του Κώστα Στοφόρου
Γνωστοί μου της αστικής τάξης λένε:
Τι παλιοδουλειά! Αξίζεις μια καλύτερη
Θα έπρεπε ν’ αλλάξεις
Αλλά η δουλειά πρέπει να γίνει από κάποιον
Ποιοι είναι αυτοί λοιπόν
Άνθρωποι που αξίζουν παλιοδουλειές;
…
Γιατί αποδεχόμαστε να αφήνουμε πίσω μας τη δημοκρατία
Όταν πηγαίνουμε στη δουλειά μας;
Αυτή είναι μόνο μια πτυχή ενός τόμου που ανοίγει πολλά παράθυρα στον κόσμο, όπως και όλη η σειρά.Θεώρησα πολύ ενδιαφέρον αν συζητήσω με τους δυο ανθρώπους που έχουν δημιουργήσει το Βακχικόν και δίνουν και τον δικό τους ποιητικό αγώνα. Τον Νέστορα Πουλάκο και τον Στράτο Προύσαλη
Συνέντευξη τον Κώστα Στοφόρο
Δίνετε μεγάλο βάρος ως εκδοτικός οίκος στην ποίηση. Γιατί αυτή η επιλογή;
Στο Βακχικόν, από την εποχή που πρωτοξεκίνησε το ομώνυμο λογοτεχνικό περιοδικό, ήμασταν προσανατολισμένοι στην ποίηση, κυρίως την ελληνική. Ήταν ανάμεσα στα κύρια ενδιαφέροντα της συντακτικής ομάδας αλλά και ανταποκρινόταν στον λογοτεχνικό προσανατολισμό που είχαμε εμείς η ίδιοι. Αυτή η επιλογή μεταφέρθηκε και στον εκδοτικό οίκο αργότερα.
Πώς ξεκινήσατε τη σειρά γνωριμίας με την «Ποίηση από όλο τον κόσμο»; Υπάρχει απήχηση;Άρχισε δειλά το 2016 όταν έφτασαν προτάσεις από μεταφραστές κι αφορούσαν εκδόσεις σύγχρονων ποιητών (κι όχι κλασικών), πολύ σημαντικών στη χώρα της. Τα ποιήματα του Γάλλου Μισέλ Ντεγκύ, του Τουρκοκύπριου Τανέρ Μπαϊμπάρς, του Σλοβένου Σρέτσκο Κοσοβέλ και του Τούρκου Ορχάν Βελί Κανίκ δημιούργησαν ένα κοινό που «διψούσε» να διαβάζει καλή ξένη ποίηση, άγνωστη στην Ελλάδα. Αλλά και ένα κύμα μεταφραστών, ποιητών και ξένων εκδοτικών οίκων, οι οποίοι ανακάλυψαν –επιτέλους– έναν ελληνικό εκδοτικό οίκο που ενδιαφερόταν για την ποίηση. Αυτή τη στιγμή έχουμε ξεπεράσει τους 40 τίτλους.
Ποιες χώρες έχετε παρουσιάσει μέχρι τώρα και ποια είναι τα επόμενα βήματα στην ευρωπαϊκή σειρά βιβλίων που εκδίδετε Ανθολογίες νέων ποιητών; Ποιο βιβλίο είχε τη μεγαλύτερη επιτυχία;Αυτή την περίοδο τυπώνεται η Ανθολογία νέων Γαλικιανών ποιητών –είναι το δεύτερο ανάμεσα στα τέσσερα συνολικά βιβλία που ετοιμάζονται μόνο για την Ισπανία. Μέχρι στιγμής έχουμε εκδώσει ανθολογίες από 12 χώρες (Σλοβενία, Σλοβακία, Κύπρος, Ισπανία, Ρωσία, Γαλλία, Μάλτα, Ρουμανία, Σουηδία, Λετονία, Ιρλανδία, Αυστρία) και μέχρι το τέλος του έτους θα κυκλοφορήσουν βιβλία με ποίηση από Εσθονία, Πολωνία, Τσεχία, γαλλόφωνη Ελβετία και Γερμανία. Συνολικά θα εκδοθούν 55 βιβλία που θα καλύπτουν τις χώρες και τις γλώσσες της Ευρώπης. Οι εκδόσεις είναι δίγλωσσες (η γλώσσα τής κάθε χώρας και η ελληνική), με εισαγωγή γραμμένη από ειδικούς τής ποίησης στην κάθε χώρα και βιογραφικά των ποιητών. Οι Ανθολογίες νέων ποιητών είναι ένα μοναδικό project για τα ευρωπαϊκά δεδομένα και το οποίο, ναι, προέρχεται από την Ελλάδα. Έχει σκοπό να παρουσιάσει σε βάθος τριετίας (ξεκίνησε τον Ιούλιο του 2018) ό,τι καλύτερο υπάρχει αυτή τη στιγμή στη σύγχρονη Ευρωπαϊκή ποίηση από νέους συγγραφείς (κάτω των 40). Περισσότερα μπορείτε να βρείτε στην πλατφόρμα www.youngpoets.eu. Το πιο επιτυχημένο –εμπορικά– βιβλίο, για προφανείς λόγους, είναι το κυπριακό.
