Η Παγκόσμια Ημέρα Δασών και Δασοπονίας εορτάζεται μαζί με την εαρινή ισημερία, μετά την καθιέρωσή της από τον Οργανισμό Τροφίμων και Γεωργίας (FAO) του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών (OHE) το 1971. Το φετινό σύνθημα του FAO - ΟΗΕ είναι: «ΥΓΙΗ ΔΑΣΗ ΓΙΑ ΥΓΙΕΙΣ ΑΝΘΡΩΠΟΥΣ». Σε μια κοινωνία υπερκαταναλωτική, που επιδιώκει καθημερινά την αναζήτηση, εξόρυξη και αξιοποίηση νέων πόρων για παραγωγή ενέργειας και αγαθών, καλούμαστε ως Γεωτεχνικοί να τους θυμίσουμε ότι, όταν νοσεί ο πλανήτης από υπερθέρμανση, κλιματική κρίση, πανδημίες και αφανισμούς δασών και σοδειών από έντομα και ασθένειες, τότε πρέπει να αφουγκραστούμε τη Φύση. Το ίδιο τονίζει και ο φιλόσοφος Αριστοτέλης στα Φυσικά γράφοντας: «Ἡ φύσις μηδὲν μήτε ἀτελὲς ποιεῖ, μήτε μάτην», δηλαδή: «Η Φύση δεν κάνει τίποτα ούτε ατελές ούτε μάταιο».

Σ’ αυτή την παγκόσμια αναταραχή, λόγω των συνεχόμενων αλλαγών σε οικονομικά, κοινωνικά και περιβαλλοντικά επίπεδα, έρχεται να προστεθεί και μια ακόμη παράμετρος που αφορά εκ πρώτης στη Δασολογική και Περιβαλλοντική εκπαίδευση, που βάλλεται στη βάση της με την ΔΙΑΤΗΡΗΣΗ του άρθρου 296, παρ. 3 του Νόμου 4927/2022. 

Το άνω αναφερόμενο άρθρο προβλέπει ότι τρία Ν.Π.Δ.Δ., μεταξύ των οποίων και το «Ταμείο Διοίκησης και Διαχείρισης Πανεπιστημιακών Δασών του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (Τ.Δ.Δ.Π.Δ.)», καταργούνται την 31η.12.2022 ως αυτοτελή νομικά πρόσωπα και συγχωνεύονται – απορροφώνται από το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης (Α.Π.Θ.). Μολονότι η καταληκτική ημερομηνία κατάργησης των ΝΠΔΔ πήρε παράταση μέχρι την 30η Ιουνίου του 2023, και παρά την αντίθετη γνώμη των τεσσάρων Αντιπρυτάνεων, το Πρυτανικό Συμβούλιο συνεχίζει τη διαδικασία κατάργησης (σύγκληση Π.Σ. στις 14.03.2023) επισπεύδοντας τις διαδικασίες συγχώνευσης του ΤΔΔΠΔ με υπηρεσίες του ΑΠΘ, οι οποίες νομικά και θεσμικά δεν έχουν κανένα λόγο και δυνατότητα προστασίας και διαχείρισης των Πανεπιστημιακών Δασών.

Το Γεωτεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος – Παράρτημα Κεντρικής Μακεδονίας για μία ακόμη φορά επισημαίνει ότι η κατάργηση του Ταμείου Δασών (ΤΔΔΠΔ) και η συγχώνευση του με το ΑΠΘ, θα δημιουργούσε ανυπέρβλητα και δυσεπίλυτα προβλήματα στις εκπαιδευτικές, ερευνητικές, λειτουργικές, διαχειριστικές και λοιπές δραστηριότητες του Τμήματος Δασολογίας και Φυσικού Περιβάλλοντος, ειδικά όταν η λήψη του αδιάσπαστου τίτλου σπουδών Integrated Master του αρχαιότερου Τμήματος Δασολογίας και Φυσικού Περιβάλλοντος (ίδρυση 1917 στο Ε.Μ.Π.) απαιτεί τρία καλοκαίρια πρακτικής άσκησης των φοιτητών στα Πανεπιστημιακά Δάση.

