτε γιατί : Γιατί όπως το φιλμ ασχολείται σποραδικά με διάφορες , αστείες συνήθως αλλά κάποτε νοσταλγικές περιπτώσεις που συνδέονται με την διαδρομή του ραδιοφώνου, έτσι και οι «Ημέρες περιβάλλοντος» σποραδικά φέρνουν στη μνήμη διάφορα θέματα. Όμως τα θέματα αυτά προορίζονται σύντομα να εκτοπισθούν από άλλα και η επιστροφή στην ρουτίνα είναι αναπόφευκτη.….
Μέσα στο χάος που ζούμε, με τον Τραμπ να επισείει δασμούς πάνω από 200%, με τον ατέλειωτο πόλεμο στην Ουκρανία , με τις δολοφονικές επιθέσεις των Ισραηλιτών στη Γάζα, με τις εντάσεις στα Ελληνοτουρκικά, με την εγκληματική πρόσκρουση των τραίνων στα Τέμπη, είναι επόμενο θέματα όπως το Θερμοκήπιο, η ατμόσφαιρα, η βιοποικιλότητα, η κατάσταση των ωκεανών και θαλασσών, η συνολική κατάσταση των αποθεμάτων νερού, να πέφτουν σε δεύτερη μοίρα. Κι όμως, το κάθε ένα από αυτά απαιτεί την προσοχή μας :
Το φαινόμενο του θερμοκηπίου συνδέεται με μια πολιτική αλαζονική, πολιτική του Τραμπ, που αδιαφορώντας για τους γεωφυσικούς ή ανθρωπογενείς όρους που δημιουργούν αυτό το φαινόμενο προχωράει μπροστά – και όποιον πάρει ο χάρος. Παρά τις γνωματεύσεις της Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Κλιματική Αλλαγή – ένα σώμα τουλάχιστον 3000 επιστημόνων που γενικώς επισημαίνει την αλλαγή του κλίματος προς το θερμότερο – η πολιτική των περισσοτέρων κρατών αδιαφορεί και οι πολιτευόμενοι το ανακηρύσσουν ως θέμα δεύτερο … Η βιοποικιλότητα δοκιμάζεται, ακόμη και οι λύκοι της Πάρνηθας είναι υπό εκτόπιση με εισαγγελική απόφαση , ειδικοί συζητούν για την ευστάθεια των συστημάτων όταν αυτά είναι περίπλοκα και αποτελούνται από πολλά είδη και ποικιλίες – τη στιγμή που όλα συγκροτούν τον γνωστό μας κόσμο, ή τουλάχιστον αυτόν που προέκυψε μετά την Ιουράσια πρόσκρουση… Είδη εξαφανίζονται κι εμείς απομένουμε να κοιτάμε τον κατάλογο και να περιμένουμε μια γενετική θεραπεία της τρωθείσας βιοποικιλότητας – κοινώς τρέχα γύρευε. Οι ωκεανοί και οι θάλασσες παραμένουν ανεξερεύνητοι, μια μάλιστα εκτίμηση ανέφερε το 95% ως δείκτη αυτής της έλλειψης γνωριμίας, ενώ τα λιβάδια της Ποσειδωνίας καλούνται να ισοφαρίσουν το κακό της αποδάσωσης. Τα νερά των θαλασσών πάσχουν από τη συσσώρευση ρυπαντικών φορτίων, ανάμεσα στα οποία το σημαντικότερο είναι τα πλαστικά :Χωρίς να παραλείψουμε βέβαια τα βαρέλια με ραδιενεργές ουσίες, που κι αυτά καταποντίσθηκαν σε μακρινό χρόνο με την ελπίδα ότι κάτι θα βρεθεί αργότερα..ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ ΚΑΙ ΚΑΤΑΙΔΡΩΜΕΝΟ
