του Στέφανου Σταμέλλου*
Με αφορμή μια
ανάρτηση στο διαδίκτυο είπα να γράψω για “μύθο”, αφού δεν είναι εφικτό να τον
“ζήσουμε”.
Διαβάζουμε
λοιπόν στο διαδίκτυο: “Το
μεγαλύτερο μυθολογικό πάρκο ανοίγει τις πόρτες του στη ΛΑΡΙΣΑ! Από 15 ΜΑΡΤΙΟΥ
2019 έως 2 ΙΟΥΝΙΟΥ 2019 ένα διασκεδαστικό εκπαιδευτικό ταξίδι στην εποχή του
μυθικού υπερήρωα, Ηρακλή, ξεκινά για μικρούς και μεγάλους στον Πολυχώρο
Θεσσαλία...”
Πού; Στη
Λάρισα. Και ποια είναι η σχέση της Λάρισας με τον Ηρακλή; Όμως η Τραχίνα και η
Ηράκλεια, η Πυρά και οι Λιχάδες νήσοι είναι εδώ! Ο Ηρακλής, η Δηιάνειρα, ο
Ύλλος, η Ιόλη, ο Λίχας και ο Φιλοκτήτης είναι εδώ! Η Λαμία τα αγνοεί ως
στοιχεία της ζωής του μυθικού ήρωα ή δεν θέλει να αναφέρεται σ’ αυτά. Οι
ηγεσίες της τοπικής αυτοδιοίκησης και των δύο βαθμών εξακολουθούν να τα θεωρούν
άγνωστα γράμματα. Έχουμε κουραστεί να αναφερόμαστε και να γράφουμε γι’
αυτά.
Σύμφωνα με τον μύθο, όταν ο
Ηρακλής κυρίευσε την Οιχαλία και σκότωσε τον Εύριπο και τα παιδιά του, ανέθεσε
στον Λίχα να οδηγήσει την ερωμένη του Ιόλη και τα λάφυρα στην Τραχίνα, ενώ ο
ίδιος θα έθαβε τους νεκρούς. Ακόμη επειδή ήθελε να τιμήσει τον Δία Κηναίο,
ζήτησε από τον κήρυκά του τον Λίχα να του φέρει από το ανάκτορο έναν χιτώνα και
ένα ιμάτιο. Ο Λίχας οδήγησε την Ιόλη στην Τραχίνα και αποκάλυψε στη σύζυγο του
Ηρακλή Δηιάνειρα τον έρωτα του ήρωα για τη νέα. Η Δηιάνειρα τότε άλειψε τον
χιτώνα με το αίμα του Κένταυρου Νέσσου το οποίο ήταν όμως δηλητηριασμένο,
πιστεύοντας ότι ήταν ερωτικό φίλτρο για να ξεχάσει ο Ηρακλής τον έρωτά του με
την Ιόλη (έτσι της είχε πει ο Κένταυρος Νέσσος), και τον έδωσε στον Λίχα. Όταν
ο Ηρακλής φόρεσε τον χιτώνα αυτός κόλλησε με τον ιδρώτα στο σώμα του και άρχισε
να καίγεται. Ο Ηρακλής, μέσα στους αφόρητους πόνους του άρπαξε τον Λίχα και τον
πέταξε στη θάλασσα. Τέλος σύμφωνα με την παράδοση όταν ο Λίχας έπεσε στη
θάλασσα μεταμορφώθηκε και το κεφάλι του είναι η Νήσος Στρογγυλή και το σώμα του
τα Λιχαδονήσια.
Οι
πόνοι του Ηρακλή ήταν τόσο φρικτοί, ώστε τρελάθηκε. Μάζεψε ξύλα και παρακαλούσε
κάποιον να τον κάψει. Ο Φιλοκτήτης άναψε την φωτιά και ο ημίθεος, αφού δώρισε στον
φίλο του το τόξο με τα δηλητηριώδη βέλη του για να τον ευχαριστήσει, τυλίχτηκε
στις φλόγες. Ο Δίας, μην αντέχοντας να βλέπει τον γιό του να υποφέρει, έριξε
τον κεραυνό του στο σημείο που ανέβλυσε ο Γοργοπόταμος (το σπηλαιοβάραθρο της
Καταβόθρας) και τον ανέβασε στον Όλυμπο.
Κοντά στα Πυρά
του Ηρακλέους διατηρούνται σπόνδυλοι κιόνων, τμήματα του θριγκού και τριγλύφων,
οι οποίοι ανήκουν σε πρόστυλο δωρικό ναό του 3ου αιώνα π.Χ., ο οποίος ήταν
αφιερωμένος στον Ηρακλή. Νότια του ναού υπάρχει ο βωμός, ο οποίος
χρησιμοποιήθηκε από την αρχαϊκή εποχή μέχρι την περίοδο της Ρωμαιοκρατίας, οπότε
και έγινε επέκταση του αρχικού περιγράμματος και οριοθέτησή του με
λιθόπλινθους.
Μέγας ήρωας των Ελλήνων και
ημίθεος ο Ηρακλής, αλλά από γυναίκα το 'βρε - και μάλιστα τη δική του, τη
Δηιάνειρα. Μας τα διηγείται με το δικό του ποιητικό αλλά και άκρως θεατρικό
τρόπο ο Σοφοκλής, σε μία από τις μάλλον παραγνωρισμένες τραγωδίες του, τις
«Τραχίνιες» - γυναίκες από την Τραχίνα, δηλαδή. Η Τραχίνα ήταν μια τοποθεσία
στη βουνοπλαγιά της Οίτης, μακριά από πόλεις και κοινωνική ζωή. Εκεί ζούσε η
Δηιάνειρα με τον γιο της, και γιο του Ηρακλή, Υλλο, περιμένοντας μια ζωή τον
μεγάλο ήρωα των άθλων, που γυρνούσε εδώ κι εκεί, μακριά από τη συζυγική και
σπιτική εστία. Αλλά καλύτερα να μη γύριζε. Γιατί επιστρέφοντας, έφερε μαζί του
και μια άλλη σύζυγο, τη νέα και όμορφη Ιόλη, πράγμα που εντέλει κόστισε τη ζωή
του, αλλά και τη ζωή της άτυχης Δηιάνειρας
Επίσης, το φαράγγι του Ασωπού
σύμφωνα με το μύθο, δημιουργήθηκε από τον Ηρακλή όταν, ποτισμένος από το
ερωτικό φίλτρο της Δηιάνειρας ανάμεσα σε φριχτούς πόνους ανέβαινε το βουνό,
παρασέρνοντας στο διάβα του ότι έβρισκε μπροστά του και σκάβοντας με τα χέρια
του τη γη.
Στην πλαγιά δίπλα στο φαράγγι,
βρισκόταν η αρχαία πόλη Ηράκλεια που δημιουργήθηκε από τους Σπαρτιάτες το 497
π.Χ. στο πέρασμα από τη βόρειο για την νότια Ελλάδα και ήταν αφιερωμένη στον
Ηρακλή. Η πόλη της Ηράκλειας είναι η συνέχεια της μυθικής Τραχίνας. Στην πόλη
αυτή ο Ηρακλής έζησε με τη Διηάνειρα και το γιο τους τα τελευταία χρόνια της
ζωής του. Ο Παυσανίας αναφέρει ότι οι κάτοικοι της επιδείκνυαν με περηφάνια στους
ξένους τον τάφο της Δηιάνειρας που υπήρχε στην πόλη.
Έχουμε την
απορία πότε η αυτοδιοίκηση, ο Δήμος της Λαμίας, θα μπορέσει να εντάξει μέσα στα
σχέδιά της την ανάδειξη αυτής της περιοχής και του ονόματος του Ηρακλή. Είναι
ανάξιο λόγου; Μα οι άλλοι γιατί το θεωρούν σημαντικό και κάνουν τόσα και τόσα
γύρω από το όνομα και τους μύθους του Ηρακλή; Τι τελικά είναι γι’ αυτούς «άξιο
λόγου»;; πότε θα μας το πουν;;
Λαμία, 13/4/2019
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου