Για την careta-careta

Υψηλός ο αριθμός φωλιών της Καρέττα στη Ζάκυνθο για το 2018. Τι άλλο χρειάζεται να γίνει ώστε  το είδος να είναι σε ικανοποιητική κατάσταση διατήρησης στον  κόλπο του Λαγανά; 

Με την εαρινή ισημερία είδαμε και φέτος τις πρώτες Καρέττα να ζευγαρώνουν στα γαλάζια νερά  του Ιονίου. Πολλές έφτασαν εδώ μετά από πολυήμερο  ταξίδι στη Μεσόγειο και κατά το Μάιο θα αρχίσει η ωοτοκία στις παραλίες του κόλπου του Λαγανά,  μίας περιοχής που από το 1999 έχει χαρακτηριστεί ως Εθνικό Θαλάσσιο Πάρκο Ζακύνθου και νήσων Στροφάδων (ΕΘΠΖ).

Το 2018 ο Σύλλογος ΑΡΧΕΛΩΝ, σε συνεργασία με τον Φορέα Διαχείρισης του Θαλάσσιου Πάρκου, κατέγραψε πάνω από 1.500 φωλιές στις 6 παραλίες ωοτοκίας του κόλπου Λαγανά. Σύμφωνα με τα δεδομένα που τηρεί ο ΑΡΧΕΛΩΝ για τη Ζάκυνθο συστηματικά από το 1984, ο αριθμός φωλιών του 2018 είναι αρκετά υψηλότερος από τον ετήσιο μέσο όρο της Ζακύνθου, που είναι 1.174 φωλιές. Σε 3 άλλες χρονιές (1986, 1989 και 1995) έχουν καταγραφεί περισσότερες φωλιές στον κόλπο του Λαγανά από αυτές του 2018. Όμως, καθώς οι θαλάσσιες χελώνες είναι μακρόβια ζώα που φθάνουν σε αναπαραγωγική ηλικία μετά τα 15 έτη, και τα θηλυκά άτομα δεν βγαίνουν στην ακτή να κάνουν φωλιές κάθε χρόνο, πρέπει να λαμβάνονται υπόψη χρονοσειρές δεδομένων φωλεοποίησης, προτού αποτυπωθεί οποιοδήποτε συμπέρασμα. 

Η ανάλυση των χρονοσειρών δεδομένων για τη Ζάκυνθο, που είναι από τις πιο πλήρεις στη Μεσόγειο, δείχνει  ότι στο βιότοπο αυτό εντοπίζεται μια μακροχρόνια πτωτική τάση στον αριθμό των φωλιών. Μία τέτοια διαπίστωση θα πρέπει να συν-αξιολογηθεί με πολλές άλλες παραμέτρους, μεταξύ των οποίων είναι οι απειλές στην περιοχή ωοτοκίας, που, ενώ έχουν εντοπιστεί από παλιά, παραμένουν, αλλά και νέες απειλές που έχουν προκύψει τα τελευταία χρόνια.

Ποιες μπορεί να είναι αυτές οι απειλές στην περιοχή ωοτοκίας;

Το 2018 παρατηρήθηκε ελαφρά μείωση (20%) στον αριθμό των επίπλων θαλάσσης στις παραλίες όπου επιτρέπεται η πρόσβαση των λουόμενων, όμως ο αριθμός τους ήταν αρκετά μεγαλύτερος από τον προβλεπόμενο από τη νομοθεσία. Επιπλέον, κατά μέσο όρο μόνο τα μισά από τα έπιπλα αυτά απομακρύνονταν από την παραλία τη νύχτα ώστε να μην υπάρχουν εμπόδια  κατά την έξοδο των χελωνών από τη θάλασσα, όπως ορίζει η νομοθεσία. Σημειώθηκαν δηλαδή 146.950 παραβιάσεις επί 1600 επίπλων θαλάσσης, σε σύνολο 150 ημερών.

Επίσης πολλές παραβιάσεις καταγράφηκαν και στον θαλάσσιο χώρο του κόλπου του Λαγανά. Σημειώθηκαν 1.211 παραβιάσεις του ορίου ταχύτητας πλοιαρίων και της απαγόρευσης αγκυροβολίας σκαφών και 2.748 παραβιάσεις του κώδικα ορθής παρατήρησης θαλασσίων χελωνών από τουριστικά σκάφη, σε σύνολο 150 ημερών.