Ποιες είναι οι κυριότερες δυσκολίες που αντιμετωπίζετε κι από πού έχετε βοήθεια και στήριξη;Γενικά η ενασχόληση με την ξένη ποίηση είναι ένα δύσκολο εγχείρημα, από πολλές πλευρές. Την ανεύρεση ποιητών και εκδοτών, του ανθολόγου και του λογοτεχνικού κριτικού, του μεταφραστή, αλλά και την οικονομική υποστήριξη της έκδοσης. Για να μην παρεξηγηθούμε, είναι δύσκολα γιατί πρέπει όλους τους παραπάνω να τους πείσεις να ασχοληθούν με το πιο αντιεμπορικό λογοτεχνικό είδος.
Η ελληνική ποίηση φθάνει στο εξωτερικό; Η Πολιτεία δίνει οποιαδήποτε βοήθεια;Τίποτα δεν θα φτάνει στο εξωτερικό εύκολα από την ελληνική λογοτεχνία αν η ελληνική Πολιτεία δεν δώσει κίνητρα σε ξένους εκδότες και μεταφραστές. Εμείς αν δεν είχαμε τη βοήθεια, έστω και μικρή, των αντίστοιχων οργανισμών στο εξωτερικό ούτε Ποίηση απ’ όλο τον κόσμο ούτε Ανθολογίες νέων ποιητών θα είχαμε.
Πρόσφατα μετείχατε σε μια ιδρυτική συνεδρίαση/προσπάθεια για δημιουργία ελληνικού τμήματος του Pen International. Θα βοηθήσει ένας τέτοιος φορέας στη διάδοση της ελληνικής ποίησης στο εξωτερικό;Δεν είμαι συγγραφέας γιατί, κακά τα ψέματα, τα Pen σε όλο τον κόσμο, κυρίως αποτελούνται από συγγραφείς. Συμμετείχα στην ιδρυτική συνεδρίαση γιατί έχω εμπειρία από την λειτουργία και τις δράσεις των αντίστοιχων Pen στο εξωτερικό, καθότι έχουμε συνεργαστεί με πολλά από αυτά για τις σειρές βιβλίων που σας προανέφερα. Όσον αφορά την κατάσταση στη χώρα μας, η ύπαρξη ενός Pen δεν καταργεί τις ενώσεις συγγραφέων αλλά λειτουργεί παράλληλα, με διαφορετικό ύφος και προσανατολισμό. Γενικά η ύπαρξη Pen στην Ελλάδα έχει απαξιωθεί πολλάκις και για δεκαετίες. Εύχομαι να μπορεί να συσταθεί γιατί, όπως και σε άλλα πράγματα, είμαστε από τις ελάχιστες χώρες που δεν υπάρχει Pen. Άρα δεν είμαστε εμείς οι έξυπνοι και οι ξένοι οι χαζοί. Κάτι συμβαίνει και «κολλάει» η σύστασή του. Κι αυτό μόνο οι συγγραφείς μπορούν να μας το λύσουν.
Πριν από λίγες ημέρες πραγματοποιήθηκε η 1η συνάντηση για τη δημιουργία παραρτήματος του PEN International στην Ελλάδα, με κύρια ομιλήτρια την κ. Kätlin Kaldmaa, International Secretary του Οργανισμού.
Στις αξίες του PEN συμπεριλαμβάνονται οι ακόλουθες:
– Χωρίς την λογοτεχνία, δεν μπορεί να υπάρξει ουσιαστική ελευθερία έκφρασης. Χωρίς την ελευθερία έκφρασης, δεν μπορεί να υπάρξει ουσιαστική λογοτεχνία.
– Η λογοτεχνία δε γνωρίζει σύνορα και πρέπει να παραμείνει «κοινό νόμισμα» μεταξύ των ανθρώπων παρά τις πολιτικές ή διεθνείς αναταραχές.
– Σε όλες τις περιστάσεις, και ιδιαίτερα σε καιρό πολέμου, τα έργα τέχνης, η κληρονομιά της ανθρωπότητας γενικότερα, πρέπει να παραμείνουν άθικτα, ανεπηρέαστα από εθνικά ή πολιτικά πάθη.
