Για τους πεζούς

Του Γιάννη Σχίζα

AΥΓΗ  16.3.19

                 Στην επιστημονική οικολογία  υπάρχουν οργανισμοί – δείκτες, που  επιτρέπουν την εύκολη αναγνωση των συνθηκών ενός συστήματος.  Το 95-96,  μετά το ξεκίνημα του  βιολογικού καθαρισμού  της Ψυττάλειας, η επιστροφή των  αχινών στον Σαρωνικό είχε  χαιρετηθεί σαν δείκτης   εξυγίανσης  του θαλάσσιου περιβάλλοντος.  Οι πεζοί είναι επίσης  δείκτες  του βαθμού υγείας  ενός αστικού οικοσυστήματος. ..

                             Στον «Επιτάφιο» του Περικλέους  η πόλις είναι οι άνδρες της , όμως οι άνδρες διαμορφώνονται από αντικειμενικές δομές  που είναι το δομημένο περιβάλλον ! Στην Αθήνα δεν είναι μόνο μικρή  η κατά κεφαλήν δοσολογία πρασίνου, αλλά και η δοσολογία πεζοδρόμων και πεζοδρομίων. Το χειρότερο όμως είναι ότι κοντά στη μικρή «ποσότητα» έρχεται και η χαμηλή «ποιότητα». Πεζοδρόμια και πεζόδρομοι συνυπάρχουν   με παράνομα παρκαρίσματα,  με τραπεζοκαθίσματα,με «σπαστικές» καταστάσεις .
Από όλες αυτές, η «σπαστικότερη»  όλων , κυρίως σε περιοχές εκτός κέντρου,   είναι η κατάληψη  του πεζοδρομίου μέσω φυτεύσεων.  Πριν από  χρόνια εντυπωσιάστηκα από την ευθυκρισία με την οποία αντιμετώπισε το θέμα   αυτών των «αυθαίρετων» δέντρων  στα πεζοδρόμια,  μια ομάδα μαθητών από τις Σέρρες.Οι μαθητές κατήγγελαν το ψευτοενδιαφέρον για το πράσινο και την ιδιοτελή  επέκταση του ιδιωτικού  κήπου  ορισμένων εις βάρος των πεζών.  Τα παιδιά είχαν πραγματικά μιαλό – εγώ θα ευχόμουν να είχαν και κανένα αλυσσοπρίονο στα χέρια τους....      

         

           Στους εραστές των  megapolitics   η υπόθεση της πεζοκίνησης  στα πλαίσια ενός αστικού σχηματισμού, φαίνεται σαν μια ιδεολογική δευτεράντζα. Όμως  «η πόλις  είναι εισόδημα» - έλεγε ο  πολεοδόμος  Gold  : Που εισπράττει  ο πολίτης όταν βιώνει έναν καλαίσθητο, καθαρό , βαδίσιμο χώρο. Ή που δεν εισπράττει, όταν ο χώρος είναι κακάσχημος, βρώμικος, απρόσφορος για βάδισμα..

          

         Η πεζοκίνηση είναι  στοιχείο  της ποιότητας ζωής. Υπάρχουν στατιστικές ενδείξεις για τη συσχέτιση της μικρότερης εγκληματικότητας με τις πολυάνθρωπες πόλεις. Μια πόλη με πολλούς χρήστες  ΕΠΙ πολύ χρόνο,    μπορεί να γίνει  αισθητικώς ενδιαφέρουσα. Μια τέτοια πόλη   υποκινεί δράσεις και  επιβραβεύει μορφές διαχείρισης του δημόσιου χώρου , όπως αντίθετα επιβάλλει κυρώσεις εκεί όπου εγκαθίσταται η ασχήμια και το κιτς. Υπάρχει αναμφίβολα ένας «φαύλος κύκλος» πολεοδομικών εξελίξεων, μια καθοδική σπείρα  που εκφράζει τη διαλεκτική του «κακού» που συσσωρεύεται,  για να παράξει το «χειρότερο» και στη συνέχεια το «χειροτερότερο».Το αντίθετο επίσης αληθεύει : Υπάρχει και ένας   «αγαθός κύκλος», που  αναβαθμίζει την σωματική κινητικότητα εις βάρος της μηχανικής κινητικότητας,  κυρίως των ιδιωτικών αυτοκινήτων . Είναι ο  αγαθός κύκλος  που οδηγεί στην έξαρση και αναβάθμιση του καλού γούστου, της ευγένειας, της αισθητικής, της ανεκτικότητας, του αυτοφυούς χαμόγελου...