Η παρουσία και η δράση του Συλλόγου για την Προστασία της Θαλάσσιας Χελώνας ΑΡΧΕΛΩΝ στη Ζάκυνθο μετράει 35 χρόνια και μέσα στα χρόνια αυτά, πολλά άλλαξαν στις παραλίες του κόλπου του Λαγανά. Όλο και  περισσότερος είναι ο κόσμος που τις επισκέπτεται κάθε χρόνο – εκτός από την περιοχή απόλυτης προστασίας στα Σεκάνια -  και  τα τελευταία χρόνια μπορεί κανείς να δει τις χελώνες στη θάλασσα από κάποιο τουριστικό σκάφος. Κάτι που δεν άλλαξε, είναι  η χωρίς άδεια λειτουργία επιχειρήσεων σε παράνομες και αυθαίρετες κατασκευές, πίσω από κάποιες παραλίες ωοτοκίας. Μία νέα εν δυνάμει απειλή έχει κάνει την εμφάνισή της καθώς δεν έχουν εκτιμηθεί οι επιπτώσεις από τα σχεδιαζόμενα προγράμματα έρευνας και εξόρυξης υδρογονανθράκων στο Ιόνιο, που αποτελεί μέρος της ετήσιας μεταναστευτικής διαδρομής των ζώων αυτών, για την αναπαραγωγής τους.

Η κατάσταση σε ορισμένα σημεία του κόλπου του Λαγανά το καλοκαίρι απέχει πολύ από ένα όραμα για τον αειφόρο τουρισμό σε μία τόσο ιδιαίτερη και όμορφη περιοχή. Πιστεύουμε όμως, ότι πάντα υπάρχει δυνατότητα βελτίωσης της κατάστασης και της εικόνας της Ζακύνθου στα σημεία αυτά.  To 2018 συνεχίστηκε η συνεργασία μας με το δήμο Ζακύνθου, το δήμο Λαγανά Ζακύνθου, το Λιμεναρχείο, αλλά και πολλές τουριστικές επιχειρήσεις στην περιοχή. Πάνω από 60.000 επισκέπτες του νησιού ενημερώθηκαν για τη θαλάσσια χελώνα και την προστασία της.  Η ομάδα του ΑΡΧΕΛΩΝ θα βρίσκεται στη Ζάκυνθο ξανά το καλοκαίρι του 2019, με όρεξη και συνέπεια, για να βοηθήσει στην προστασία της θαλάσσιας χελώνας και του βιοτόπου της.

Ο ΑΡΧΕΛΩΝ προσελκύει κάθε χρόνο εκατοντάδες – κυρίως νέους -  ανθρώπους από την Ελλάδα και όλο τον κόσμο, που συμμετέχουν σαν εθελοντές στα προγράμματά μας από το Μάιο έως το Σεπτέμβριο. Η εκπαίδευση γίνεται από ειδικευμένα στελέχη μας και στους εθελοντές δίνεται η δυνατότητα να αποκτήσουν δεξιότητες και μοναδικές εμπειρίες συνεργασίας, προσφέροντας λίγο από τον χρόνο τους για την προστασία της φύσης. Αρκετοί φοιτητές διάφορων σχολών της Ελλάδας και του εξωτερικού κάνουν την πρακτική τους στα προγράμματα καταγραφής φωλιών και ενημέρωσης του κοινού.

Πληροφορίες για τη συμμετοχή στα καλοκαιρινά προγράμματα του ΑΡΧΕΛΩΝ στη Ζάκυνθο, την Κρήτη και την Πελοπόννησο θα βρείτε στην ιστοσελίδα του ΑΡΧΕΛΩΝ https://www.archelon.gr

Δήλωση συμμετοχής γίνεται συμπληρώνοντας online αίτηση στο σύνδεσμο https://www.archelon.gr/contents/form_gr.php?mid=2&mid2=53&mid3=70

Πληροφορίες:

AnnaLamaj, Υπεύθυνη Προγραμμάτων Ζακύνθου, Πρέβεζας και Αμβρακικού Κόλπου

Τηλ: 6940 454976, email: zakynth@archelon.gr