Τροίας επίλογος : Μια εκλογή ποιημάτων του Θ.Δ. Φραγκόπουλου

ΕΙΣΑΓΩΓΗ-ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΜΙΛΤΟΣ ΦΡΑΓΚΟΠΟΥΛΟΣ

Βιβλιοπωλείον της Εστίας. Πρώτη έκδοση: Φεβρουάριος 2019    

Σελ. 216,  15 x 23, τιμή: 15 ευρώ

ISBN: 978-960-05-1737-8

Ο Θ.Δ. Φραγκόπουλος (1923-1998), συγγραφέας της λεγόμενης πρώτης μεταπολεμικής γενιάς, αναγνωρισμένος και βραβευμένος κατά τη διάρκεια του βίου του, τείνει, είκοσι έτη μετά τον θάνατο του, να ξεχαστεί. Ανήκε σε μια χορεία νέων συγγραφέων που ενηλικιώθηκαν μέσα στην Κατοχή και συμμετείχαν στην αντίσταση μέσα από οργανώσεις του κεντροδεξιού χώρου. Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται ένα ενδιαφέρον για την ιστορία της αναφερόμενης ως μη-εαμικής αντίστασης που εξετάζεται συχνά μέσα από το πρίσμα της μη-εαμικής λογοτεχνίας και, έτσι, το όνομα του ΘΔΦ ακούγεται και πάλι ως ιστορικό πρόσωπο. Επίσης, η φιλολογική έρευνα στρέφεται πιο συστηματικά και προς το σημαντικό εκείνο λογοτεχνικό και ταυτόχρονα αντιστασιακό γεγονός στα χρόνια της δικτατορίας που ήταν η έκδοση του συλλογικού τόμου 18 Κείμενα, στην οποία συμμετείχε ενεργά ο ΘΔΦ, όπου συνεργάστηκαν με κοινό στόχο συγγραφείς με πολιτικές καταβολές τόσο στην (αντιδογματική) αριστερά όσο και στη (δημοκρατική) δεξιά. Όλα αυτά δημιουργούν μια διάθεση επιστροφής, για μια επανεξέταση κι ίσως μια νέα ανάγνωση του έργου του, ιδίως του ποιητικού –που εκφράζει πληρέστερα την πρόσληψη του κόσμου του– και το οποίο παρουσιάζεται εδώ ανθολογημένο από τον γιό του Μίλτο Φραγκόπουλο.

Ο ΘΔΦ πρωτοεμφανίζεται το 1953 με την ποιητική συλλογή Ποιήματα που ακολουθείται από άλλες εννέα συλλογές μέχρι το 1994. Με έντονη επιρροή από το έργο του Σεφέρη η ποίησή του φέρει εξ αρχής το σημάδι του «επιγόνου». Ωστόσο, μια διαφορά χαρακτήρα επί το παρορμητικότερο και μια διαφορά στάσης επί το κοινωνικότερο είναι εμφανείς τόσο στη λιγότερο κατεργασμένη και πιο αυθόρμητη μορφή των ποιημάτων του ΘΔΦ, όσο και στην ιδιαίτερα έντονη αίσθηση κοινωνικής ενοχής και του απόλυτου, αμείλικτου τραγικού αδιεξόδου. Αυτό, όπως έχει παρατηρηθεί από ορισμένους κριτικούς, τον φέρνει πιο κοντά προς την πλευρά της πολιτικής ποίησης, μιας ποίησης που ίσως θέτει τελικά το ζήτημα της προσωπικής ευθύνης μέσα σ’ έναν κόσμο ιδιαίτερα αντιφατικό – κάτι μάλλον επίκαιρο στις μέρες μας.

Ο Θ.Δ. Φραγκόπουλος γεννήθηκε στην Αθήνα το 1923 από γονείς Επτανησίους. Σπούδασε Νομικά. Υπήρξε ένας από τους σημαντικούς εκπροσώπους της λεγόμενης πρώτης μεταπολεμικής ποιητικής γενιάς.  Καταπιάστηκε με ένα ευρύ φάσμα λογοτεχνικών ειδών, δημοσιεύοντας, ανάμεσα στο 1953 και το 1996, δέκα ποιητικές συλλογές, τρία θεατρικά έργα, δύο μυθιστορήματα, τρεις συλλογές διηγημάτων, τρεις συλλογές δοκιμίων, ένα παιδικό βιβλίο και πολυάριθμες μεταφράσεις (πεζογραφία, θέατρο, ποίηση) από τα αγγλικά, τα γερμανικά και τα γαλλικά. Τιμήθηκε με τα κρατικά βραβεία Θεάτρου (1957) και Δοκιμίου (1978), καθώς και με το βραβείο Ουράνη της Ακαδημίας Αθηνών (1977). Το 1965 μετέφρασε, μαζί με τον ελληνιστή Rex Warner, τις Δοκιμές του Σεφέρη στα αγγλικά. Συμμετείχε στην έκδοση των συλλογικών τόμων: Για τον Σεφέρη (1960), Δεκαοχτώ Κείμενα (1970) και Νέα Κείμενα 1-2 (1971). Δίδαξε νεοελληνική λογοτεχνία στα πανεπιστήμια της Βοστώνης και της Νέας Υόρκης, ενώ υπήρξε υπότροφος του προγράμματος DAAD στο Βερολίνο. Διετέλεσε, μεταξύ των πολλών επαγγελματικών του ενασχολήσεων (όλων άσχετων προς τα νομικά), διευθυντής προβολής και εν συνεχεία αναπληρωτής γενικός γραμματέας του Ελληνικού Οργανισμού Τουρισμού (1959-1962 και 1964-65) καθώς και σύμβουλος τουριστικής ανάπτυξης του ΟΗΕ στην Τυνησία (1972-73). Επίσης, συνεργάστηκε και ως τακτικός επιφυλλιδογράφος με τις εφημερίδες Καθημερινή και Έθνος, καθώς και ως τακτικός κριτικός βιβλίου και θεάτρου με το περιοδικό Νέα Εστία.

Ο Μίλτος Φραγκόπουλος γεννήθηκε το 1951 στην Αθήνα και σπούδασε φιλοσοφία και ιστορία της Τέχνης στην Αγγλία. Σήμερα είναι μέλος της διεύθυνσης της Σχολής Βακαλό και Art History Fellow του Πανεπιστημίου του Derby. Έχει δημοσιεύσει τα μυθιστορήματα Πορτ Μπου (1996) και Η Πέτρα (1986), το χρονικό με τίτλο να υπομένεις και να αντέχεις (1993), καθώς επίσης και πολυάριθμες μεταφράσεις από τα αγγλικά και τα γαλλικά. Δοκίμιά του για την ελληνική και ξένη λογοτεχνία έχουν δημοσιευτεί σε περιοδικά και εφημερίδες. Υπήρξε τακτικός συνεργάτης του περιοδικού Μετάφραση και έχει δημοσιεύσει συλλογή δοκιμίων για τη λογοτεχνική μετάφραση με τίτλο Το εργαστήρι του μεταφραστή (2004 – υποψηφιότητα για το κρατικό βραβείο δοκιμίου).

Έχε μεταφράσει, μεταξύ άλλων, Τα ταξίδια του Γκάλλιβερ  του Σουίφτ, Περιμένοντας τους Βαρβάρους του Κουτσύ, Οράματα των θυγατέρων του Αλβιόνα του Μπλέηκ, Χέρτσογκ  του Μπέλλοου, Ζάουμ του Χλέμπνικωφ, και το Ποίημα για την καταστροφή της Λισαβόνας του Βολταίρου. Επίσης έχει δημοσιεύσει το βιβλίο Εισαγωγή στην ιστορία και τη θεωρία του Graphic Design, καθώς και κείμενα για την τέχνη, το design και τη σημειολογία σε περιοδικά και συλλογικούς τόμους στην Ελλάδα και το εξωτερικό.