ΠΑΛΕΡΜΟ

Του Γιάννη Σχίζα

ΑΥΓΗ  9.2.2019

Ένας επιβλητικός όγκος με ένα κάστρο που φαντάζει  τη νύχτα, με έκαναν να νομίσω  ότι εκεί είναι ο πυρήνας της ομορφιάς . Κι όμως ,η ομορφιά της πόλης είναι καθαρά αστική, έχει σχέση με την ιδιαιτερότητα του δομημένου χώρου.

Ο  χώρος αυτός  είναι γεμάτος  από πολυκατοικίες – οι πιο πολλές 8οροφες και βάλε - που διατρέχουν   το  ιστορικό κέντρο. Σ’ αυτό το πυρήνα συναντάς μια απίθανη συσσώρευση σωσμάτων του παρελθόντος, που συμφύονται με στενά σοκάκια  πραγμάτων και προσώπων, σεντονιών και  κρεμασμένων ρούχων. Το είχα ξαναδεί αυτό το έργο στη Νάπολη, αλλά εδώ ήταν το κάτι άλλο:  Ήταν μια απίστευτη σύξευξη επικής αρχιτεκτονικής και παλιατζούρας.

Το Παλέρμο είναι η χώρα του Μονταλμπάνο, ας  είναι αυτός εφεύρημα του Καμιλέρι, που  δεν προσφεύγει με τις «υποθέσεις» του και πολύ στη Μαφία: Όμως αυτή βρήκε εκεί  ευνοϊκό έδαφος για να αναπτύξει τις μπίζνες της. Σήμερα σε κεντρική θέση της πόλης βρίσκεται μια απλή αλλά  καλλιτεχνική αναπαράσταση του αγώνα που έγινε  για να εξαφανισθεί ή εν πάση περιπτώσει να περιορισθεί η  Μαφία. Πέρα από αυτήν,ο Βίκτωρ Εμμανουήλ, ο Γαριβάλδι, ο Καβούρ, είναι οι προσωπικότητες που δεσπόζουν στην αγαλματοποιϊα της πόλης, αλλά υπάρχουν  πολλές  δημιουργίες , μικρές, μεγάλες, κλασικές, σύγχρονες, μεταμοντέρνες !

Στους τοίχους τα γκράφιτι είναι σχετικά λίγα -  πράγμα που  λέει «κάτι» για τη θετική συσχέτιση αθλιότητας και εκφραστικότητας. Να μην ξεχάσω και ένα γκράφιτι που είδα ελληνικό – που πρόβαλε  τον  «Αστέρα των Εξαρχείων»…

Αυτή η πόλη έχει θαυμάσια πάρκα παράλληλα στη θάλασσα. Έχει και ένα βοτανικό κήπο , με δένδρα γιγαντιαία,  υπέρογκα, θαυμαστά, καρτποσταλικά εν τέλει  : Οι φύκοι  και οι αγγελικές της θυμίζουν κάποτε  τη Ρόδο, με τις ρίζες τους ορατές  να  διακλαδίζονται  επί του εδάφους. Το περίεργο είναι πως γύρω από το ιστορικό κέντρο αλλά και μέσα  σε θύλακες που διεισδύουν  σ’ αυτό, βρίσκεται  το  βασίλειο των σκουπιδιών – κάτι που σε αφήνει έκπληκτο .

Τη Κυριακή οι μεγάλες πεζοδρομήσεις ανοίγουν το χώρο της πόλης και επιτρέπουν στις αγορές να κινούνται με άνεση. Μια από αυτές πάντως διαθέτει είδη υπεράνω περιγραφής,  που συγκρίνονται μόνο   με εκείνα  τα παλιατζίδικα που άνοιξαν στην Ελλάδα ,  τα χρόνια μετά το μεγάλο επαναπατρισμό των Ελλήνων από τις ανατολικές χώρες.

Για τον αέναο αγώνα της Αθήνας να σταθεί δίπλα σε πόλεις σαν το Παλέρμο, ανακάλεσα  τους στίχους του «φρεσκοπεθαμένου» φίλου μου Αντώνη Σκουλούδη: «Το μόνο που σε παρηγορεί – είναι να τρέχουν οι άλλοι – λιγότερο»…