|
By planodion on 18 Μάϊος 2025
|

Κοὺρτ Τουχόλσκυ (Kurt Tucholsky)
Ὁ ψύλλος
(Der Floh)
ΤΟ
ΝΟΜΟ ΓΚΑΡ —γιὰ τὴν ἀκρίβεια, ἐκεῖ ποὺ βρίσκεται ἡ πόλη Νὶμ καὶ ἡ
γέφυρα τοῦ ποταμοῦ Γκάρ, στὴ Νότια Γαλλία—, ἐκεῖ σὲ ἕνα
ταχυδρομικὸ γραφεῖο καθόταν μία ἐπὶ δεκαετίες φροϋλάιν, ἡ
ὑπάλληλος, ἡ ὁποία εἶχε μιὰ κακιὰ συνήθεια: ἄνοιγε κατὰ κάποιο
τρόπο τὰ γράμματα καὶ τὰ διάβαζε. Αὐτὸ τὸ γνώριζαν οἱ πάντες.
Ἀλλὰ ὅπως συμβαίνει στὴ Γαλλία: θυρωρεῖο, τηλέφωνο καὶ
ταχυδρομεῖο εἶναι θεσμοὶ ἱεροί, καὶ θεωρητικὰ μπορεῖ μὲν
κανεὶς νὰ τοὺς θίγει, ἀλλὰ στὴν πράξη αὐτὸ δὲν ἐπιτρέπεται κι
ἔτσι δὲν τοὺς ἀγγίζει κανείς.
Συνεπῶς, ἡ φροϋλάιν διάβαζε τὰ γράμματα καὶ στενοχωροῦσε πολλοὺς μὲ τὶς ἀδιακρισίες της.
Στὸν νομὸ αὐτὸ ζοῦσε στὸν ὡραῖο του πύργο ἕνας
τετραπέρατος κόμης. Οἱ κόμητες στὴ Γαλλία τυχαίνει νὰ εἶναι
καμιὰ φορὰ πανέξυπνοι. Ὁ ἐν λόγῳ κόμης ἔκανε μιὰ μέρα τὸ ἑξῆς:
Κάλεσε ἕναν δικαστικὸ ἐπιμελητὴ στὸν πύργο του καὶ παρουσίᾳ του ἔγραψε σὲ φίλο του:
Φίλε ἀγαπητέ,
δεδομένου ὅτι γνωρίζω πὼς ἡ φροϋλάιν τοῦ
ταχυδρομείου Ἐμιλὶ Ντυπὸν παραβιάζει σταθερὰ καὶ διαβάζει
τὴν ἀλληλογραφία μας, γιατὶ κυριολεκτικὰ πλαντάζει ἀπὸ
περιέργεια, σοῦ στέλνω ἐσώκλειστον ἕνα ζωντανὸ ψύλλο, γιὰ νὰ τῆς
κοπεῖ κάποτε μαχαίρι ἡ συνήθεια.
Μὲ πολλοὺς ἐγκάρδιους χαιρετισμούς
Κόμης Κόκς
Καὶ ἔκλεισε τὸ γράμμα παρόντος τοῦ δικαστικοῦ ἐπιμελητῆ, χωρὶς ὡστόσο νὰ βάλει κανέναν ψύλλο μέσα.
Ὅταν ἔφτασε τὸ γράμμα, βρέθηκε ὄντως μέσα ἕνας ψύλλος.

Πηγή: Kurt Tucholsky, Gesammelte Werke - Ἅπαντα τὰ ἔργα σὲ δέκα τόμους. Τόμος 10ος. Reinbek, Ἁμβοῦργο 1975, 7.
Μετάφραση ἀπὸ τὰ γερμανικά:
Συμεὼν Σταμπουλοῦ.
Γεννήθηκε τὸ 1954 στὴν Ἀθήνα, ὅπου σπούδασε κλασικὴ
ἀρχαιολογία. Ἀργότερα προχώρησε σὲ σπουδὲς συγκριτολογίας
στὸ πανεπιστήμιο τοῦ Τύμπινγκεν. Ἐκπόνησε μελέτες γιὰ τὶς
πηγὲς τῆς πεζογραφίας καὶ τὰ θεατρικὰ ἔργα τοῦ Γιάννη
Σκαρίμπα, τὴν «ἀντιπαράθεση» τοῦ Φρήντριχ Χαίλντερλιν μὲ τὸ
ἔργο τοῦ Σοφοκλῆ. Μετέφρασε καὶ ἐξέδωσε ἢ δημοσίευσε σὲ
λογοτεχνικὰ ἔντυπα ἔργα τῶν Ρ.Μ. Ρίλκε, Νοβάλις,
Χαίλντερλιν, Πάουλ Τσέλαν, Νέλλυ Ζάκς, Γκότφρηντ Μπένν, Γκέρχαρντ
Φάλκνερ, Ντοὺρς Γκρυνμπάιν, Σάρα Κίρς, Πέτερ Ἄλτενμπεργκ,
Γκύντερ Κοῦνερτ, Μπάρμπαρα Καῖλερ κ.ἄ. Βιβλία του κυκλοφοροῦν
ἀπὸ τὶς ἐκδόσεις Στιγμή, Gutenberg, Ἄγκυρα, Κουκκίδα καὶ ΣΩΒ.
Κοὺρτ Τουχόλσκυ (Kurt Tucholsky, 1890-1935).
Γερμανοεβραῖος συγγραφέας καὶ στρατευμένος δημοσιογράφος
κατὰ τὴν περίοδο τῆς Δημοκρατίας τῆς Βαϊμάρης. Λόγω τοῦ
ἐλεύθερου, κριτικοῦ, ἀλλὰ καὶ σαρκαστικοῦ, πνεύματός του
δημοσίευε συχνὰ μὲ ψευδώνυμα (Kaspar Hauser, Peter Panter,
TheobaldTiger…). Στὴν κοινωνική, πολιτικὴ κριτική, ἀλλὰ καὶ μὲ
τὴν ἰδιότητά του ὡς συγγραφέα καὶ ποιητῆ, εὐθυγραμμίζεται μὲ
τὸ δηκτικό, ὅσο καὶ ρομαντικό, πνεῦμα τοῦ Χάινριχ Χάινε καὶ τοῦ
Κὰρλ Κράους. Συνειδητὸς ἰδεολόγος σοσιαλιστὴς καὶ
εἰρηνιστής, σήμανε ἐπανειλημμένως τὸν κώδωνα κινδύνου
ἐμπρὸς στὴν ἄνοδο τοῦ Γ’ Ράιχ. Τὸν Μάιο τοῦ 1933 τὰ βιβλία του
ρίχτηκαν ἀπὸ τοὺς ναζιστὲς στὴν πυρά, ὅπως καὶ ὅλων τῶν
ἀντιφρονούντων συγγραφέων καὶ διανοουμένων.
Αὐτοεξόριστος ἀπὸ τὸ 1924 στὴ Γαλλία καὶ ἀπὸ τὸ 1929 στὴ Σουηδία
παρακολούθησε τὴ σταδιακὴ πολιτικὴ καὶ κοινωνικὴ
διολίσθηση τῆς Γερμανίας. Μετὰ τὸ 1930 οἱ δυναμικὲς
παρεμβάσεις του μέσω τοῦ τύπου ἄρχισαν νὰ ἀραιώνουν.
Χαρακτήριζε τὸν ἑαυτό του «παραιτημένον Γερμανὸ καὶ
ποιητή». Ὅλα αὐτὰ σὲ συνδυασμὸ μὲ σοβαρὰ προβλήματα ὑγείας
ποὺ ἀντιμετώπιζε, τὸν ὁδήγησαν στὸν θάνατο ἀπὸ ὑπερβολικὴ
δόση ὑπνωτικῶν χαπιῶν. Εἰκάζεται ὅτι ἐπρόκειτο γιὰ
αὐτοκτονία. Στὴ σύντομη ζωή του δημοσίευσε περισσότερα ἀπό
2.000 δοκίμια, ἄρθρα, ποιήματα, ἀφορισμοὺς καὶ
μικροϊστορίες. Μνημονεύεται ξεχωριστὰ ἡ συναγωγὴ
σύντομων μικροαφηγημάτων ὑπὸ τὸν τίτλο Τὸ χαμόγελο τῆς Μόνα Λίζα (1929). Τὸ 1960 ἐκδόθηκαν σὲ τρεῖς τόμους τὰ Ἅπαντά του ἀπὸ τὶς ἐκδόσεις Rowohlt. Ἔχουν γίνει ἀρκετὲς ἐπανεκδόσεις τῶν Ἁπάντων του μέχρι σήμερα. Στὰ ἑλληνικὰ κυκλοφοροῦν συναγωγὴ χρονογραφημάτων του ὑπὸ τὸν τίτλο Σούρουπο ἢ χάραμα; Δημοκρατία τῆς Βαϊμάρης, ἀντισημιτισμός, σάτιρα
(Μτφρ. Σωματεῖο Μεταπτυχιακῶν Σπουδῶν Γερμανικῆς Γλώσσας
καὶ Λογοτεχνίας. Κριτική, 2021, δίγλωσση ἔκδοση) καὶ οἱ δύο
νουβέλλες: Ράινσμπεργκ – Ἀνάκτορο Γκρίπσχολμ σὲ
μετάφραση Εὔης Βαϊκούση (Καστανιώτης, 2024). Τὸ
μικροαφήγημα «Ὁ ψύλλος» δημοσιεύτηκε στὸ βερολινέζικο
περιοδικὸ Die Weltbühne στὶς 5 Ἰανουαρίου 1932· ὑπογραφὴ Peter Panter. Ἕνα ἀπὸ τὰ τελευταῖα δημοσιεύματα τοῦ Τουχόλσκυ.
|
|
|
|
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου