ΤΑ ΠΟΤΑΜΙΑ ΝΑ ΜΕΙΝΟΥΝ ΠΟΤΑΜΙΑ

Του Γιάννη Σχίζα

«Η φυσική ροή του νερού είναι να χάνεται», έλεγε το Παγκόσμιο Ταμείο Φύσης (WWF) εννοώντας ότι το νερό των ποταμών πρέπει να διοχετεύεται στους φυσικούς αποδέκτες του (θάλασσες, λίμνες κλπ) ...Το γνωμικό αυτό έπασχε από  εξαιρέσεις, όπως λ.χ από την αφαίρεση νερών  για ύδρευση ή άρδευση , όμως βαθμιαία  οι εξαιρέσεις αυτές έγιναν ο κανόνας :  Και μάλιστα κάτι  περισσότερο, κάνοντας τα κινήματα των πολιτών να διαμαρτύρονται και να επιμένουν για κάποια όρια….

Η κατασκευή φραγμάτων σε ολόκληρο τον κόσμο γίνεται επί πλέον  για σκοπούς ηλεκτροπαραγωγής , έχει δε πάρει μεγάλες διαστάσεις. Υπάρχουν 60.000 φράγματα στον κόσμο και 3.700 βρίσκονται υπό κατασκευή, από τα οποία πολλά βρίσκονται στα Βαλκάνια. Μόνο το 37% των 242 μεγάλων ποταμών συνεχίζει να κυλάει ελεύθερα και να χύνεται σε κάποια θάλασσα ! Από όλα τα ποτάμια  το «φράγμα Χούβερ» στις Ηνωμένες Πολιτείες, το φράγμα του Ασουάν,  το φράγμα των τριών φαραγγιών στη Κίνα, αποτέλεσαν μεγάλες και ιστορικές  επεμβάσεις στη φύση :  Το τελευταίο είναι πραγματικά ξεχωριστό καθώς έδωσε τα νερά του για το σχηματισμό μιας λίμνης   600 και βάλε  τετραγωνικών  χιλιόμετρων …

Οι μεγάλες υδρολογικές επεμβάσεις που θυσιάζουν το τοπίο και  τα ψάρια των γλυκών υδάτων, που αποτρέπουν τους ντόπιους από το να εφαρμόζουν υγιή διαχείριση του νερού,  έχουν προκαλέσει ισχυρή αμφισβήτηση. Στην  Ισπανία σχεδιάζονταν η εκτροπή των υδάτων του ποταμού Έβρο σε απόσταση 1000 χιλιομέτρων, αλλά το σχέδιο τελικά ματαιώθηκε: Όμως αυτή και μόνο η εκπόνησή του έδειξε το μέγεθος της ανθρώπινης αλαζονείας απέναντι στη φύση. Σημειωτέον ότι  τα φράγματα  έχουν περιορισμένη λειτουργικότητα, δεδομένου ότι καθ’όλη τη διάρκεια της ζωής  τους το νερό κομίζει ύλες, οι οποίες συσσωρεύονται στη περιοχή του φράγματος.

Στην Ελλάδα είχαμε τις περιπέτειες του Αχελώου και μάλιστα από το 1983, ύστερα από τις υποσχέσεις του Ανδρέα Παπανδρέου προς τους αγρότες για τη προσφορά νερού. Τελικά οι υποσχέσεις  δεν πραγματοποιήθηκαν και το φράγμα κόλλησε στο Συμβούλιο της Επικρατείας, αφήνοντας  την Άνω Κοίτη του Αχελώου άθικτη και μια κατασκευή στη Μεσοχώρα  εκκρεμούσα.

 Σήμερα ένα  «τσουνάμι» φραγμάτων έρχεται στη Βαλκανική, ύστερα από σχεδιασμούς που γίνονται σε περιοχές αραιοκατοικημένες – και για τούτο το λόγο ελλειμματικές σε αντίλογο και αντιστάσεις. Ο Ιούλιος προβλέπεται να είναι μήνας διαδηλώσεων εναντίον των φραγμάτων !Στην Ελλάδα θα γίνει  κίνηση διαμαρτυρίας για να αποτραπεί φράγμα στον ποταμό Αώο, στα πλαίσια του Φεστιβάλ που διοργανώνεται στην ακριτική Βωβούσα, στις 16 Ιουλίου.

Δημοσιεύεται στην ΑΥΓΗ της 29.6.19

.