Ημέρες ορειβασίας

Ημέρες ορειβασίας

Τετάρτη 11 Μαΐου 2022

Χρυσούλα Σκεπετζή : Ομιλούσες σιωπές

 του Δημήτρη Βαρβαρήγου

Με τα όνειρα κανείς δεν μπορεί να είναι αυστηρός. Είναι σαν τα αυθόρμητα παιδιά, σκανταλιάρικα, ατίθασα. Υπάρχουν στο μυαλό, σουλατσάρουν ανέμελα και κατακτούν το νου. Το ίδιο συμβαίνει με τα χρώματα όσο και με τα γράμματα. Αναμείξεις χρωμάτων και πλέξιμο λέξεων.

Μέσα στη δημιουργική εκφορά, τα λόγια παίρνουν χρώματα, αφήνονται στον καμβά να ζωντανέψουν οι έννοιες τους. Μέσα από ομιλούσες σιωπές με τις λέξεις, δημιουργούνται εικόνες.
Πόσο κοντά και πόσο ταυτόσημες μπορεί να είναι η λογοτεχνία με την εικαστική ελευθερία;
Είναι μαζί αυτές οι δυο σπουδαίες τέχνες. Κι ας έχει η μία μέτρο και κανόνες απέναντι στην ελεύθερη φαντασία των χρωμάτων.

Η αναζήτηση της τέχνης του λόγου και του χρωστήρα δεν συμμερίζονται το νοσηρό κλίμα των ημερών. Αντίθετα προβάλουν μέσα από αυτές τις δύο σπουδαίες τέχνες την αισιοδοξία και την αγάπη για το μοίρασμα με τον άλλον.
Το μοίρασμα των φιλότεχνων με τον δημιουργό. Είναι η υπαγωγή τους, εννοώ τις τέχνες, στις ανάγκες της ζωής, που κάνουν τη δημιουργό Χρυσούλα Σκεπετζή, να στοχάζεται, με τρόπο που συμβάλλει στην πνευματική ανάταση και αναζήτηση προς την τελειότητα του ανθρώπου με κύριο μέλημα της να τον εμπνεύσει, να τον εγκαρδιώσει στον αγωνιώδη βίο του.

Στις ομιλούσες σιωπές αισθητοποιεί τους βασικούς πυλώνες που στηρίζεται και στοχεύει η ποίηση. Τον έρωτα με όσα αυτός ηθικά, ανήθικα, αν και ανήθικα στο έρωτα δεν υπάρχουν, όμορφα και απογοητευτικά προσφέρει. Όσο και το τέλος, όχι απαραίτητα του θανάτου, με όσα αυτό δύσκολα εξαναγκάζει τον άνθρωπο να νιώσει, που όμως στη συλλογή «Τα κατ’ ανάγκην» κυριολεκτεί με το ύφος των ποιημάτων για την σοβαρότητα της απώλειας.

Σαν εικόνες σκόρπιες ενός πάζλ αποτυπώνονται οι δημιουργικές σκέψεις της επάνω στο χαρτί, αναπτύσσοντας μια συνοχή δημιουργώντας ένα σύνολο από συναισθήματα που επανακαθορίζουν στη ζωή κύκλους που περιστρέφονται από τις πλέον σημαντικές καταστάσεις και αναζητήσεις που βιώνει ο άνθρωπος.
Μνήμες, αντοχές, αισθήσεις. Φαντασιώσεις, επιθυμίες, απουσίες, μοναξιά, αγωνία, ενοχές, πόνος, έρωτας, αγάπη. Λέξεις κλειδιά για την ποίηση με νοηματική συσχέτιση με τον άνθρωπο και τη ζωή.

Έννοιες που υπάρχουν στα ποιήματα της Σκεπετζή, η οποία δεν αρκείται στη λεπτή γραμμή της φανομενολογίας της ερωτικής ή κοινωνικής εμπειρίας, αλλά εμβαθύνει αποσπασματικά αναζητώντας τα αίτια, συχνά υποσυνείδητα που την προκαλούν να συλλαμβάνει τις βάσεις των πρωταρχικών εμπειριών της.
Διαβάζοντας συνειδητοποίησα πόσο δεμένη είναι με τις λέξεις και πόσο μέσα από αυτές καταφέρνει να λειτουργεί αποδίδοντας διαθέσεις πολυποίκιλες, που αποφέρουν διαθέσεις, επιτυχίας ή αποτυχίας, συναισθηματικές μεταπτώσεις, ανάγκες και απαιτήσεις με άμεση λειτουργική ικανότητα στην έκφραση των συμβόλων και παραλληλισμών μέσα στη μοναχική πορεία των λέξεων.
Και στα δύο βιβλία, έχει μια επιλογή ποιητικών προσεγγίσεων, μια πολυμορφία θεματική που συναποτελούν μια ολοκληρωμένη απόδοση των εννοιών εκφράζοντας ξεκάθαρα όσα ταλανίζουν το νου της.
Ο έρωτας και ο θάνατος οι δυο βασικού πυλώνες της ποίησης και της ζωής.
Στο βιβλίο ομιλούσες σιωπές είναι το κύριο χαρακτηριστικό της συλλογής να παλινδρομεί στις αποστάσεις που μεγαλώνουν απελπιστικά.
Και γράφει πιο κάτω στο ποίημα με τίτλο

Παλινδρόμηση
Οι άπειροι στον έρωτα είναι ευμετλαβλητοι και αψίκοροι, γρήγορα ξεχνούν, δεν σε θυμούνται πια, ξεδιψάνε αλλού, με την απουσία της ευγνωμοσύνης στα ανάπηρα τους βήματα, πάντα αγνώμονες.
Τις οίδε από ποιες επιρροές

Ο έρωτας από τη φύση του ανήκει στη σφαίρα του άρρητου και όπως όλα όσα έχουν σχέση με την ψυχή, με την πιο βαθιά και απόκρυφη διάσταση της ανθρώπινης ύπαρξης, είναι σχεδόν ένα μυστήριο, που τον συνοδεύει η σιωπή.
Το να υπερπηδήσουμε το φράγμα του ανέκφραστου, να αποδώσουμε μορφή και σώμα στο άρρητο είναι ένα παράτολμο εγχείρημα γεμάτο δέος που μόνο οι ποιητές και οι καλλιτέχνες αποτολμούν.
Η ψυχολογική διερεύνηση στο ύφος απόδοσης της ποιήτριας, συχνά σταμάτα σε μία απόπειρα ορθολογιστικής κατανόησης που προδίδει και βιάζει την πραγματικότητα της ψυχής. Στην προσπάθεια της να σηκώσει το Πέπλο με το οποίο η ψυχή καλύπτει την αληθινή της φύση βαδίζει και στις δύο τέχνες που υπηρετεί, ποίηση και εικαστικά, με σεβασμό και αγωνία.
Κι όλα αυτά εκφράζονται για να συλλάβει τις Χίλιες μεταβαλλόμενες Αποχρώσεις της συνάντησής της με τον άλλον, για να βυθιστεί στον λαβυρινθώδη κόσμο του φαντασιακού, εγκαταλείποντας κάθε μονόπλευρη προοπτική επιτρέποντας να αναδυθούν όλες οι εντάσεις που ενυπάρχουν ως πλεονέκτημα στην ποιητική γλώσσα ώστε να γίνεται μια εκ βαθέων εξομολόγηση.
Σε αυτό το μυστηριακό ταξίδι μέσα από μονοπάτια του έρωτα, ο καθένας συναντάει τον άλλον και πίσω από αυτόν, τον ίδιο του τον εαυτό. Έτσι γράφει για τον έρωτα, ερχόμενη αντιμέτωπη με το ανεξήγητο, μιλάει για μια μυστηριώδη και ανατρεπτική εμπειρία, αποδίδοντας με τη δική της φωνή, στην προσπάθεια να ζωντανέψει τόσο την εξωτερική όσο και την εσωτερική πραγματικότητα του.
Το απροσδιόριστο του έρωτα όταν ανακαλυφθεί αποφέρει την άλλη του όψη με τα σκιερά συναισθήματα που παρουσιάζει. Η αναστάτωση και η επιθυμία που προκαλεί η όψη του άλλου, μεταλλάσσεται σε κράτος του πόθου. Αυτή η λεκτική δύναμη των στίχων με την σαγηνευτική επίδραση του φανταστικού κόσμου της ποιήτριας ως θεματική απόδοση, μάς μεταφέρει στον δικό μας κόσμο, να συναντάμε ως αναγνώστες της, τις πιο δικές μας εικόνες παρά τις εικόνες της ποιήτριας.

Στείλατε
Από τη συλλογή ομιλούσες σιωπές
διαδρομή
Καλοσιδερωμένα τακτοποιημένα σκουπίδια κάτω από το χαλί
κι ύστερα κάτω από το κρεβάτι
κι αργότερα μέσα της ξ
εσκίζουν σαν πεινασμένα ακάρεα
την ψυχή της
δελτία τύπου με πολλά μπλα-μπλα
σε σημαντικό ρυθμό εκπέμπουν sos
με αυτά κλείνει οριστικά και ανέλπιστα
Η καριέρα της

Γραφή ως άλλη αναζήτηση της προσωπικής της ταυτότητας μέσα από μία ζωντανή, τολμηρή και ασυμβίβαστη εκφορά λόγου σε διαρκή αναζήτηση προς το ευ, στηλιτεύει με σεμνότητα και ήθος τα κακώς κείμενα.

Διαβάζοντας συνειδητοποίησα πόσο δεμένη είναι με τις λέξεις και πόσο μέσα από αυτές καταφέρνει να λειτουργεί αποδίδοντας διαθέσεις πολυποίκιλες, που αποφέρουν διαθέσεις, επιτυχίας ή αποτυχίας, συναισθηματικές μεταπτώσεις, ανάγκες και απαιτήσεις με άμεση λειτουργική ικανότητα στην έκφραση των συμβόλων και παραλληλισμών μέσα στη μοναχική πορεία των λέξεων.
Στις ομιλούσες σιωπές, απολαμβάνει ο αναγνώστης, μια επιλογή ποιητικών προσεγγίσεων σε ζητήματα που στοιχειοθετούνται από την ίδια τη ζωή. Ως ποιήτρια η Σκεπετζή, έχει την ικανότητα να συλλαμβάνει τα πράγματα με ωριμότητα και σε βάθος, ενώ την ίδια στιγμή η αντίδρασή της είναι άμεση σχεδόν αυτόματη σε ερεθισμούς, γι’ αυτό μέσα σε μια πολυμορφία θεματική με διαίσθηση και αυθόρμητη ανταπόκριση τής επιτρέπει να είναι ο δημιουργικός της νους πανταχού παρών, μπροστά στα τρέχοντα ανθρώπινα ζητήματα.
Τούτο διαφαίνεται ξεκάθαρα να φέρνει στα μέτρα της ένα σχέδιο σε εξέλιξη εκφράζοντας με εσωτερική παρόρμηση κάθε θεματικό ύφος γραφής. Σε όλα της τα ποιήματα συνάντησα την επιλογή του καίριου και την αποφυγή του περιττού, την συχνά επιγραμματική έκφραση μέσα στην εκφραστική της πυκνότητα, όπως και την εν πολλοίς, απαλή πινελιά ενός απροκάλυπτου σαρκασμού ως επιδίωξη της ποιήτριας να αποδώσει συγκρατημένο το λυρισμό, αλλά όχι την εσωτερικότητα του.
Το ποιητικό προσωπικό ύφος της δημιουργεί εκφραστικούς συνδυασμούς, θα πρόσθετα, πως ο λόγος της, αποδίδεται με πεζό ρεαλισμό δίχως να χάνει τη λυρικότητα του το δραματικό στοιχείο. Ο άνθρωπος με τη ψυχή, το πάθος με τη νηφαλιότητα.
Η ποίηση συχνά σε δύσκολες στιγμές προσφέρει τα οφέλη της. Έχει απαντήσεις σε δύσκολα ερωτήματα που μας προβληματίζουν. Αυτό τουλάχιστον συμβαίνει σε εμένα. Σε στιγμές πίεσης ένας στίχος να μου δίνει απαντήσεις και διεξόδους.

 

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου