Mπαρ Διατηρητέα …

«Το Σαν Φρανσίσκο - και ο ηθοποιός Sean Penn - παρουσιάζουν μια κληρονομιά από μπαρ που αξίζουν να διασωθούν»

Άρθρο της theGuardian, τη μετάφραση επιμελήθηκε ο Μανώλης Τσαγκαράκης.

Εισαγωγικό σχόλιο ΟΙΚΟΛΟΓΕΙΝ : Στην Ελλάδα υπήρξαν καφενεία διάσημα, όπως αυτό του Ζαχαράτου, που συγκέντρωνε πολιτικές και πνευματικές διασημότητες από το 19^ο αιώνα μέχρι το κλείσιμό του. Και που είχε αποτελέσει θέμα  του επικεφαλής των τουρκικών στρατευμάτων στον πόλεμο του 1897 -  απείλησε να μεταβεί αυτοπροσώπως  στου Ζαχαράτου  για να πιεί τον καφέ του(!), καθώς ο πόλεμος έκλινε αποφασιστικά  υπέρ της Τουρκίας … Διάσημο αλλά εξαφανισμένο πλέον έγινε το «Βυζάντιον», στην Πλατεία Κολωνακίου, αλλά και του «Γαμβέτα», στη γωνία  Κοραή και Πανεπιστημίου – δεν φεύγει από τη μνήμη μου έτσι όπως ήταν κλασικό, απλό, καθαρό, καθόλου φασαριόζικο…Τα μπαρ που περνάνε τη δοκιμασία του χρόνου και δημιουργούν αισθητικά «αρχέτυπα», αξίζουν μια σωτήρια έξωθεν επέμβαση, εφόσον απειλούνται. Αξίζουν συντήρηση, γιατί επιβεβαιώνουν τη συνέχεια και οικειώνουν τον πολίτη με την πόλη. Να τι κάνουν στην Καλιφόρνια και αλλού… 

Το πρόγραμμα «Legacy Bars and Restaurants» το οποίο είναι μια πρωτοβουλία διάσωσης των μπαρ της καλιφορνέζικης πόλης, αποτελεί μέρος ενός παγκόσμιου κινήματος, από τη Βαρκελώνη μέχρι το Μπουένος Άιρες για τον εντοπισμό και την προστασία σημείων με κοινωνικό ενδιαφέρον.

 

Το Τόσκα που βρίσκεται στην North Beach του Σαν Φραντζίσκο αναζωογονήθηκε με τη βοήθεια του ηθοποιού και θαμώνα Sean Penn. Φωτογράφος: Carlos Avila Gonzalez

Το Ιταλικό Tosca Café του Σαν Φρανσίσκο είναι γνωστό για πολλά πράγματα - κυρίως για το jukebox του που είναι εφοδιασμένο με μουσική όπερας, και μια εντυπωσιακή ασημί μηχανή espresso που σερβίρει ένα ιδιαίτερo ρόφημα: μπέρμπον. Υπάρχει επίσης μια φήμη για μια νύχτα, πολύ καιρό πριν, όταν ο ηθοποιός Sean Penn φέρεται να άνοιξε μια τρύπα στον τοίχο αυτού του μυθικού μπαρ του North Beach με ένα πιστόλι.

Ακόμη και σε μια πόλη που φημίζεται για τη συνεχή μεταμόρφωση της, η αναγέννηση του Tosca αποτελεί είδηση. Όταν ο επί χρόνια ιδιοκτήτης βρέθηκε να χρωστάει, ο Penn – ένας τακτικός πελάτης - κάλεσε μερικούς φίλους του να βοηθήσουν την επιχείρηση. Το φημισμένο δίδυμο των σεφ της Νέας Υόρκης ο April Bloomfield και ο Ken Friedman έλαβαν δράση για όλη τη περσινή χρονιά και υπό την καθοδήγησή τους η ανακαίνιση του Tosca και το νέο μενού έτυχε θετικής αποδοχής από τους θαμώνες και τους τουρίστες.

Το Tosca είναι ένα από τα μπαρ της πόλης που έχουν συγκεντρώσει μεγάλη προσοχή κατά τη διάρκεια της πιο πρόσφατης ανάπτυξης του Σαν Φρανσίσκο - αλλά από την άποψη ότι είναι από τα λίγα που δεν έχουν κατεδαφιστεί! Ισορροπεί δύσκολα: ενώ οι πόλεις συνεχώς μεταβαλλόνται, μειώνοντας και αυξάνοντας το μέγεθός τους σε τακτά χρονικά διαστήματα, η αλλαγή δεν σημαίνει πάντα πρόοδο.

Τα προγράμματα που είναι αφιερωμένα στη διάσωση των παλαιότερων, πιο αγαπημένων μπαρ, εστιατόριων και καταστημάτων φέρουν συνήθως και μια βαριά ονομασία για να δώσουν έμφαση στην όλη διαδικασία. Το Παρίσι, το Μπουένος Άιρες και η Νέα Υόρκη είναι μεταξύ των πόλεων σε όλο τον κόσμο που έχουν κάνει συντονισμένες προσπάθειες για την αναγνώριση δημόσιους χώρους κοινωνικής σημασίας, ακόμη και αν δεν είναι ιδιαίτερης αρχιτεκτονικής ή ιστορικής σημασίας. Στο Λονδίνο, οι παμπ που αξίζουν την διάσωση ανήκουν στη κατηγορία «Περιουσία με κοινωνική αξία». Στη Βαρκελώνη, μια χούφτα μπαρ ξενοδοχείων στο κέντρο της πόλης και κάποια μικροσκοπικά μπαράκια είναι γνωστά ως «Guapos per Sempre - πάντα όμορφα».

Το Σαν Φρανσίσκο, μια νέα πόλη εν συγκρίσει με τις άλλες πόλεις του κόσμου, έχει ονομάσει το πρόγραμμά τους ως «Legacy Bars and Restaurants», και μέχρι στιγμής συμμετέχουν 75 μέρη, συμπεριλαμβανομένης του Tosca. Όλοι πρέπει να δουλεύουν για τουλάχιστον 40 χρόνια, «να έχουν χαρακτηριστική αρχιτεκτονική και/ή εσωτερική διακόσμηση, ή/και να συμβάλλουν σε μια ιστορική αίσθηση στη γύρω περιοχή», σύμφωνα με τον συντάκτη του καταλόγου, τη San Francisco Heritage.

«Κάθε μέρα ακούμε για νέα εστιατόρια που ανοίγουν», λέει ο Mike Buhler, εκτελεστικός διευθυντής της SF Heritage. «Αλλά υπάρχει και αυτή η μικρή μειοψηφία που μπορούν να χαρακτηριστούν ως στυλοβάτες του Σαν Φρανσίσκο που αγαπάει ο κόσμος και πραγματικά καθορίζουν τον πολιτισμό και το χαρακτήρα της πόλης».

Η ανάγκη για ένα πρόγραμμα διατήρησης στο Σαν Φρανσίσκο προέκυψε όταν κάποιοι ιδιοκτήτες έκαναν έξωση σε κάποια μέρη ορόσημο για τη πόλη μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα. Ένα από αυτά ήταν το Gold Dust Lounge, ένα δημοφιλές μπαρ στην πλατεία Union που χρονολογείται από το 1933, το οποία έχασε τη μίσθωση του τον Απρίλιο του 2012. Το Gold Dust ήταν πιο τυχερό σε σύγκριση με  άλλους, αφού τελικά μεταφέρθηκε στο Fisherman’s Wharf – οι άλλοι που δεν ήταν τόσο τυχεροί όπως το ξενυχτάδικο Κινέζικό φαστ φουντ Sam Wo, ένα από τα πρώτα μαγαζιά που άνοιξαν μετά τον καταστροφικό σεισμό του 1906, το οποίο όμως έκλεισε οριστικά τις πόρτες του το 2012.

Σύμφωνα με τον Buhler: «Θεωρήσαμε [τις εξώσεις] ως μια ευκαιρία για προβληματισμό σχετικά με το τι μπορεί να γίνει, εκτός από την μετατροπή τους σε μνημεία, να αναγνωριστούν και να προωθηθούν τα μπαρ του Σαν Φρανσίσκο. Θέλαμε να δούμε τις δημόσιες πολιτικές ή τα προγράμματα της πόλης για να γίνουν οικονομικά βιώσιμα».

Στο Μπουένος Άιρες, το πρόγραμμα «Bares Notables» (αξιοσημείωτα μπαρ) περιλαμβάνει αίθουσες μπιλιάρδου και ζαχαροπλαστεία καθώς και παλαιότερα μπαρ της πόλης όπως το La Biela, το οποίο άνοιξε για πρώτη φορά το 1850. Ο Buhler αναφέρει ότι η πρωτεύουσα της Αργεντινής άσκησε επιρροή στο Σαν Φρανσίσκο: «Κοιτάζοντας ένα πρόγραμμα όπως το «Bares Notables» - με πολλούς τρόπους, ακολουθούμε αυτό το πρότυπο. Το αναγνωριστικό πρόγραμμα μας θα επιτρέψει στις επιχειρήσεις να αυτοχαρακτηρίζονται». Το SF Heritage επίσης εκτυπώνει χάρτες που θα επιτρέψουν στους τουρίστες και στους ντόπιους να ανακαλύψουν τα 100 παλαιότερα και πιο πολύτιμα μέρη - συμπεριλαμβανομένων αρκετών, τα οποία δυστυχώς έβαλαν λουκέτο.

Στη Βαρκελώνη, το υποστηριζόμενο από το δημοτικό συμβούλιο πρόγραμμα «Guapos per Sempre» αναγνωρίζει τα καταστήματα και τους καταστηματάρχες που λειτουργούν για περισσότερο από 50 χρόνια και που έχουν προσαρμοστεί στη σύγχρονη εποχή, διατηρώντας παράλληλα την ταυτότητά τους και την πρωτότυπη πρόσοψη τους, την εσωτερική τεχνοτροπία και τη διακόσμηση τους. Ο κατάλογος περιλαμβάνει μια σειρά από φαρμακεία, ξενοδοχεία και εστιατόρια, που χρονολογούνται από τα τέλη του 1800.

Το Παρίσι διαθέτει επίσης ένα πρόγραμμα, το «Vital'Quartier», που αποτελεί μια προσπάθεια για τη διαφύλαξη και την προώθηση των πολιτιστικών χώρων μέσα σε μια πληθώρα από μικρά τουριστικά καταστήματα. Το 2008, μια μεσιτική εταιρεία άρχισε να αγοράζει ακίνητα σε 11 περιοχές και έχει φτάσει σήμερα να ελέγχει περισσότερα από 370, τα οποία ενοικιάζονται μόνο για συγκεκριμένη χρήση, η οποία περιλαμβάνει βιβλιοπωλεία και art studio-γκαλερί.

Τα προγράμματα που σχετίζονται με την εστίαση άνθισαν στα αστικά κέντρα χάρη στην υψηλή πυκνότητα του πληθυσμού τους: χρήσιμο όταν πρόκειται για την άντληση κεφαλαίων και την ευαισθητοποίηση, ή ακόμα και προωθώντας το θεσμό της συλλογικής ιδιοκτησίας. Στο Λονδίνο, μια σφιχτοδεμένη ομάδα αγόρασε συνεταιρικά την pub Ivy House στην Nunhead, το πρώτο κτίριο στο Ηνωμένο Βασίλειο που αγοράστηκε στο πλαίσιο του Localism Act του 2011.

Στη δημόσια βιβλιοθήκη της Νέας Υόρκης, εν τω μεταξύ, το προσωπικό και μερικοί ξύπνιοι εθελοντές οι οποίοι είναι έμπειροι στην ανάγνωση ξεθωριασμένης καλλιγραφίας σε χειρόγραφα μενού, έχουν αναλάβει το δύσκολο έργο της εγγραφής 45.000 μενού των εστιατορίων από το 1840 έως σήμερα. Το αρχείο του «What’s on the Menu?» είναι ίσως το μεγαλύτερο στον κόσμο και χρονολογείται από την «πείνα» των βιβλιοθηκάριων του 20ου αιώνα να συγκεντρώσουν όσα πιο πολλά μενού μπορούσαν. Από την αρχή της προσπάθειας αυτής τον Απρίλιο του 2011, έχουν εγγραφεί περισσότερα από ένα εκατομμύριο πιάτα στη βάση δεδομένων.

Ενώ δεν υπάρχει σε μεγάλο μέγεθος πρόγραμμα για «εναλλακτική μετατροπή σε σημεία ενδιαφέροντος ή μνημεία» στη Νέα Υόρκη, υπάρχουν άτομα που ενδιαφέρονται, όπως ο Jeremiah Moss, του οποίου ο «Κατάλογος με την εξαφανισμένη Νέα Υόρκη 2001-2013», αν και όχι ακόμη ολοκληρωμένη, προσφέρει μια πλήρη αναφορά περισσότερων από 7.000 μακροχρόνιων εστιατορίων, μπαρ, κτλ κτλ που έκλεισαν κατά τη διάρκεια της θητείας του δημάρχου Μάικλ Μπλούμπεργκ. Υπάρχει επίσης μια πρωτότυπη σελίδα στο Tumblr που παρακολουθεί τα νέα καταστήματα που πουλάνε Frozen Yogurt, στη θέση των παλιών κελαριών, σαλονιών ομορφιάς και καπνοπωλείων.

Τα περισσότερα προγράμματα διάσωσης εστιατορίων και μπαρ περιορίζονται σε αυτό που μπορούν να υποστηρίξουν, δηλαδή στα οικονομικά και άλλα. Το πρόγραμμα Legacy Bars and Restaurants της SF Heritage δεν είναι σε θέση να προσφέρει ένα νομικό πλαίσιο για τις επιχειρήσεις που περιλαμβάνονται στον κατάλογο της: «Αυτό είναι απολύτως εορταστικό, ως μέρος του μη-κερδοσκοπικού σκοπού μας» λέει ο Buhler. «Δεν έχουμε καμία αρμοδιότητα ή εξουσία να περιορίσουμε τίποτα - αλλά η δημοτική αρχή της πόλης ήταν πολύ υποστηρικτική και μας έχει προσεγγίσει για να ενημερωθεί περισσότερο».

Με αρκετές επιχειρήσεις-μέλη, τα μπαρ και τα εστιατόρια με τον διακριτικό τίτλο «Legacy Bars and Restaurants» μπορεί να είναι αρκετός για να επηρεάσει τις τοπικές πολιτικές πρωτοβουλίες και να προσφέρει μια χείρα βοηθείας κατά των εξώσεων από τους ιδιοκτήτες. Κοιτάζοντας προς το Παρίσι, το Λονδίνο και τη Βαρκελώνη, ο Buhler αναφέρει ότι: «Άλλες μεγάλες πόλεις έχουν κάνει πολλά για να αναγνωρίσουν, να δώσουν κίνητρα και να προστατεύσουν την πολιτιστική κληρονομιά των επιχειρήσεων. Με τη δημιουργία ενός καταλόγου με τα μπαρ και τα εστιατόρια, θέτουμε τα θεμέλια για τη δημιουργία εναλλακτικών διακριτικών ονομασιών, οι οποίες ελπίζουμε ότι οι επιχειρήσεις τελικά θα χρησιμοποιήσουν για να αποκτήσουν πρόσβαση σε φορολογικά κίνητρα, επιχορηγήσεις, επιδοτήσεις σε βελτίωσεις προσόψεων και άλλες επιχορηγήσεις αποκατάστασης.

«Τα Legacy μπαρ και εστιατόρια δουλεύουν και σαν κοινοτικά κέντρα», προσθέτει ο Buhler. «Έχουν ευρεία αποδοχή. Οι άνθρωποι τείνουν να θεωρούν αυτά τα μέρη ως μέρος της καθημερινότητας τους». Η διατήρηση τους τότε είναι μια μορφή κοινωφελούς εργασίας και ένα αφιέρωμα στην πόλη που αυτός αγαπά. Μπορεί επίσης να βοηθήσει και άλλα μέρη να αντιμετώπισουν άνισες μάχες που πολλοί έχουν ήδη δώσει και έχουν χάσει.

http://www.citybranding.gr/2014/06/sean-penn.html#more