Λαύριο

 

του Γιάννη Σχίζα

Αυγή 17.7.21

Δεν ξέρω κάποιον  άλλο πολεοδομικό σχηματισμό της Αττικής, διακριτό από άλλες συσσωματώσεις  ως  περιστοιχιζόμενο  από δάση και γεωργικές εκτάσεις,  που να μπορεί να παίξει το ρόλο μιας πόλης  όσο το Λαύριο. Εκεί, 3200 χρόνια πΧ, πριν την εκπνοή και αυτής της ύστερης  Νεολιθικής εποχής , αναπτύχθηκε η εξόρυξη και κατεργασία μετάλλων. Από τον 6ο αιώνα όμως προωθήθηκε  η    παραγωγή αργύρου που επέτρεψε στους Αθηναίους να έχουν ηγεμονική θέση μέσα στον ελληνικό σχηματισμό. Εξ ου και το αρχαίο λιμάνι του Λαυρίου, με ορατά τα ίχνη του,  και από κοντά  το αρχαιότερο θέατρο,  το θέατρο του Θορικού.

Το σύγχρονο Λαύριο έχει τα στίγματα αυτής της εποχής, κυρίως γιατί με μια παραξενιά της ιστορίας την έζησε ξανά. Στα μέσα του 19ου αιώνα ο μηχανικός Ανδρέας Κορδέλλας ανακάλυψε ότι τα επεξεργασμένα κοιτάσματα των αρχαίων μετάλλων μπορούσαν να αποδώσουν νέο προϊόν, όμως το νεοσύστατο ελληνικό κράτος δεν είχε προνοήσει για να έχει μια ρύθμιση για τους μεταλλευτικούς θησαυρούς. Αποτέλεσμα, ο Σερπιέρι και τινες άλλοι θα αξιοποιήσουν αυτό το "μειονέκτημα" και θα πετύχουν, μετά επίμονες διαπραγματεύσεις , να πάρουν το μπον φιλέ των κοιτασμάτων. Σήμερα ο Ανδρέας Κορδέλλας τιμάται με το ορυκτολογικό Μουσείο, ένα πραγματικό στολίδι της περιοχής με 550 περίπου ορυκτά στην θέα των επισκεπτών του : Αντίθετα ο Σερπιέρι με τον αδριάντα  του σε μια από τις εισόδους της πόλης ,  θα γνωρίσει  πολλά σκαμπανεβάσματα, το άγαλμά του παρά λίγο να καταστραφεί μέχρις ότου  διασωθεί  από τον Άγγελο Δεληβοριά και τελικά  τοποθετηθεί  στη νέα και οριστική - κατά πως φαίνεται - θέση του.

Στη παραλία του Λαυρίου μπροστά από  τις καφετέριες το άγαλμα μιας γυναίκας χαιρετάει τους απέναντι Μακρονησιώτες.  Κατά τα άλλα, η πόλη εποικίζεται από νέα κτίρια, το φοινικόδασος  διαμορφώνει μια παραλιακή ζώνη με ταυτότητα, τα παλιά καρβουνοειδή υλικά  που συσσωρεύονταν στο χώρο τείνουν να εκλείψουν με την πάροδο του χρόνου.   

Η  ψαραγορά του Λαυρίου  λειτούργησε ως πραγματική  ψαραγορά, με το χώρο στρωμένο από τις πέτρες  με τους υποκύανους χρωματισμούς.. Τώρα πλέον  παραχώρησε τη  θέση της σε   ένα αξιόλογο «ταβερνοχώρο».

Α, και να μην ξεχάσω το Χάος, ένα σημαντικό  γεωλογικό φαινόμενο , πηγάδι μεγάλων διαστάσεων  στην καρδιά του Εθνικού Δρυμού Σουνίου. Ένα δείγμα παραδοξότητας, που συνεισφέρει πολλά  στο χώρο.