– Τα μέλη του PEN θα πρέπει, ανά πάσα στιγμή, να χρησιμοποιούν την επιρροή τους για την κατανόηση και τον αμοιβαίο σεβασμό μεταξύ εθνών και ανθρώπων. Δεσμεύονται να κάνουν ό,τι είναι δυνατόν για να υπερασπιστούν το ιδεώδες μιας ανθρωπότητας που ζει με ειρήνη και ισότητα στον κόσμο.
– Το PEN αντιπροσωπεύει την αρχή της απρόσκοπτης μετάδοσης της σκέψης σε κάθε έθνος και μεταξύ όλων των εθνών και τα μέλη δεσμεύονται να αντιταχθούν σε οποιαδήποτε μορφή καταστολής της ελευθερίας της έκφρασης, οπουδήποτε κρίνεται απαραίτητο.
Το PEN International υπό τον όρο «συγγραφέα» αγκαλιάζει μυθιστοριογράφους, ποιητές, δημοσιογράφους, ακαδημαϊκούς, εκδότες, bloggers, βιογράφους, μεταφραστές, εν ολίγοις, αναφέρεται σε όσους ασχολούνται με τη γραπτή ή προφορική ομιλία.
Όπως αναφέρεται στη σελίδα του λογοτεχνικού περιοδικού literature.gr, απ’ όπου και τα παραπάνω στοιχεία, «με το PEN Center ενεργό στην Ελλάδα θα τονιστεί ο ρόλος της λογοτεχνίας στην ανάπτυξη της αμοιβαίας κατανόησης και του παγκόσμιου πολιτισμού, θα δημιουργηθεί μια ισχυρή φωνή για τα δικαιώματα των συγγραφέων και θα γνωρίζουν οι άνθρωποι των γραμμάτων στην Ελλάδα ότι υπάρχει η δυνατότητα να γίνουν μέλη ενός παγκόσμιου ιστορικού φορέα που στελεχώνεται από διακεκριμένους λογοτέχνες, και ανθρώπους του βιβλίου»
ΠΗΓΗ ΔΡΟΜΟΣ ΤΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ
Γνωστοί μου της αστικής τάξης λένε:
Τι παλιοδουλειά! Αξίζεις μια καλύτερη
Θα έπρεπε ν’ αλλάξεις
Αλλά η δουλειά πρέπει να γίνει από κάποιον
Ποιοι είναι αυτοί λοιπόν
Άνθρωποι που αξίζουν παλιοδουλειές;
…
Γιατί αποδεχόμαστε να αφήνουμε πίσω μας τη δημοκρατία
Όταν πηγαίνουμε στη δουλειά μας;
Αυτή είναι μόνο μια πτυχή ενός τόμου που ανοίγει πολλά παράθυρα στον κόσμο, όπως και όλη η σειρά.Θεώρησα πολύ ενδιαφέρον αν συζητήσω με τους δυο ανθρώπους που έχουν δημιουργήσει το Βακχικόν και δίνουν και τον δικό τους ποιητικό αγώνα. Τον Νέστορα Πουλάκο και τον Στράτο Προύσαλη
Συνέντευξη τον Κώστα Στοφόρο
Δίνετε μεγάλο βάρος ως εκδοτικός οίκος στην ποίηση. Γιατί αυτή η επιλογή;
Στο Βακχικόν, από την εποχή που πρωτοξεκίνησε το ομώνυμο λογοτεχνικό περιοδικό, ήμασταν προσανατολισμένοι στην ποίηση, κυρίως την ελληνική. Ήταν ανάμεσα στα κύρια ενδιαφέροντα της συντακτικής ομάδας αλλά και ανταποκρινόταν στον λογοτεχνικό προσανατολισμό που είχαμε εμείς η ίδιοι. Αυτή η επιλογή μεταφέρθηκε και στον εκδοτικό οίκο αργότερα.
Πώς ξεκινήσατε τη σειρά γνωριμίας με την «Ποίηση από όλο τον κόσμο»; Υπάρχει απήχηση;Άρχισε δειλά το 2016 όταν έφτασαν προτάσεις από μεταφραστές κι αφορούσαν εκδόσεις σύγχρονων ποιητών (κι όχι κλασικών), πολύ σημαντικών στη χώρα της. Τα ποιήματα του Γάλλου Μισέλ Ντεγκύ, του Τουρκοκύπριου Τανέρ Μπαϊμπάρς, του Σλοβένου Σρέτσκο Κοσοβέλ και του Τούρκου Ορχάν Βελί Κανίκ δημιούργησαν ένα κοινό που «διψούσε» να διαβάζει καλή ξένη ποίηση, άγνωστη στην Ελλάδα. Αλλά και ένα κύμα μεταφραστών, ποιητών και ξένων εκδοτικών οίκων, οι οποίοι ανακάλυψαν –επιτέλους– έναν ελληνικό εκδοτικό οίκο που ενδιαφερόταν για την ποίηση. Αυτή τη στιγμή έχουμε ξεπεράσει τους 40 τίτλους.
Ποιες χώρες έχετε παρουσιάσει μέχρι τώρα και ποια είναι τα επόμενα βήματα στην ευρωπαϊκή σειρά βιβλίων που εκδίδετε Ανθολογίες νέων ποιητών; Ποιο βιβλίο είχε τη μεγαλύτερη επιτυχία;Αυτή την περίοδο τυπώνεται η Ανθολογία νέων Γαλικιανών ποιητών –είναι το δεύτερο ανάμεσα στα τέσσερα συνολικά βιβλία που ετοιμάζονται μόνο για την Ισπανία. Μέχρι στιγμής έχουμε εκδώσει ανθολογίες από 12 χώρες (Σλοβενία, Σλοβακία, Κύπρος, Ισπανία, Ρωσία, Γαλλία, Μάλτα, Ρουμανία, Σουηδία, Λετονία, Ιρλανδία, Αυστρία) και μέχρι το τέλος του έτους θα κυκλοφορήσουν βιβλία με ποίηση από Εσθονία, Πολωνία, Τσεχία, γαλλόφωνη Ελβετία και Γερμανία. Συνολικά θα εκδοθούν 55 βιβλία που θα καλύπτουν τις χώρες και τις γλώσσες της Ευρώπης. Οι εκδόσεις είναι δίγλωσσες (η γλώσσα τής κάθε χώρας και η ελληνική), με εισαγωγή γραμμένη από ειδικούς τής ποίησης στην κάθε χώρα και βιογραφικά των ποιητών. Οι Ανθολογίες νέων ποιητών είναι ένα μοναδικό project για τα ευρωπαϊκά δεδομένα και το οποίο, ναι, προέρχεται από την Ελλάδα. Έχει σκοπό να παρουσιάσει σε βάθος τριετίας (ξεκίνησε τον Ιούλιο του 2018) ό,τι καλύτερο υπάρχει αυτή τη στιγμή στη σύγχρονη Ευρωπαϊκή ποίηση από νέους συγγραφείς (κάτω των 40). Περισσότερα μπορείτε να βρείτε στην πλατφόρμα www.youngpoets.eu. Το πιο επιτυχημένο –εμπορικά– βιβλίο, για προφανείς λόγους, είναι το κυπριακό.Ποιες είναι οι κυριότερες δυσκολίες που αντιμετωπίζετε κι από πού έχετε βοήθεια και στήριξη;Γενικά η ενασχόληση με την ξένη ποίηση είναι ένα δύσκολο εγχείρημα, από πολλές πλευρές. Την ανεύρεση ποιητών και εκδοτών, του ανθολόγου και του λογοτεχνικού κριτικού, του μεταφραστή, αλλά και την οικονομική υποστήριξη της έκδοσης. Για να μην παρεξηγηθούμε, είναι δύσκολα γιατί πρέπει όλους τους παραπάνω να τους πείσεις να ασχοληθούν με το πιο αντιεμπορικό λογοτεχνικό είδος.
Η ελληνική ποίηση φθάνει στο εξωτερικό; Η Πολιτεία δίνει οποιαδήποτε βοήθεια;Τίποτα δεν θα φτάνει στο εξωτερικό εύκολα από την ελληνική λογοτεχνία αν η ελληνική Πολιτεία δεν δώσει κίνητρα σε ξένους εκδότες και μεταφραστές. Εμείς αν δεν είχαμε τη βοήθεια, έστω και μικρή, των αντίστοιχων οργανισμών στο εξωτερικό ούτε Ποίηση απ’ όλο τον κόσμο ούτε Ανθολογίες νέων ποιητών θα είχαμε.
