από το DIASTIXO
Felicità. Μια γυναίκα. Ένα αγόρι. Ένα πείραμα (μια έμπρακτη, δηλαδή, δοκιμή θεωρίας προς μελέτη). Μια λέξη που το συναπάντημά της με δυο ανθρώπους δεν μπορεί παρά να εξάψει την αναγνωστική φαντασία. Πώς λοιπόν πειραματιστήκατε στο νέο σας συγγραφικό εγχείρημα;
Δεν είμαι σίγουρη ότι συναπαντήθηκαν με την ευτυχία. Το ήθελαν πολύ, πάντως – ιδιαίτερα η γυναίκα, που πίστεψε ότι απείχε μόλις ένα βήμα απ’ αυτήν. Όμως χρειάστηκε λίγο χρόνο για να το συνειδητοποιήσει και να προετοιμαστεί. Να σχεδιάσει το πώς θα τη ζήσει, όταν θα τη συναντούσε μετά από πολλά χρόνια. Χρειάστηκε λιγότερο από μια νύχτα. Μόνο που αυτή η νύχτα δεν την οδήγησε εκεί που ονειρευόταν, αποδείχτηκε μοιραία.
Οι άνθρωποι που προλογίζουν το βιβλίο συγκλίνουν στη θέση ότι ο χρόνος με τη στενή έννοια των ορίων του περιθωριοποιείται στο βιβλίο, σπάνε οι αμιγώς χρονικές βαθμίδες του. Αναλογιζόμενη, λοιπόν, τη φράση του Μπρικνέρ, «ο χρόνος δεν είναι παιχνίδι, είναι μια ετυμηγορία που κανείς δεν μπορεί να αποφύγει», κι υποθέτοντας ότι η ηρωίδα εκλαμβάνει τον χρόνο ως παιχνίδι, ποιοι κίνδυνοι πιστεύετε πως μπορεί να ελλοχεύουν; Τι αμυχές μπορεί να αφήνει μια τέτοια παράβαση κατά τον Μπρικνέρ;
Αμυχές απλώς; Έχω τη γνώμη πως δεν συμφέρει να παίζονται παιχνίδια με τον χρόνο. Ο χρόνος είναι το μοναδικό νόμισμα της ζωής μας. Ό,τι έχουμε! Έχει τεράστια σημασία το πώς θα αποφασίσουμε να τον ξοδέψουμε. Το Ταλμούδ λέει πως πλανιόμαστε όταν λέμε ότι ο χρόνος περνάει. Ο χρόνος στέκεται, εμείς περνάμε. Όταν το νιώσουμε βαθιά αυτό, θα τον αντιμετωπίσουμε αλλιώς. Και μια υπενθύμιση από έναν σοφό λογοτέχνη, τον Henry Van Dyke: Ο χρόνος είναι πολύ αργός γι’ αυτούς που περιμένουν, πολύ μακρύς γι’ αυτούς που πονούν, πολύ σύντομος γι’ αυτούς που διασκεδάζουν και πολύ γρήγορος γι’ αυτούς που φοβούνται.
Στο προλογικό σας σημείωμα αναφέρετε πως «με τον φόβο βουλιάζει κανείς πιο γρήγορα κι από το να έχει πέτρες στις τσέπες». Σε περιπτώσεις όπου το αίσθημα αυτό επιχειρεί να σκεπάσει τις δυνάμεις σας, ποιες οι άμυνές σας;
Νομίζω πως η πρώτη αντίδραση στον φόβο είναι να παγώσει κάποιος. Παγώνω λοιπόν και παραλύω. Παράλληλα πιστεύω, όμως, ότι ο φόβος είναι μια θηλιά που πάει παρέα με την
αυτολύπηση, την ήττα, το άγχος, την απελπισία, την παραίτηση. Καταλήγω πως η καλύτερη διαχείριση του φόβου είναι να κάνουμε αυτό που φοβόμαστε περισσότερο, να περάσουμε από μέσα του και να τον ελέγξουμε.
Σε κάποιο σημείο γίνεται λόγος για τον καιρό και τις αλλοπρόσαλλες μεταβολές του. Πόσο επιρρεπείς σε ψυχολογικές μεταπτώσεις είμαστε στις απρόβλεπτες αυτές αλλαγές; Πού εντοπίζετε την αιτία ότι μια ξαφνική αλλαγή της θερμοκρασίας φτάνει ώστε να απορρυθμίσει την ψυχολογία μας;
Ειλικρινά δεν ξέρω να σας απαντήσω. Δεν γνωρίζω πώς το ερμηνεύουν οι επιστήμονες. Είμαι άνθρωπος του φθινοπώρου και του χειμώνα. Το κρύο μού ταιριάζει. Οι καύσωνες με αποσυντονίζουν και μου δημιουργούν εκνευρισμό. (Εκτός από τις στιγμές που βρίσκομαι και με το κεφάλι μέσα στη θάλασσα.)
Η καλύτερη διαχείριση του φόβου είναι να κάνουμε αυτό που φοβόμαστε περισσότερο, να περάσουμε από μέσα του και να τον ελέγξουμε.
«Προσπαθώ πάντα η ηλικία μου να είναι μιας μέρας». Πόσο δυνατή θέση! Ζώντας στον 21ο αιώνα, από ποιες ενοχές ή ευθύνες μπορεί να μας απελευθερώνει αυτή η στάση; Λειτουργεί, ίσως, και ως μέθοδος διαγραφής τοξικών αναμνήσεων ή έστω επανεκκίνησης;
Εκτιμώ και θαυμάζω τον ενθουσιασμό στους ανθρώπους, την αγνή ματιά στον κόσμο. Η παιδικότητα με συγκινεί και μου δίνει έμπνευση να κινητοποιηθώ για κάτι καλό. Τι ωραία που θα ήταν να έχουμε τη σημερινή μας γνώση, την πρώτη μέρα της ζωής μας!
Πόσο δεκτικός είναι ο σημερινός Έλληνας ώστε να συλλάβει τα καταπιεστικά γεγονότα που συμβαίνουν γύρω του;
Ο σημερινός Έλληνας ζει ίσως τη χειρότερη περίοδο της ιστορίας του. Ειδικά οι νέοι άνθρωποι που μεγάλωσαν μόνο μέσα σε κρίσεις, ματαιώσεις και χωρίς φως στα απανωτά τούνελ. Που κανένα καθησυχαστικό πλάνο της εικονικής πραγματικότητας που πλασάρουν τα ΜΜΕ δεν μπορεί να κρύψει τη σκληρή πραγματικότητα που ζουν, της ανεργίας, της ανασφάλειας, της φτώχειας και της εκμετάλλευσης στους χώρους της υγείας, της εκπαίδευσης, της εργασίας, παντού. Αυτούς σκέφτομαι και με αυτούς μπροστά περιμένω την άλλη κοινωνία.
Μια από τις πλέον αμφιλεγόμενες προσωπικότητες του 20ού αιώνα, ο Μάρτιν Χάιντεγκερ, έκανε λόγο, πρόβλεψη ουσιαστικά, για μια «παγκόσμια δημοσιογραφία». Σήμερα παρατηρούμε χιλιάδες κρίσεις, αναρτήσεις κάθε δευτερόλεπτο στα κοινωνικά δίκτυα. Θα ήθελα την άποψή σας πάνω σε αυτόν τον βομβαρδισμό ειδήσεων, κρίσεων, εικόνων, προσώπων και λοιπών πραγμάτων.
Από τον συγκεκριμένο εθνικοσοσιαλιστή φιλόσοφο, που δεν μου είναι καθόλου συμπαθής, κρατάω μόνο μια φράση του: «Το πώς έρχεται κανείς σε επαφή με την πραγματικότητα είναι θέμα επιλογής». Αυτό τα λέει όλα. Γιατί αυτός ήξερε καλά το πώς εργαλειοποιούσαν οι ναζιστές τη δημοσιογραφία και την προπαγάνδα. Θα μείνω όμως στις δυο τελευταίες λέξεις σας: «λοιπών πραγμάτων». Εδώ κρύβεται όλη η δυσωδία των κατασκευασμένων πληροφοριών, της αλλοιωμένης «ειδησεογραφίας» και του βρόμικου παιχνιδιού που στήνεται επάνω τους. Είναι επίσης πραγματικά τραγελαφικό να παρακολουθεί κανείς τους μετρ της διαστρέβλωσης να κηρύσσουν –δήθεν– πόλεμο στα «fake news». Παράδειγμα; Με πρόσχημα την «προστασία από ψευδείς ειδήσεις» για την πανδημία, η αναθεώρηση του άρθρου 181 του Ποινικού Κώδικα ανοίγει τον δρόμο για να ενταθούν τα φαινόμενα λογοκρισίας στον Τύπο, χρησιμοποιώντας ως άλλοθι τα «fake news», ενώ είναι αυτοί που γνωρίζουν καλύτερα απ’ όλους την τέχνη της διαστρέβλωσης, με σκοπό τη χειραγώγησή μας και την υποταγή στα συμφέροντα του κεφαλαίου και στους «εθνικούς» του στόχους. Πιο απλά; Με τις διατάξεις του νόμου, το κράτος μπορεί να τυλίξει σε μια κόλλα χαρτί όποιον, για παράδειγμα, με αφορμή ένα εργατικό «ατύχημα» αρθρογραφεί ενάντια στην εργοδοσία ή όποιον δεν ευθυγραμμίζεται με την «εθνική γραμμή» της εμπλοκής της χώρας σε πολέμους.
Πριν από τέσσερα χρόνια ξεκινήσατε κάτι νέο, τη συγγραφική-εκδοτική περιπέτεια. Ανάγκη ίσως για μια μεγάλη εξομολόγηση, αν παραδεχτούμε τα λόγια του Γκαίτε: «Όλα όσα έχω δημοσιεύσει δεν είναι παρά αποσπάσματα από μια μεγάλη εξομολόγηση»; Ως άλλος κυβερνήτης του δικού σας ελυτικού «Μικρού Ναυτίλου», πείτε μου ο ταξιδιωτικός σας σάκος τι θα περιείχε;
Ο δικός μου σάκος μάλλον είναι τρύπιος, αφού βάζω, βάζω, βάζω κι όλο προκύπτουν νέα κι όλο χωράνε πολλά περισσότερα. Εκεί που νομίζω ότι καθάρισα, είπα όσα ήθελα να πω, ξεπετάγονται από το πουθενά ιστορίες, πρόσωπα και γεγονότα που απαιτούν θέση σε σελίδες. Τελικά, μάλλον περιέχω πολλά περισσότερα απ’ όσα φανταζόμουν.
Felicità
Σεμίνα Διγενή
Κάπα Εκδοτική
120 σελ.
ISBN 978-960-628-191-4
Τιμή €12,00
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου