1821: Τὰ Μικρὰ τοῦ Μεγάλου Ἀγώνα : Τ’ ἀνεμικὸ τουφέκι [τοῦ Γώγου Μπακόλα]

 

ΣΤΑ ΜΑΤΙΑ τῶν Εὐ­ρω­παί­ων οἱ ἄ­τα­χτοι Ἕλ­λη­νες, ποὺ κά­να­νε τὸν πό­λε­μο τοῦ Τούρ­κου, φαι­νόν­τα­νε δει­λοί, για­τὶ δὲν πέ­φτα­νε τυ­φλὰ μέ­σ' τὴν φω­τιά, πα­ρὰ κά­ναν οἰ­κο­νο­μί­α στὴ ζω­ή τους, ἅ­μα βλέ­πα­νε τὸν Τοῦρ­κο νὰ νι­κά­ῃ, καὶ φεύ­γα­νε· μὰ ξα­να­γυ­ρί­ζα­νε, κι' ἀ­να­πα­μὸ δὲν εἴ­χα­νε πο­τέ. Ἔ­τσι λυ­ώ­να­νε τὸν Τοῦρ­κο, μὲ τὴν ὑ­πο­μο­νή.

       Τὸν τρό­πο αὐ­τὸν τοῦ πο­λέ­μου, τὸ του­φέ­κι τ' ἀ­νε­μι­κὸ —σκόρ­πιον πό­λε­μο— δὲ μπο­ροῦ­σε νὰ τὸν κα­τα­λά­βῃ κ' ἕ­νας Ἕλ­λη­νας Βο­νι­τσᾶ­νος, ποὺ εἶ­χε κά­μει ἔμ­πο­ρος στὴν Ἱ­σπα­νί­α, κ' εἶ­δε ἐ­κει­πέ­ρα σ' ἕ­ναν ἐμ­φύ­λιο σπα­ραγ­μὸ νὰ σφά­ζων­ται οἱ Σπα­νι­ό­λοι, καὶ ζω­ὴ νὰ μὴ λο­γα­ριά­ζουν.

       Ὁ κα­λὸς αὐ­τὸς Ἕλ­λη­νας λε­γό­τα­νε Ψω­ρί­λης κ' ἤ­τα­νε στὸ Πέ­τα, Ἰ­ού­λιο τοῦ 1822, μὲ τὸ Γῶ­γο τὸ γε­ρο-Ἀρ­μα­τω­λό. Μὰ βλέ­πον­τας τὰ πα­λη­κά­ρια τοῦ Γώ­γου νὰ τσα­κί­ζων­ται [ὑ­πο­χω­ροῦν], δὲν τὸ βα­στοῦ­σε ὁ νοῦς του· καὶ πά­λευ­ε ὁ Ψω­ρί­λης νὰ κρα­τή­σῃ τοὺς ἄ­τα­χτους ἀ­π' τὸ φευ­γιὸ καὶ νὰ τοὺς κά­μῃ νὰ στα­θοῦν καὶ νὰ πε­θά­νουν. Τό­τε ὁ Γῶ­γος φώ­να­ξε καὶ τὸν πιά­σαν τὸν Ψω­ρί­λη καὶ τὸν πή­ρα­νε μα­ζί τους, μὲ τὴ βί­α, τὰ πα­λη­κά­ρια του. Ὕ­στε­ρα ὁ Ψω­ρί­λης μάλ­λω­νε τὸ Γῶ­γο καὶ τοὔ­λε­γε πὼς ἔ­πρε­πε νὰ μεί­νουν καὶ νὰ σκο­τω­θοῦν, ἀ­φοῦ ση­κῶ­σαν τ' ἄρ­μα­τα γιὰ τὴ λευ­τε­ριά.

       — Ἄ­φ'­σ' τ' αὐ­τά, ἄ­φ'­σ' τ' αὐ­τά, Θα­νά­σ'! τοῦ λέ­ει ὁ Γῶ­γος· τὰ πα­λη­κά­ρια μου τὰ θέ­λου καὶ τα­χιά, δὲν τ' ἀ­φί­νου '­γὼ νὰ μ' τὰ χα­λά­σουν οἱ Τοῦρ­κοι· ποῦ θὰ βρῶ ἄλ­λα ὕ­στε­ρα; Ἔ­χου τ'ν Ἀρ­βα­νι­τιὰ τ' Σουλ­τά­ν' νὰ σ'­νά­ζου ἀ­σκέ­ρ' ὅ­που­τι χρει­ά­ζου­μαι;

Βι­βλι­ο­γρα­φι­κὴ ση­μεί­ω­ση τοῦ Γ. Βλα­χο­γιά­ννη: Δ. Γ. Δη­μη­τρα­κά­κη ἀ­νέκ­δο­τα ἀ­πο­μνη­μο­νεύ­μα­τα.

Πη­γή: Γιά­ννη Βλα­χο­γιά­ννη, Ἱ­στο­ρι­κὴ Ἀν­θο­λο­γί­α. Ἀ­νέκ­δο­τα – Γνω­μι­κά – Πε­ρί­ερ­γα – Ἀ­στεῖ­α ἐκ τοῦ βί­ου δι­α­σή­μων Ἑλ­λή­νων 1820-1864. Πα­τρι­ω­τι­κὴ χο­ρη­γί­α Ἐμ. Ἀ. Μπε­νά­κη εἰς τι­μὴν τῆς Ἑ­κα­τον­τα­ε­τη­ρί­δος τῆς Ἑλ­λη­νι­κῆς Ἐ­πα­να­στά­σε­ως. Ἀ­θῆ­ναι, 1927, σελ. 143 [Τίτλος: «275.— Ἄ­τα­χτο του­φέ­κι.»].

Εἰσαγωγὴ (βλ. ἐδῶ) καὶ ἐπιμέλεια ἀφιερώματος: Γιάννης Πατίλης.