Σε
μια άκρως ενδιαφέρουσα αναφορά της ΠΕΠ (www.perivallontikiprevezas.org
) προς
το ΥΠΕΚΑ αναπτύσσονται οι θέσεις και προτάσεις της οργάνωσης για τη διαχείριση
των υδατικών πόρων.
«Το
κείμενο του σχεδίου διαχείρισης των υδάτων για την Ήπειρο που δημοσιεύτηκε και
παρουσιάστηκε, σε μεγάλο βαθμό αναλώνεται στην περιγραφή της υφιστάμενης
κατάστασης, η οποία για την περιοχή μας, ειδικά αυτή «της χερσονήσου της
Πρέβεζας», χαρακτηρίζεται κακή. Αν και αποτελεί θετική εξέλιξη η
αποτύπωση της πραγματικότητας και μάλιστα με τρόπο που δεν χωρεί αμφισβήτηση,
εντούτοις θα περίμενε κανείς το σχέδιο διαχείρισης να ορίσει μια σαφή και αποφασιστική πορεία, ένα σφιχτό πλάνο υπέρβασής της.
Κάτι τέτοιο δεν συνέβη.
Η
κακή κατάσταση των υπόγειων υδάτων της χερσονήσου της Πρέβεζας οφείλεται: α)
στη ρύπανση με νιτρικά, αμμωνιακά κλπ και β) στην υφαλμύρινση (διείσδυση της
θάλασσας εξαιτίας υπεράντλησης του νερού). Και παρόλο που η έκταση της
υποβάθμισης (τουλάχιστον ως προς την υφαλμύρινση) δεν είναι αυτή του χάρτη που
παρουσιάστηκε, ωστόσο δεν φαίνεται ότι αποτελεί και κατάσταση του απώτερου
μέλλοντος. Μάλλον κοντά θα πρέπει να τοποθετείται.
Για
την Π.Ε.Π. δεν ήταν κάτι άγνωστο. Έχει παρέμβει στο παρελθόν και για τα δύο
ζητήματα!
Β. Η
θέση της Π.Ε.Π. ως προς τα αίτια
Η
θέση μας για τα ζητήματα διαχείρισης του νερού στην περιοχή της Πρέβεζας
συνοψίζεται στο ότι χωρίς καμία ενόχληση, συνεχίζεται ένα είδος «πλιάτσικου» σε
δύο βασικούς φυσικούς πόρους-θεμέλια κάθε μορφής ζωής: της γης και του νερού.
Τονίζουμε πως η διαχείριση του νερού και
των εδαφικών πόρων είναι σε σημαντικό βαθμό αδιαχώριστες. Αυτό ισχύει
ιδιαίτερα για τη χερσόνησο της Πρέβεζας λόγω εδαφικών και γεωλογικών συνθηκών
(βλ. παρακάτω). Σε ότι αφορά τη διαχείριση των εδαφικών πόρων και όχι τυχαία, η
χώρα μας μπορεί να ειπωθεί πως σφυρίζει αδιάφορα»!
Ζούμε
μια δραματικής έντασης και διάρκειας λεηλασία του εξω-αστικού χώρου, με την
εξάπλωση αστικών και περιαστικών δραστηριοτήτων, παράλληλα με τη συρρίκνωση των
φυσικών βιότοπων και την υποχώρηση των αγροτικών δραστηριοτήτων, όχι όμως και
της έντασης εκμετάλλευσης της γης, ή της υιοθεσίας κάποιου φιλικότερου προς το
περιβάλλον μοντέλου γεωργίας, εκεί όπου η γεωργία συνεχίζει και υφίσταται. Πάνω
σε αυτό, δεν θα πρέπει να δοθεί η παραπλανητική απάντηση της «φιλικής προς το περιβάλλον αγρανάπαυσης»,
εκεί όπου η γη έπαψε να είναι αγροτική. Μια σειρά ανθρωπογενών άλλων επιπτώσεων
αμφισβητούν το σενάριο αυτό, όμως το ζήτημα δεν αφορά την παρούσα διαβούλευση.
Σε ότι αφορά τα υπόγεια νερά, συνεχίζεται η ρύπανσή τους με αγροτικούς και
αστικούς ρύπους, όπως και η ανεξέλεγκτη χρήση τους. Υπάρχει σύνδεση μεταξύ
αστικοποίησης της γης και της μη αειφόρου διαχείρισης των υπόγειων υδροφορέων
(λ.χ. τροποποίηση ισοζυγίων, αστικού τύπου ρύποι κλπ), ακόμη και χωρίς τη
συνέργεια της γεωργίας. Ο συνδυασμός των δύο (συμβαίνει στην Πρέβεζα) είναι
προφανώς ακόμη πιο επιζήμιος!
Όπως
έχει τονιστεί ξανά, η εκτεταμένη αστικοποίηση της γης, η εκτός σχεδίου δόμηση
και η εκτεταμένη, γενικώς προβληματική μίξη των χρήσεων γης, γεννούν μοιραία
χρήσεις νερού που είτε είναι αδήλωτες,
είτε παράνομες, είτε και τα δύο. Συνήθως «βαπτίζονται» άρδευση κατά την
αδειοδότηση των γεωτρήσεων. Όμως μια συσχέτιση των αδειών χρήσης νερού που
αναρτώνται στο «Διαύγεια» και της πραγματικής κατάστασης μπορεί να είναι
ιδιαίτερα αποκαλυπτική (ο φορέας μας επιφυλάσσεται, καθώς προτίθεται να
ενεργοποιηθεί πάνω στην ανάδειξη του θέματος). Αυτό επιβαρύνει περεταίρω το ήδη
επιβαρυμένο σύστημα και στερεί από τη διοίκηση τα εργαλεία εκείνα που θα της
επέτρεπαν να υπολογίσει και να διαχειριστεί επαρκώς τα αποθέματα νερού. Η δε
«σπουδή» των αρχών για άρον-άρον νομιμοποίηση των υφιστάμενων υδρογεωτρήσεων,
λόγω των εγγενών αδυναμιών της διαδικασίας, της υποστελέχωσης των υπηρεσιών και
της επιφανειακής προσέγγισης του ζητήματος, εκτιμούμε ότι καταλήγει σε φιάσκο!
Η γεωργία βέβαια, κατέχει δεσπόζουσα θέση και ως προς τις αδήλωτες υδροληψίες
και ως προς την επίδρασή της στην ποιοτική και ποσοτική κατάσταση των υδάτων.
Είναι προφανές πως ασκεί κατά τόπους ισχυρότατες πιέσεις στους υδάτινους
πόρους, που την καθιστούν μη αειφόρο.
Με απλά λόγια ο γεωργικός κλάδος θεωρείται σπάταλος, ενώ ταυτόχρονα σε μια
εξαιρετικά δύσκολη προσπάθεια επιβίωσης, καταστρέφει ένα φυσικό πόρο στο οποίο
στηρίζεται: το νερό. Όμως για τη γεωργία υφίσταται κάποιο θεσμικό πλαίσιο που
θα την εξανάγκαζε (αν εφαρμοζόταν) σε μερική συμμόρφωση! Για άλλους σημαντικούς
κλάδους, όχι. Ο φορέας μας έχει επανειλημμένα θέσει ερωτήματα και αν χρειαστεί
τα ερωτήματα θα τεθούν και σε ευρωπαϊκά όργανα!