Συνεπώς, μια ολόκληρη γενιά μελλοντικών Δασολόγων – Περιβαλλοντολόγων, οδηγείται σε αποστασιοποίηση από τη φύση και ειδικότερα σε πρακτική και ουσιαστική υποβάθμιση των γνώσεων τους λόγω της μελέτης, προστασίας και διαχείρισης της φύσης εκ του μακρόθεν. Η ευθύνη βαρύνει αποκλειστικά την Υπουργό Παιδείας και Θρησκευμάτων κ. Κεραμέως και τη Διοίκηση του ΑΠΘ, η οποία εμφανίζεται να είναι και η ιθύνουσα για την κατάσταση που βιώνει η δασολογική – περιβαλλοντική πανεπιστημιακή κοινότητα.

Επιπροσθέτως, αποκορύφωμα της απαξίωσης της συμβολής του αστικού πρασίνου στη μείωση της θερμικής νησίδας εντός των πόλεων, συνιστά η εκτεταμένη κοπή δένδρων στο Δήμο Θεσσαλονίκης το τελευταίο διάστημα, γεγονός που θα οδηγήσει άμεσα στη μείωση της φυλλικής επιφάνειας, συνεπώς και του δροσισμού, δηλαδή της θερμοκρασιακής μείωσης κατά τους καλοκαιρινούς μήνες λόγω της εξατμισοδιαπνοής των φύλλων, καθιστώντας ακόμη πιο ανυπόφορη την διαβίωση στο ιστορικό κέντρο. Παράλληλα, θα ελαττωθεί η συγκράτηση του νερού από τα φύλλα των δέντρων κατά τις έντονες εαρινές και καλοκαιρινές βροχοπτώσεις, εντείνοντας τον κίνδυνο πλημμυρικών φαινομένων στην πόλη.

Αναγνωρίζουμε την αναγκαιότητα της κοπής και ανανέωσης ενός μεγάλου ποσοστού των δένδρων της πόλης, αφενός μεν λόγω χρόνιων προβλημάτων από ασθένειες, αφετέρου δε διότι ήρθε ο περίτροπος χρόνος κοπής και απομάκρυνσης κάποιων από αυτά. Η ανανέωση των δενδροστοιχιών σε διάφορα σημεία της πόλης είναι υποχρέωση όλων μας και ειδικότερα με ελληνικά αυτοφυή είδη, που είναι ξηρανθεκτικά και προσαρμοσμένα στις τοπικές συνθήκες. Ωστόσο, η συνολική τους απόληψη, με τον τρόπο και το ρυθμό που αυτή επιχειρείται το τελευταίο διάστημα, θα οδηγήσει σε απότομη μείωση του πρασίνου, άρα και των πηγών παραγωγής οξυγόνου, συγκράτησης αιωρούμενης σκόνης και σωματιδίων pm5 και pm10, υδατοσυγκράτησης από νεροποντές και σκίασης. Εξάλλου, δεν πρέπει ποτέ να ξεχνούμε ότι το αστικό πράσινο στο Πολεοδομικό Συγκρότημα της Θεσσαλονίκης είναι ανεπαρκές με έναν από τους χαμηλότερους δείκτες πρασίνου στην Ευρώπη (με αναλογία πρασίνου ανά κάτοικο μόλις 2,19 τ.μ. για το Δήμο Θεσσαλονίκης όταν τα διεθνώς παραδεκτά πρότυπα ορίζουν ως ελάχιστο χώρο πρασίνου 8-10 τ.μ. ανά κάτοικο).

Ας γίνει λοιπόν η Παγκόσμια Ημέρα Δασών και Δασοπονίας το εφαλτήριο ώστε το 2023 να μην γίνει η χρονιά κατάργησης των Πανεπιστημιακών Δασών του ΑΠΘ, αλλά ούτε και της τσιμεντοποίησης του ιστορικού κέντρου της Θεσσαλονίκης. Τα Δάση ως παραγωγοί οξυγόνου και νερού είναι πηγή ζωής και συνεπώς πηγή δημιουργίας ενός Αξιοβίωτου Περιβάλλοντος. ΤΑ ΔΑΣΗ & ΤΑ ΒΟΥΝΑ ΘΑ ΜΑΣ ΣΩΣΟΥΝ.

Από το Γεωτεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας –

Η Διοικούσα Επιτροπή του Περιφερειακού

Παραρτήματος Κεντρικής Μακεδονίας