Τελευταίο και καταϊδρωμένο έρχεται το νερό, το γλυκό και μάλλον πόσιμο νερό, αλλά και αυτό που χρησιμοποιείται για άρδευση και άλλες χρήσεις. Οι δυο μεγάλες υδατικές αποθέσεις στο κόσμο, που τροφοδοτούντο από ποταμούς, διανύουν φάση εξάλειψης : Η Κασπία των 371.000 τετραγωνικών χιλιομέτρων βρίσκεται σε κατάσταση υποχώρησης , ενώ η Αράλη των 68.000 τετραγωνικών χιλιομέτρων – η μισή Ελλάδα ! – έχει δώσει ως διάδοχο σχήμα μια έρημο , τα δε εγκαταλειμένα σκάφη στην παλιά επιφάνειά της θυμίζουν σουρεαλιστικές κρεασιόν μέσα στην άμμο…
Κι όμως, οι «Ημέρες περιβάλλοντος» , ανεξάρτητα από τον ανταγωνισμό των λοιπών «Ημερών» επιχειρούν να μας ενώσουν : Ανεξάρτητα από εθνικότητες, τάξεις, θρησκείες και πολιτιστικούς προσδιορισμούς. Κι όμως, μέσα από την κριτική εγρήγορση που υπαγορεύουν, μπορούν να αναδεικνύουν τις αντιφάσεις και ανακολουθίες. Αυτή η δεύτερη διάσταση των ημερών, ως θεσμίσεων κριτικής αναπόλησης του παρελθόντος και προϊδεασμού του μέλλοντος, είναι που ενοχλεί την εξουσία.
Η εξουσία αναζητάει συναινέσεις, ρητορική άνευ στοχοθετήσεων, «λόγια για λόγια , κι άλλα λόγια»– που λέει ο Σεφέρης. Όμως ο αγώνας για την προστασία του περιβάλλοντος είναι μαραθώνιος και δεν συνιστά κάποιο είδος παροδικής επαναστατικής γυμναστικής. Οι κυβερνήσεις πάσχουν πριν απ’ όλα γιατί αδυνατούν να προβούν ευθαρσώς σε μια αυτοκριτική, γι αυτό και οι εκδηλώσεις τους για την 5η Ιουνίου είναι ολίγον bypass : Το πολύ να δείξουν ενδιαφέρον για κάποιους ελεύθερους χώρους , που γίνονται ανεπαρκείς μέσα σε συνθήκες αύξησης της πυκνότητας πληθυσμού και δραστηριοτήτων. Να ασχοληθούν με τις πλημμύρες, όταν αυτές κάνουν τις πόλεις πλωτές. Να ασχοληθούν με τους καύσωνες, όταν αυτοί μετατρέπουν τους αστικούς χώρους σε επί γης κόλαση. Να ενδιαφερθούν για τις λεγόμενες ΑΠΕ (Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας), αλλά να μην δώσουν δεκάρα για το που αυτές θα χωροθετηθούν και να μην εντρυφήσουν στη λογική του ενεργειακού κόστους . Και φυσικά να ασχοληθούν με τα χιονοδρομικά κέντρα – κάνοντας χάρη στη συμπαθή τάξη των επενδυτών – που τα περισσότερά τους παράγουν θλιβερές εικόνες γης εκχερσωμένης , τουλάχιστον επί 9 μήνες το χρόνο.
Τελικά περιβαλλόμαστε από το περιβάλλον, επομένως ό,τι μας περιβάλλει γίνεται αντικείμενο φροντίδας μας. Όμως δεν ξεχνάμε ότι περιβαλλόμαστε από την Αλβανία, τις Βαλκανικές χώρες, την Τουρκία, τις χώρες της Νοτιοανατολικής Μεσογείου, δεν ξεχνάμε ότι η σχέση αυτή δεν προχωράει – έτσι όπως είναι προβληματική ή και επίφοβη. Κι ακόμη περιβαλλόμαστε απ’ την Ευρώπη, απ’ τη γη ολόκληρη, απ’ το πλανητικό μας σύστημα. Εκτοξεύουμε δορυφόρους επί δορυφόρων για να εισπράξουμε μετ’ ου πολύ τα θραύσματά τους, επιμεριζόμενοι τον κίνδυνο. Τελικά περιβαλλόμαστε από το γαλαξία και τους γαλαξίες μας, χωρίς να δίνουμε σημασία : Μας μέλλει το μέλλον το δικό μας, που κι αυτό έρχεται για να παρέλθει…
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου