Ενεργοποιώντας τις Τοπικές Κοινωνίες

του Δημήτρη Μιχαηλίδη

Στις 3-7 Ιουν 2019, στο Πολυκέντρο «Αθηνά» (ΧΕΝ Ελλάδος, Λεωφ. Μαρίνου Αντύπα 81, ΗΛΙΟΥΠΟΛΗ, Αττικής) κάθε ημέρα, από 10.00 έως 16.00, με υποστήριξη του Skywalker, οργανώνεται, ως δωρεάν προσφορά στην κοινωνία και σε όσους μπορούν να έρθουν εκεί κάθε ημέρα, με την εθελοντική δωρεάν προσφορά εισηγητών, το Μονοπάτι Τοπικής Ανάπτυξης, με υπεύθυνη την κα Γεωργία Κωνσταντίνου (210 9730280).

Επίσης στις 10-14 Ιουν 2019, στην αίθουσα OK THESS, Θεσσαλονίκη (Κομοτηνής 2, 54655 Θεσσαλονίκη), κάθε ημέρα, από 10.00 έως 16.00, με υποστήριξη του Skywalker, οργανώνεται, ως δωρεάν προσφορά στην κοινωνία και σε όσους μπορούν να έρθουν εκεί κάθε ημέρα, με την εθελοντική δωρεάν προσφορά εισηγητών, το Μονοπάτι Τοπικής Ανάπτυξης, με υπεύθυνη την κα Χρύσα Δότσα (2310 326712).

Έχοντας στα χέρια την B’ έκδοση «Τοπική Ανάπτυξη» (1989, καθ Γεώργιος Δαουτόπουλος, ISBN 960-90046-1-X, σελίδες 226) και την Ε’ έκδοση «Τοπική Ανάπτυξη (2005, σελίδες 492), καταγράφω:

«Η Τοπική Ανάπτυξη αποκτά ένα καινούργιο ενδιαφέρον σε  μια περίοδο που πολλοί μιλούν για την αναπόφευκτη παγκοσμιοποίηση και τη συρρίκνωση του τοπικού χώρου. Όπως θα διαπιστώσουν οι αναγνώστες του βιβλίου και οι συμμετέχοντες στις συζητήσεις, η δική μας άποψη είναι εντελώς διαφορετική. Και αν ακόμη σήμερα (σσ. το 2005) φαίνεται η μεγάλη υπεροχή της παγκοσμιοποίησης, τα μειονεκτήματά της σύντομα θα γίνουν έκδηλα, σε μεγαλύτερες ομάδες του παγκόσμιου πληθυσμού.

Τα σημερινά προβλήματα της ανθρωπότητας θα επιλυθούν μόνο όταν αναγνωρίσουμε ότι η τοπική παραγωγή με την χρήση τοπικών πόρων και κάτω από τον έλεγχο και την καθοδήγηση της τοπικής κοινωνίας, με σκοπό την τοπική κατανάλωση, αποτελεί τη μόνη ασφαλή και βιώσιμη λύση.

Το μοντέλο της απεριόριστης ανάπτυξης, της εξειδίκευσης της παραγωγής και της μεταφοράς εκατοντάδων προϊόντων σε χιλιάδες χιλιόμετρα από τους τόπους παραγωγής στους τόπους κατανάλωσης αντιβαίνει προς βασικές αρχές της φύσης και αργά ή γρήγορα θα καταρρεύσει».

Και το 2012, ο κ Γεώργιος Κολέμπας  γράφει στο βιβλίο «Τοπικοποίηση»:

«...Σήμερα στα πλαίσια της συνολικής κρίσης και του "ναυαγίου" του μοντέλου ανάπτυξης που ακολουθήθηκε στη χώρα, θεωρούμε ότι η στροφή προς την "επανατοπικοποιημένη" κοινωνία μπορεί να αφορά σε ένα ευρύτερο σύνολο στρωμάτων της ελληνικής κοινωνίας. Περισσότεροι πολίτες της βλέπουν ότι είναι αναγκαίο να ξεπερασθεί το παγκοσμιοποιημένο μοντέλο "ανάπτυξης" που μας οδηγεί σε οικονομικές και οικολογικές καταστροφές. Στη συνειδητοποίηση της αναγκαιότητας αυτής, μπορεί να βοηθήσει το βιβλίο «Τοπικοποίηση».

Ο όρος «τοπικοποίηση» είναι ένα παιγνίδι διαλεκτικής με τον όρο «παγκοσμιοποίηση» και έτσι θα πρέπει να γίνει κατανοητός. Προέκυψε από την κριτική στο δυτικό-καπιταλιστικό μοντέλο ανάπτυξης, που επιδιώκει να παγκοσμιοποιηθεί, οδηγώντας τον κόσμο προς την ισοπέδωση, την άλογη μονομερή ανάπτυξη και πιθανά στη καταστροφή. Μετά 30 χρόνια Παγκοσμιοποίησης, όσο και να επιδιώκει το καπιταλιστικό σύστημα να μεγαλώσει την «πίτα», αυτό δεν μπορεί να γίνει ερήμην του πλανήτη που διαθέτει περιορισμένους πόρους και θέτει όρια. Αντί να τη μεγαλώνει, «φουσκώνει» την πίτα . Όταν οι «φούσκες» όμως σπάνε έχουμε οικονομικές και κοινωνικές κρίσεις. Στο μέλλον δεν θα έχουμε μόνο κρίση χρεών και πτωχεύσεις κρατών, αλλά και «οικολογική πτώχευση» στην «Α.Ε. Γη».