Πρόσφατα μετείχατε σε μια ιδρυτική συνεδρίαση/προσπάθεια για δημιουργία ελληνικού τμήματος του Pen International. Θα βοηθήσει ένας τέτοιος φορέας στη διάδοση της ελληνικής ποίησης στο εξωτερικό;Δεν είμαι συγγραφέας γιατί, κακά τα ψέματα, τα Pen σε όλο τον κόσμο, κυρίως αποτελούνται από συγγραφείς. Συμμετείχα στην ιδρυτική συνεδρίαση γιατί έχω εμπειρία από την λειτουργία και τις δράσεις των αντίστοιχων Pen στο εξωτερικό, καθότι έχουμε συνεργαστεί με πολλά από αυτά για τις σειρές βιβλίων που σας προανέφερα. Όσον αφορά την κατάσταση στη χώρα μας, η ύπαρξη ενός Pen δεν καταργεί τις ενώσεις συγγραφέων αλλά λειτουργεί παράλληλα, με διαφορετικό ύφος και προσανατολισμό. Γενικά η ύπαρξη Pen στην Ελλάδα έχει απαξιωθεί πολλάκις και για δεκαετίες. Εύχομαι να μπορεί να συσταθεί γιατί, όπως και σε άλλα πράγματα, είμαστε από τις ελάχιστες χώρες που δεν υπάρχει Pen. Άρα δεν είμαστε εμείς οι έξυπνοι και οι ξένοι οι χαζοί. Κάτι συμβαίνει και «κολλάει» η σύστασή του. Κι αυτό μόνο οι συγγραφείς μπορούν να μας το λύσουν.
Pen International
Το Pen International είναι ένας παγκόσμιος οργανισμός συγγραφέων με παραρτήματα σε περισσότερες από 100 χώρες.Πριν από λίγες ημέρες πραγματοποιήθηκε η 1η συνάντηση για τη δημιουργία παραρτήματος του PEN International στην Ελλάδα, με κύρια ομιλήτρια την κ. Kätlin Kaldmaa, International Secretary του Οργανισμού.
Στις αξίες του PEN συμπεριλαμβάνονται οι ακόλουθες:
– Χωρίς την λογοτεχνία, δεν μπορεί να υπάρξει ουσιαστική ελευθερία έκφρασης. Χωρίς την ελευθερία έκφρασης, δεν μπορεί να υπάρξει ουσιαστική λογοτεχνία.
– Η λογοτεχνία δε γνωρίζει σύνορα και πρέπει να παραμείνει «κοινό νόμισμα» μεταξύ των ανθρώπων παρά τις πολιτικές ή διεθνείς αναταραχές.
– Σε όλες τις περιστάσεις, και ιδιαίτερα σε καιρό πολέμου, τα έργα τέχνης, η κληρονομιά της ανθρωπότητας γενικότερα, πρέπει να παραμείνουν άθικτα, ανεπηρέαστα από εθνικά ή πολιτικά πάθη.– Τα μέλη του PEN θα πρέπει, ανά πάσα στιγμή, να χρησιμοποιούν την επιρροή τους για την κατανόηση και τον αμοιβαίο σεβασμό μεταξύ εθνών και ανθρώπων. Δεσμεύονται να κάνουν ό,τι είναι δυνατόν για να υπερασπιστούν το ιδεώδες μιας ανθρωπότητας που ζει με ειρήνη και ισότητα στον κόσμο.
– Το PEN αντιπροσωπεύει την αρχή της απρόσκοπτης μετάδοσης της σκέψης σε κάθε έθνος και μεταξύ όλων των εθνών και τα μέλη δεσμεύονται να αντιταχθούν σε οποιαδήποτε μορφή καταστολής της ελευθερίας της έκφρασης, οπουδήποτε κρίνεται απαραίτητο.
Το PEN International υπό τον όρο «συγγραφέα» αγκαλιάζει μυθιστοριογράφους, ποιητές, δημοσιογράφους, ακαδημαϊκούς, εκδότες, bloggers, βιογράφους, μεταφραστές, εν ολίγοις, αναφέρεται σε όσους ασχολούνται με τη γραπτή ή προφορική ομιλία.
Όπως αναφέρεται στη σελίδα του λογοτεχνικού περιοδικού literature.gr, απ’ όπου και τα παραπάνω στοιχεία, «με το PEN Center ενεργό στην Ελλάδα θα τονιστεί ο ρόλος της λογοτεχνίας στην ανάπτυξη της αμοιβαίας κατανόησης και του παγκόσμιου πολιτισμού, θα δημιουργηθεί μια ισχυρή φωνή για τα δικαιώματα των συγγραφέων και θα γνωρίζουν οι άνθρωποι των γραμμάτων στην Ελλάδα ότι υπάρχει η δυνατότητα να γίνουν μέλη ενός παγκόσμιου ιστορικού φορέα που στελεχώνεται από διακεκριμένους λογοτέχνες, και ανθρώπους του βιβλίου»
ΠΗΓΗ ΔΡΟΜΟΣ ΤΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου