ΜΙΑ ΙΣΤΟΡΙΑ ΟΧΙ ΚΑΙ ΤΟΣΟ ΑΣΠΙΛΗ

 Του Γιάννη Σχίζα

Το  1841 ο  Τhomas Cook  νοικιάζει ένα τραίνο για να μεταφέρει σε μια διάσκεψη  500 περίπου μέλη ενός συνδέσμου «εγκράτειας»…Η επιτυχία είναι παταγώδης : Γι αυτό και θα επανέλθει δριμύτερος νοικιάζοντας ατμόπλοια , χρησιμοποιώντας  «τραίνα της χαράς» για εκδρομές στη Γαλλία, πραγματοποιώντας ταξιδιωτικούς γύρους στις Κάτω Χώρες και στην Ελβετία, κρουαζιέρες στις ΗΠΑ και στον Καναδά. Ο Cook εγκαινιάζει την εποχή του μαζικού ταξιδιού, έχοντας  απέναντι  τον Ιούλιο Βερν, που συγγράφει το γνωστό έργο «Ο γύρος του κόσμου σε 80 ημέρες» καθορίζοντας ένα προβληματικό δρομολόγιο  και δημοσιοποιώντας  το τον  επόμενο χρόνο (1873):  Όμως  ο Cook τον  προλαβαίνει και εκτελεί  –χάριν αναψυχής- τον πρώτο γύρο του Κόσμου το 1872…

Ο 19^ος αιώνας είχε  τις πιο τολμηρές ενατενίσεις του μέλλοντος – καθώς η ανθρωπότητα έβγαινε από το σκοτάδι μιας   αυταρχικής   περιόδου και «ανέπνεε» οράματα και προσδοκίες. Στην Ελλάδα ο Κώστας Ουράνης έλεγε ότι ένα ταξίδι στο εξωτερικό ήταν τόσο σπάνιο και σπουδαίο όσο κι ένας γάμος ή ένας θάνατος, όμως το  1883 δημιουργείται η μεγάλη σιδηροδρομική γραμμή του Οριάν Εξπρές – «γνώριμη» του Ηρακλή Πουαρώ και της Άγκαθα Κρίστι ! - ενώ το 1898 ακολουθεί ο Υπερσιβηρικός σιδηρόδρομος .  Ο Βίκτωρ Ουγκώ έγραφε : «Το παιδί θα ρωτάει: Μπορώ να πεταχτώ στις Ινδίες; Και η μάννα θα απαντάει: Πάρε μαζί και το κολατσιό σου»…

Η Thomas Cook αποτέλεσε μια οργανωμένη επιχείρηση που διεκπεραίωσε σωρεία ταξιδιών, που  «σάρωσε»  την περίοδο που οι πλούσιοι έκαναν μόνοι τα ταξίδια τους – ένα είδος Downton, δηλαδή .  Στη διαδρομή αυτή είχαμε  αλλαγή  των προορισμών  από ορεινούς  σε θαλάσσιους :  Ο Μορίς Αιμάρ  σημειώνει αυτή την εξέλιξη   που πέρα από την υπάρχουσα τουριστική Μεσόγειο καταλήγει στην εφεύρεση και άλλων «Μεσογείων»  στα Κανάρια  , στις Μαλβίδες και στα νησιά του Ειρηνικού.

  Η πορεία  της «εφεύρεσης»  όμως  δεν ήταν άσπιλη :Σύμφωνα με την  Ορνιθολογική Εταιρεία, η παρέμβαση του τουρισμού  είχε σαν αποτέλεσμα την αλλοίωση και καταστροφή πολλών ευαίσθητων χώρων που μεσολαβούν μεταξύ χερσαίων και θαλάσσιων οικοσυστημάτων.. Παραδείγματος χάρη ανάμεσα στα  1960 και  1974, σε μια περιοχή που εκτείνεται από τη Σικελία μέχρι το Γιβραλτάρ,  το 75% των γραφικών αμμόλοφων(αμμοθίνες) με τα θεσπέσια μικρο-τοπία εξαφανίστηκαν. 

Το κανόνι που βάρεσε η Thomas Cook μετά από 178  χρόνια ζωής  αποδόθηκε βέβαια στους πιστωτές, που δεν συναίνεσαν  στην περαιτέρω δανειοδότηση της εταιρείας : Και το ζητούμενο είναι κατά πόσο η άρνηση των πιστωτών συνδυάζονταν με το Brexit… 

ΑΥΓΗ 28/9/19