Τοπικοποίηση είναι η στρατηγική με την οποία θα απαντήσουμε στην "υπαρκτή" παγκοσμιοποίηση και θα επιδιώξουμε τη στροφή σε μια αποκεντρωμένη, επανατοπικοποιημένη, αυτοδιαχειριζόμενη, οικολογική κοινωνία της ισοκατανομής, που θα έχει σαν κύτταρο την αυτοδύναμη κοινότητα και το δήμο και θα στηρίζεται στην ομοσπονδιοποίηση δήμων-περιφερειών-εθνών μέσω της θέσμισης της δημοκρατικής αυτονομίας και του δημοκρατικού ομοσπονδισμού. Για το ξεπέρασμα του δυτικού μοντέλου ανάπτυξης, της κλιματικής-οικολογικής καταστροφής, του καπιταλισμού και του εθνικού κεντρικού κράτους. Είναι μια στρατηγική στα πλαίσια των γενικότερων προταγμάτων της "απο-ανάπτυξης", της αυτοδιαχείρισης, της "άμεσης δημοκρατίας" και του "κοινοτισμού"».

Μέχρι σήμερα λόγω των πολύ ραγδαία μεταβαλλόμενων καταστάσεων στην περιοχή της χώρας μας, επιβαλλόταν μια «Διευθυντική» διοικητική προσέγγιση. Αυτή, προέβλεπε για την αποτελεσματικότητά της, ΚΕΝΤΡΙΚΗ λήψη αποφάσεων και ίδια εφαρμογή από όλους ανεξαιρέτως, ισοπεδωτικά, ενώ επέβαλε μια πρωτόγνωρη γραφειοκρατία. Όμως άλλο γραφειοκρατία και άλλο δικτατορία των γραφειοκρατών, με μισθούς που ο μέσος όρος τους είναι πάνω από τον μέσο όρο των μισθών των εργαζόμενων στον ιδιωτικό τομέα. Άλλο γραφειοκρατία και άλλο υποβάθμιση του πολίτη και η ανυποληψία του, ενώ τον χειρίζονται ως κλητήρα των Δημοσίων Υπαλλήλων.

Μετά από 60 χρόνια ειρήνης στην περιοχή και συμμετέχοντας σε ισχυρές διεθνείς συμμαχίες, η Ελλάδα, μπορεί να σκεφθεί και να δρα με «Στρατηγικό Προγραμματισμό» και να ενισχύσει και πάλι τους Δήμους και τις Περιφέρεις, μεταφέροντάς τους αρμοδιότητες, και αναλαμβάνοντας το επίπεδο λήψης των περισσοτέρων αποφάσεων που τους/τις αφορούν. Επίσης μπορεί να επανασχεδιασθεί η ενεργοβώρος, κοστοβώρα και με πολλά συντηρητικά Εφοδιαστική Αλυσίδα και να υποκατασταθεί από πολλές αυτάρκεις Τοπικές Εφοδιαστικές Αλυσίδες, συνεργαζόμενες οριζόντια για την κάλυψη ειδικών αναγκών. Ειδικά στην Ελλάδα οι τοπικές κοινωνίες διαθέτουν επαρκή καταναλωτική δύναμη ενισχυόμενες εποχικά, ή μονιμότερα, από τους επισκέπτες, που δίνουν νέα δυναμική.

Άλλωστε, εάν δεν οργανωθούν οι τοπικές κοινωνίες για να συμμετέχουνε ενεργά στην διαχείριση και διακυβέρνηση του τόπου τους, κινδυνεύουν να διολισθήσουν σε «δημαρχομεντρικά» σχήματα, που είναι αντιγραφή του κεντρικού ακατάλληλου κράτους για το τοπικό επίπεδο. Επιβάλλεται ανάπτυξη συνεργασιών των οργανώσεων της κοινωνίας των Πολιτών και δημιουργία πολλών νέων οργανώσεων για να καλύπτονται από αρκετές συλλογικότητες, η αποτύπωση όλων των αναγκών της κοινωνίας και του εθελοντισμού.

Την επιμέλεια της κατάρτισης του εκπαιδευτικού περιεχομένου έχει ο κ. Δημήτρης Μιχαηλίδης, δημοσιογράφος στα «Αγρονέα». Το θεωρητικό υπόβαθρο της Τοπικής (Κοινοτικής) Ανάπτυξης, τις σύγχρονες τάσεις, τις δυνατότητες, τα δυνατά σχήματα, τον τρόπο οργάνωσης, την λειτουργία των ομάδων τοπικής δράσης, δυνατότητες χρηματοδότησης, αλλά και παραδείγματα από την ελληνική πραγματικότητα θα προσεγγίσουν όσοι θα μετέχουν:

1. Στο Μονοπάτι Τοπικής Ανάπτυξης, 3-7 Ιουν 2019, 10.00-16.00, στην ΧΕΝ Ελλάδος, Λεωφ. Μαρίνου Αντύπα 81, Ηλιούπολη Αθηνών, με υπεύθυνη την κα Γ. Κωνσταντίνου, Skywalker 210 9730280 και

2. Στο Μονοπάτι Τοπικής Ανάπτυξης, 10-14 Ιουν 2019, 10.00-16.00, στο OK THESS, Κομοτηνής 2, 54655 Θεσσαλονίκη), με υπεύθυνη την κα Χρύσα Δότσα, Skywalker 2310 326712