O Aντώνης Ν. Μαστραπάς σε Α΄πρόσωπο

Το πάθος της αρχαιολογίας, που ενέπνευσε το μυθιστόρημα Έρση στον Γ. Δροσίνη, αποτέλεσε το κίνητρο για την ενασχόλησή μου με αυτό το έργο. Μελετώντας την αρχαιομάθεια του Γ. Δροσίνη ανίχνευσα άγνωστες πτυχές της ζωής του, πολύ περισσότερο κατανόησα μύχιες σκέψεις του και διέκρινα ανεκπλήρωτα όνειρά του. Πάνω από όλα αναζήτησα τους λόγους που τον οδήγησαν στη συγγραφή της Έρσης, το 1922, σε μια κρίσιμη καμπή για τον ελληνισμό, προβάλλοντας κατ’ αυτόν τον τρόπο την ιστορικότητα του έργου. Σημαντικά ζητήματα, που απασχολούσαν τις κλασικές σπουδές στις αρχές του 20ού αιώνα, διατρέχουν τις σελίδες της Έρσης και γίνονται λογοτεχνία από τον Γ. Δροσίνη.

Το μυθιστόρημα εκδόθηκε το 1922 και πρέπει να έγινε γνωστό στο αθηναϊκό κοινό δύο περίπου μήνες πριν από τη μεγάλη καταστροφή του ελληνισμού της Μικράς Ασίας. Η ιστορικότητα του έργου είναι δεδομένη, αν και δεν είναι προφανής. Στη διαμόρφωσή του φαίνεται πως έπαιξε καθοριστικό ρόλο η «εκπνέουσα» Μεγάλη Ιδέα, η οποία προσδιόρισε τις τύχες του ελληνισμού μέχρι εκείνη την εποχή. Ο ρεαλισμός και εν μέρει η ελληνική ηθογραφία αποτελούν βασικά γνωρίσματά του. Η Έρση γράφτηκε για να καλύψει μια εσώτερη ανάγκη του συγγραφέα της, αυτή του θαυμασμού του για τον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό, αποτέλεσε όμως και το έναυσμα για την ενασχόλησή μου με αυτό. Με το βιβλίο αυτό, ξεφεύγοντας από την αρχαιολογία που αποτελεί την επιστημονική μου ενασχόληση, επιχειρώ να αναδείξω την αρχαιομάθεια του Γ. Δροσίνη, αλλά και άλλες πτυχές της προσωπικότητάς του, την πολιτική σκέψη του και την ιστορική του συνείδηση. Αποτελεί μια συμβολή στη βιογραφία ενός λόγιου που είναι κυρίως γνωστός από το ποιητικό του έργο.

Μελετώντας την αρχαιομάθεια του Γ. Δροσίνη ανίχνευσα άγνωστες πτυχές της ζωής του, πολύ περισσότερο κατανόησα μύχιες σκέψεις του και διέκρινα ανεκπλήρωτα όνειρά του.

Το μυθιστόρημα της Έρσης διάβασα για πρώτη φορά από το δερματόδετο τομίδιο της βιβλιοθήκης του παππού μου, όταν ήμουν μαθητής του Γυμνασίου, και τότε γνώρισα καλύτερα την επιστήμη που και μόνο το άκουσμά της συνδεόταν στο εφηβικό μυαλό μου με το μυστήριο και την περιπέτεια. Ο πρωταγωνιστής του μυθιστορήματος, ένας αρχαιολόγος, απέκτησε τις διαστάσεις φαντασιακού προτύπου, που θα ήθελα να μιμηθώ, ενώ η σύζυγός του η Έρση ήταν το πρότυπο της καλλιεργημένης ιδανικής συντρόφου στη ζωή και στην επιστήμη. Ως εύρημα ανασκαφικής έρευνας ήρθε εκ νέου το βιβλίο της Έρσης στα χέρια μου, όταν απόφοιτος του Τμήματος Αρχαιολογίας και Ιστορίας της Φιλοσοφικής Σχολής Αθηνών, ασχολούμουν με τη συγγραφή της διδακτορικής μου διατριβής. Αυτή η δεύτερη ανάγνωση, ομολογουμένως πιο ουσιαστική, άνοιγε μπροστά στα μάτια μου έναν «πραγματικό κόσμο», που τον προσέγγιζα πλέον επιστημονικά.
Το βιβλίο λοιπόν αυτό που έγραψα για την αρχαιομάθεια του Δροσίνη και την ιστορικότητα της Έρσης δεν είναι παρά το αποτέλεσμα ηθικής οφειλής προς τον παππού μου και τον Γ. Δροσίνη, που με είχαν οδηγήσει, ο καθένας με τον δικό του τρόπο, στις επαγγελματικές μου επιλογές.

Η Έρση και η αρχαιογνωσία του Γεωργίου Δροσίνη
Συμβολή στη βιογραφία του
Αντώνης Ν. Μαστραπάς
Μανδραγόρας
159 σελ.
ISBN 978-960-592-076-0
Τιμή €13,87