Δημοσιεύεται στη σημερινή ΑΥΓΗ
150 χρόνια μετά τη γέννηση του Καβάφη, 80 χρόνια από το θάνατό του, και η συζήτηση γι αυτό το μοναδικό φαινόμενο του ελληνικού λόγου συνεχίζεται …Ο ερωτικός Καβάφης, ο ιστορικός στοχαστής Καβάφης, ο Καβάφης της υπαρξιακής μελαγχολίας, αποτελούν πτυχές της λογοτεχνικής προσωπικότητάς του, που εκφράστηκαν μόλις σε 154 και κατά το μάλλον «ελλειποβαρή» ποιήματα. Πέρα από αυτά άλλα 75 παρέμειναν αδημοσίευτα γιατί δεν μπόρεσαν να διέλθουν πλήρως τις σκληρές εξετάσεις στις οποίες υπέβαλε τα δημιουργήματά του, ενώ μαζί με τα 27 που αποκηρύχθηκαν, ανέβασαν μετά βίας το σύνολο της λογοτεχνικής παραγωγής του σε 256 «κομμάτια»…
Για τον Καβάφη μίλησαν συχνά κάποιοι που δεν ενστερνίσθηκαν την λιτότητα του ποιητικού του λόγου. Μίλησαν γι αυτόν φλύαροι, αρνητές της απλότητας, υπηρέτες της σπουδαιοφανούς ασάφειας, συστηματικοί μπουρδουκλωματίες εικόνων. Μίλησαν όσοι εμπνεύσθηκαν από το υπόδειγμά του, αλλά και όσοι κατέληξαν να το βλέπουν ως αντικατοπτρισμό : «Δεν θέλω τίποτε άλλο παρά να μιλήσω απλά – να μου δοθεί ετούτη η χάρη» , έλεγε ένας από τους τελευταίους, ονόματι Γιώργος Σεφέρης…
Ο Καβάφης είπε τόσα λίγα και τόσα πολλά, μπαίνοντας σε ρόλους και ρόλους, υπηρετώντας νοήματα και στάσεις ζωής ποικίλες, μεταξύ των άλλων παράγοντας πολιτικό σαρκασμό αρίστης ποιότητας…Ο πολιτικός οπορτουνισμός και ο καριερισμός ήταν από τα θέματα που του επέτρεπαν να είναι διακριτικά χωρατατζής – αφήνοντας χώρο στη φαντασία και στις συγκριτικές ιδέες του αναγνώστη……
Στο «Εν δήμω της Μικράς Ασίας» σκιαγραφεί έναν πολιτικό χαμαιλεοντισμό μαζικής κλίμακας, χρησιμοποιώντας απλά εκφραστικά μέσα χωρίς ηθικολογικά στοιχεία και κάνοντας τελικά τον αναγνώστη να πέφτει από τα σύννεφα, καθώς αποκτά συνείδηση της πολιτικής απιστίας και του εκπεσμού αυτών που την μετέρχονται….Πρόκειται για μια άμεση προσαρμογή στο «δίκαιο του ισχυροτέρου» - όπως η προσαρμογή των γερμανοτσολιάδων στην αγγλική παρουσία το 1944, ή η προσχώρηση της αντιμνημονιακής Δεξιάς στη θριαμβεύουσα γερμανοκρατία…
Στο ποίημα του «Ας φρόντιζαν» ο Καβάφης σαρκάζει τον ατομικό χαμαιλεοντισμό, την πολιτική μετανάστευση «από χωρίου εις χωρίον», την ενδότερη κυνική απέχθεια ενός φιλόδοξου νέου προς όλους τους αγοραστές της πολιτικής του δύναμης :
«Θ' απευθυνθώ προς τον Ζαβίνα πρώτα,- κι αν ο μωρός αυτός δεν μ' εκτιμήσει, -θα πάγω στον αντίπαλό του, τον Γρυπό.- Κι αν ο ηλίθιος κι αυτός δεν με προσλάβει,- πηγαίνω παρευθύς στον Υρκανό.»
Αλλά εξ ίσου λιτά ο Καβάφης ήταν ικανός να δίνει το περιεχόμενο της «άλλης κοινωνίας» : «Το δικό μου ή το δικό σου, αυτή η ψυχρή κουβέντα, δεν ειπώθηκε( «Ου το εμόν ή το σον – το ψυχρόν τούτο ρήμα- ερρήθη») έγραφε στην «Άννα Δαλασηνή»….
ΥΓ. Εν όψει, "Το ταξίδι", της Μυρτώς Διγόνη
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου