Του Γιάννη Σχίζα
Παλιός γνώριμος από το
περιβαλλοντικό κίνημα, με ύψος 1.65 και
βάρος 140 κιλών, έλεγε ότι το πρόβλημά του δεν είναι η περίσσεια βάρους, αλλά η
έλλειψη ύψους...Συνηθίζαμε να γελάμε μ’ αυτή τη σκέψη, αν και μας φαίνονταν
δικαιολογημένη.
Με παρεμφερές σκεπτικό, έγραφα κι εγώ στο περιοδικό
"Highlights" πως η Αθήνα πρέπει να γίνει ψηλόλιγνη, θυσιάζοντας ίσως
κάποιους ορίζοντες, αλλά ταυτόχρονα απελευθερώνοντας επιφανειακό χώρο. Τότε
πάντως δεν είχε ενεργοποιηθεί η δοξασία ενός παραλιακού ουρανοξύστη – όπως αυτή
που προβλέπεται από τα γνωστά σχέδια - και η συζήτηση ξεκινούσε από μια βάση σχετικώς
αθώα.
Λίγοι συμμερίζονταν
την άποψη της ψηλόλιγνης πόλης, ένας από τους οποίους ήταν ο νυν
πρόεδρος της Βουλής, που υποστήριζε ως
Δήμαρχος ότι η Αθήνα έπρεπε να κατεδαφίσει κάποια τετράγωνα, για να βρει διέξοδο. Φυσικά, για την άποψη της ψηλόλιγνης πόλης έπαιρνα υπόψη την «πολεοδομία των τριών
διαστάσεων» του Λε Κορμπυζιέ, που σήμαινε «αναδιάταξη» των κτηριακών όγκων στον
υπέργειο και υπόγειο χώρο.
Μια δημοκρατική πολεοδομία μπορεί να δημιουργήσει ελεύθερους χώρους εκ του μηδενός, κάνοντας τον αστικό χώρο κυκλοφορήσιμο και ελκυστικό σε κατοίκους και σε τουρίστες!
Μπορεί να κάνει τη πόλη υποφερτή και αρεστή ακόμη σε όλους τους πολίτες, να της προσδώσει ένα πνεύμα δημιουργικό, να της δώσει τη μαγεία που έχει ανάγκη. Ο επαναπροσδιορισμός των συντελεστών δόμησης και η κατεδάφιση κάποιων παμπάλαιων, μη διατηρητέων κτηρίων, μπορούν να λειτουργήσουν προς αυτή την κατεύθυνση. Κι ακόμη να προσφέρουν απασχόληση στο σημερινό, ανενεργό κατασκευαστικό δυναμικό της χώρας, που πέρασε δραματικά από την κατάσταση της ύφεσης ως τη σημερινή κατάσταση, με πολλές απώλειες.Η Ελλάδα δεν χρειάζεται αυτό που κάποτε «σκάει» στον λόγο
του πρωθυπουργού -δηλαδή μια νέα φάση εκτατικής δόμησης με τα γνωστά, φυσιοβόρα
και ενεργειοβόρα χαρακτηριστικά- αλλά
μια ποιοτική μετεξέλιξη του δομημένου χώρου. Δεν χρειάζεται πόλεις χτισμένες όπως κι όπως, πόλεις χτισμένες πάνω
στην βιασύνη να φέρουν επενδυτικούς πόρους, αλλά πόλεις περικυκλωμένες με όλα τα ζωτικά συστήματα.
Ο «δρόμος της αρετής» οδηγεί στην έλλογη ανάπτυξη των
κτηριακών υψών, στη μεγιστοποίηση του επιφανειακού χώρου υπέρ των πεζών, στην
ανακοπή της προαστιοποίησης (ως μέσου για τον περιορισμό των αποστάσεων) και
στην υπογειοποίηση διαφόρων δευτεροκλασάτων χρήσεων - π.χ. των γκαράζ ή των αποθηκών.. Υπάρχει όμως και ο
δρόμος της κακίας, που είναι η «πολεοδομία μονής κατεύθυνσης», η αναζήτηση του
υψηλότερου στη θέση του υψηλού, η προσφορά κατασκευαστικών δυνατοτήτων στις μεγάλες
επιχειρήσεις αντί της ολιστικής αντιμετώπισης της δόμησης και της ποιότητας ζωής.
Η ΚΙΝΑ ΑΝΤΙ ΜΑΛΑΙΣΙΑΣ
Σήμερα η Κίνα έρχεται να καταλάβει τη θέση της Μαλαισίας στη
δημιουργία των υψηλότερων κτηρίων του κόσμου, με τους δίδυμους Phoenix Towers
στην πόλη Γιουχάν «των χιλίων λιμνών». Η συγκεκριμένη χώρα φαίνεται να
προσανατολίζεται στο τουριστικό μοντέλο των επτάστερων(!) ξενοδοχείων και των
γκλαμουροειδών κατασκευών τύπου Ντουμπάι, παραγνωρίζοντας πως η παραγωγή
«τεχνολογικών show» αδυνατεί να υπηρετήσει την αναψυχή και να προσφέρει ένα ποιοτικό τουρισμό, με αυξημένες πολιτιστικές απαιτήσεις.
O εγχώριος επαρχιωτισμός συνηθίζει να «τσιμπάει»
οποιουσδήποτε νεωτερισμούς εκβάλλουν στο
ρεύμα της Ιστορίας, χωρίς προηγούμενη αξιολόγηση: Όμως σε μια ευρωπαϊκή χώρα
όπως η Ελλάδα, όπου ο περισσότερος πληθυσμός δηλώνει ότι
λόγω ακρίβειας δεν θα κάνει διακοπές στη δική του χώρα (!), χρειάζονται ριζικοί αναστοχασμοί και διατύπωση
φτηνών λύσεων μικρής χωρικής εμβέλειας. Χρειάζονται ακόμη και προτάσεις
τουρισμού εντός και επί τα αυτά μέρη, δηλαδή αστικού: Ο τουρισμός είναι και εργαλείο γνώσης και κατανόησης
του άλλου– ας μην το ξεχνάμε αυτό.
Ξανά μανά, λοιπόν, βρισκόμαστε στη θέση να προτάξουμε γνωστές και
μη εξαιρετέες προϋποθέσεις: Τη διευκόλυνση των πεζών, αντί της άκριτης
ικανοποίησης των αυτοκινήτων. Τη συντήρηση των υπαρκτών πεζόδρομων, την
αμφίδρομη επίδραση της αισθητικής του δημόσιου χώρου και της λαϊκής συμμετοχής, τη λαϊκή συμμετοχή που
δημιουργεί αρέσκεια και ενδιαφέρον για τα δρώμενα της πόλης... Κι από κοντά έρχεται η
άμεση αντιμετώπιση των παρανοϊκών βανδαλισμών επί παντός του επιστητού, που
στρεβλώνουν και κακοποιούν κάθε εικόνα
αυτής της χώρας. Που πριν απ’ όλα απενεργοποιούν βασικούς αισθητήρες της αστικής
ζωής, όπως είναι οι πινακίδες και σημάνσεις της Τροχαίας...
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου