Μερικές σκέψεις για το επίκαιρο πάντα θέμα των ιαματικών πηγών

Του Στέφανου Σταμέλλου*

Γράφαμε πέρυσι, συγκεκριμένα στις 22.3.2018, για τις σφήκες που τριγυρίζουν πάνω από τον πάγκο των φιλέτων των ιαματικών πηγών. Πριν λίγο καιρό είχαμε -υποθέτουμε στα πλαίσια των προγραμματικών προεκλογικών δεσμεύσεων- την επίσκεψη και φιλοξενία στις Θερμοπύλες αντιπροσωπείας της Τσέχικης Δημοκρατίας. Στη συνάντηση ήταν ο Δήμαρχος Λαμιέων Ευθύμιος Καραΐσκος,  ο πρώην δήμαρχος Νίκος Σταυρογιάννης και δημοτικοί σύμβουλοι.

Επειδή οι δημοτικές εκλογές είναι σχετικά πρόσφατες, ανατρέξαμε στο πρόγραμμα της πλειοψηφούσας παράταξης «ΠΕΡΗΦΑΝΗ ΠΟΛΗ». Έλα όμως που το πρόγραμμα δεν υπάρχει πια… Ιδού το αποτέλεσμα της διερεύνησης: https://perifanipoli.gr/to-programma-mas/ «ePaper not found». Ψάχνοντας σε άλλες σελίδες για το προεκλογικό πρόγραμμα της παράταξης του κ Καραίσκου, αυτό που βρήκαμε για το συγκεκριμένο θέμα είναι: «6. Συνέργειες με το Τ.Α.Ι.Π.Ε.Δ. για την αξιοποίηση των ιαματικών πηγών και την ανάπτυξη του ιαματικού και ιατρικού τουρισμού και του τουρισμού ευεξίας. Με εργαλείο τον ιαματικό τουρισμό και τον τουρισμό ευεξίας, προωθούμε την ανάπτυξη διαφοροποιημένων τουριστικών εμπειριών. Σε αυτό το πλαίσιο, το Συμβούλιο Επιχειρηματικότητας και Ανάπτυξης του Δήμου, σε συνεργασία με το Τ.Α.Ι.Π.Ε.Δ. θα εργαστεί για την προσέλκυση κι επιτάχυνση των κατάλληλων επενδύσεων στις ιαματικές πηγές Θερμοπυλών και Υπάτης δρομολογώντας παράλληλα την ιαματική διαδρομή «Θερμοπύλες – Πηγές Καλλιδρόμου – Λουτρά Υπάτης». Τόσο συγκεκριμένα… 

Διαβάζουμε επίσης ότι ο βουλευτής της ΝΔ, ο κ Οικονόμου, συναντήθηκε πρόσφατα με στελέχη του ΤΑΙΠΕΔ για την αξιοποίηση των υποδομών και των εγκαταστάσεων, κυριότητας του ΤΑΙΠΕΔ, που βρίσκονται στο νομό Φθιώτιδας και πιο συγκεκριμένα για την αξιοποίηση των ιαματικών πηγών.

Είναι γνωστό ότι πολλά φιλέτα του τουρισμού και του ιαματικού τουρισμού και στην περιοχή μας δόθηκαν από την ΕΤΑΔ στο ΤΑΙΠΕΔ για αξιοποίηση και ιδιωτικοποίηση. Αυτό φαίνεται να προχωράει - δεν είναι κάτι μυστικό. Όμως η Αυτοδιοίκηση, και μάλιστα η Τοπική, έχει το δικό της ιδιαίτερο ρόλο για τα τοπικά δρώμενα. Στην περίπτωση αυτή, η οποία αφορά σε δημόσιο κοινωνικό αγαθό - το νερό - οφείλει να έχει σαφείς, ξεκάθαρους και διαφανείς στόχους, χωρίς περικοκλάδες, ασάφειες και γενικότητες: Επιθυμεί την πλήρη ιδιωτικοποίηση των ιαματικών πηγών; Θέλει ένα μικτό επενδυτικό σχήμα, που να συμμετέχει και ο Δήμος; Θέλει το ξεπούλημα σε ξένες μονοπρόσωπες off shore εταιρείες; Θέλει στο ξεπούλημα να περιλαμβάνεται και ο αρχαιολογικός χώρος και το όνομα ΘΕΡΜΟΠΥΛΕΣ; Θέλει μόνο Τσέχους, ή θα προτιμούσε τους Γερμανούς ή τους Κινέζους; Τα λέω λίγο χαριτολογώντας για να δείξω τις ευθύνες, που έχει ως Αυτοδιοίκηση, να προστατεύει τα συμφέροντα και την βιώσιμη ευημερία της τοπικής κοινωνίας και όχι την ανάπτυξη των όποιων αριθμών.

Το πρώτο που θα έπρεπε βέβαια να κάνουν η Περιφέρεια, ο Δήμος και οι άλλοι τοπικοί θεσμικοί φορείς είναι να ξεκαθαρίσουν, μαζί με την κοινωνία, τις προτάσεις τους και τα αιτήματά τους σε σχέση με την πολιτεία και την κυβέρνηση. Να βάλουν τις κόκκινες γραμμές, τι θέλουν και πώς. Αντί να είναι έτοιμοι να συμφωνήσουν σε κάθε πρόταση της «αγοράς» των κεφαλαίων, να διεκδικήσουν την υλοποίηση αυτών των προτάσεων με συνεχή πίεση και διάφανη διαδικασία. Διαφορετικά πελαγοδρομούν λαϊκίζοντας.

Στο επίκεντρο των δικών μας προβληματισμών είναι ο χαρακτήρας του νερού και της ιαματικής πηγής ως «δημόσιου κοινωνικού αγαθού». Οι πηγές δεν ιδιωτικοποιούνται. Ξεκινώντας από κει μπορούμε να συζητήσουμε τα πάντα. Φυσικά και δεν χρειάζονται μεγάλα λόγια, όπως αυτά που ακούγονται ότι θα αλλάξει εντελώς η οικονομία της Φθιώτιδας. Επισημαίνουμε για μια φορά ακόμα το στοιχείο της ανταγωνιστικότητας των πολλών ιαματικών πηγών στη χώρα μας, γιατί, όσα επενδυτικά σχήματα και κεφάλαια να βρεθούν, οι πελάτες/επισκέπτες δεν είναι απεριόριστοι. Άρα δεν πρέπει να καλλιεργούνται πολλές και φρούδες προσδοκίες.

Επίσης, ας περιοριστεί λίγο η σπέκουλα της «ανάπτυξης για την ανάπτυξη». Η ανάπτυξη δεν μπορεί παρά να είναι μια διεργασία διεύρυνσης της πραγματικής ευημερίας και της ποιότητας ζωής, που απολαμβάνουν οι άνθρωποι. Και λέμε ότι η Βιώσιμη Οικονομική Ευημερία - όχι «ανάπτυξη» - δεν μπορεί παρά να είναι ήπια, πολυκεντρική και αποκεντρωμένη. Είναι καιρός πια και η πολιτική οικονομία να αντιμετωπίσει το πρόβλημα της ποιότητας ζωής. Η μηδενική οικονομική «ανάπτυξη», όπως την εννοούν σήμερα  με όρους ΑΕΠ, ίσως είναι πιο κοντά στη βελτίωση της ποιότητας ζωής και την αύξηση της καθαρής Βιώσιμης Οικονομικής Ευημερίας.

Το Εθνικό Κέντρο Κοινωνικών Ερευνών είχε προτείνει, σε ειδική μελέτη για τα ιαματικά, να διερευνηθούν οι δυνατότητες δημιουργίας συνεταιριστικών εγχειρημάτων και η συνεργασία με άλλες τουριστικές επιχειρήσεις, όπως επίσης να υιοθετηθούν πετυχημένα πρότυπα επιχειρήσεων με τη συμμετοχή της τοπικής αυτοδιοίκησης σε κεντρικό ρόλο στα επενδυτικά σχήματα. Ειδικά για τις Θερμοπύλες αναφέρει η έρευνα του ΕΚΚΕ προτείνει, οι πηγές και οι αντίστοιχες εκτάσεις, σε συνεργασία του Κράτους με την Τοπική Αυτοδιοίκηση, αλλά και άλλων ενδιαφερόμενων τοπικών φορέων, να διαμορφωθούν σε «Ιστορικό - Θερμαλιστικό Πάρκο Πολιτισμού».

Λαμία, 12.11.2019

* Στέφανος Σταμέλλος

http://www.e-ecology.gr

https://www.facebook.com/stefanos.stamellos