ΜΙΑ ΠΑΡΑΜΕΛΗΜΕΝΗ ΓΕΦΥΡΑ

 

 

 του  Γιάννη  Ζήβα*

Με  γέφυρα  θα  μπορούσαμε  να  παραβάλουμε  τον  ρόλο  που  διαδραματίζει  ο  διερμηνέας-μεταφραστής  σε  μία  κοινωνία, Κι  αυτό  διότι  το  έργο  της  μετάφρασης  και  της  διερμηνείας  συνενώνει  και  συνδέει   λαούς,  διαφορετικές  γλώσσες  και  γλωσσικά  ιδιώματα. Ένας  δε  κρίσιμος  κρίκος  στον  χώρο  της  μετάφρασης  και  της  διερμηνείας  είναι  σαφώς  ο  τομέας  της  Δικαιοσύνης, και  συγκεκριμένα  τα  δικαστήρια.  Δηλαδή   εκεί  που  παραπέμπονται  αλλοδαποί  κατηγορούμενοι  ή καταθέτουν  μάρτυρες  σε  μία  εκδικαζόμενη  υπόθεση. Εκεί   καλείται ο  διερμηνέας  για  να  μεταφράσει  τα  διαμειβόμενα  μεταξύ  των  παραγόντων  της  δίκης, και  βεβαίως  όσα  εκφώνως  διατυπώνονται  κατά  την  απολογία  του  αλλοδαπού  κατηγορουμένου  ή  του  αλλοδαπού  μάρτυρα. 

  Στην  χώρα  μας  οι  δικαστικοί  διερμηνείς  εδώ  και  τριάντα  περίπου  χρόνια,--- ιδιαίτερα  μετά  τις  κοσμογονικές  πολιτικές  αλλαγές  που  επέφεραν  την  μεγάλη  μετανάστευση  πληθυσμών  στα  τέλη  της  δεκαετίας  του  '80---αποτελούν  ένα  σημαντικό  παράγοντα  της  εκάστοτε  δίκης  με  αλλοδαπούς, δεδομένου  του  μεγάλου  αριθμού  ξένων  που  αναγκάστηκαν  να  εκπατριστούν  και  να  εγκατασταθούν  εδώ. Η  καταγραφή  των  διερμηνέων  λαμβάνει  χώρα  κάθε  Αύγουστο, με  κατάθεση  των  δικαιολογητικών  που  πιστοποιούν  την  επάρκεια  τόσο  της  ξένης  όσο  και  της  ελληνικής  γλώσσας. Εν  συνεχεία  ακολουθεί  κατά  μήνα  Οκτώβριο  συνεδρίαση  του  Συμβουλίου  Πλημμελειοδικών,

που  εκδίδει  βούλευμα  με  τα  ονόματα  και  τις  διευθύνσεις   όσων  μεταφραστών  έχουν  γίνει  δεκτοί. Οι  διερμηνείς  υποχρεούνται  να  παρίστανται  στην  δίκη  στην  οποία  καλούνται  και  να  μεταφράζουν  όχι  μόνο  τα  εκφωνούμενα  κατά  τις  καταθέσεις  των  αλλοδαπών  μαρτύρων, και  τις  απολογίες  των  ξένων  κατηγορουμένων, αλλά  και  χαμηλόφωνα  προς  τους  αλλοδαπούς  όσα  διαμείβονται  με  τους  λοιπούς  παράγοντες  της  δίκης ( Πρόεδρο, δικαστές, εισαγγελέα, δικηγόρους, πραγματογνώμονες  κλπ). Τούτων  δοθέντων, η  έκβαση  της  δίκης  εν  πολλοίς  εξαρτάται  από  την  συμμετοχή  του  διερμηνέα  και  την  άσκηση  του  ρόλου  του. Όμως  ανέκαθεν  το  ελληνικό  Δημόσιο  αυτόν  τον  τόσο  σημαντικό  κρίκο  της  δίκης   τον  αντιμετωπίζει  ως  παρία, ή  ως  υπηρέτη. Τούτο  απορρέει  από  την  οικονομική  αλλά  και  την  ηθική  μεταχείριση  του  διερμηνέα  από  το  κράτος. Ενώ  θα  μπορούσε  ως  εκ  της  ιδιότητός  του  να  υπαχθεί  στην  κατηγορία  των  πραγματογνωμόνων, παρά  πάσαν  λογική  αντιμετώπιση  του  όλου  ζητήματος, επέχει  θέση  μάρτυρα. Κάτι  που  εξηγείται  με  την  μετέωρη  θέση  του  διερμηνέα  ως  προς  τον  ρόλο  που  επιτελεί. Κατά  πλάσμα  του  νόμου  και  σε  πλήρη  διάσταση  με  την  λογική  θεσπίστηκε  ένας  είδος  αποζημίωσης  βασιζόμενης  σε  μία  αξία  του  συγκεκριμένου  τομέα  από  το  μακρινό  1985. Από  τότε  λοιπόν  καθιερώθηκε  η  μετατροπή  της  τότε  αμοιβής  από  δραχμές  σε  ευρώ  ονομαστικά, και  χωρίς  οποιαδήποτε  τιμαριθμική  αναπροσαρμογή.  Έτσι  λοιπόν  ο  δικαστικός  διερμηνέας  λαμβάνει  ως  αποζημίωση  για την  υπηρεσία  που  προσφέρει  σε  μία  δικάσιμο  το  εξωφρενικά  πενιχρό  ποσό  των  15  ευρώ, ενώ  σε  ανακριτικές  πράξεις  το  ποσό  αυτό  γίνεται  ακόμη  πιό  χαμηλό (11,5  ευρώ). Πέραν  του  εξευτελιστικού  αυτού  ποσού, ο  ίδιος  ο  διερμηνέας  οφείλει  να  πάρει  υπογραφές, από  τους  δικαστές, εισαγγελέα  και   γραμματέα, να  μεταβεί  στο  γραφείο  λογιστικού  για  έγκριση  του  ποσού  και  κατόπιν  να  καταθέσει   στο  γραφείο  Υπολόγου την  περιβόητη  βεβαίωση περί  παρουσίας  του  στην  δίκη. Δεν  αρκεί   δηλαδή   το  εξευτελιστικό  ποσό, αλλά  και  ο  εξευτελισμός  μέσω   των  αλλεπάληλων  μεταβάσεων  σε  γραφεία  των  δικαστηρίων. Και  ένας  λογικός  άνθρωπος  θα  έλεγε  ότι  με  βάση  τις  κατατεθείσες  βεβαιώσεις  ο  διερμηνέας  θα  έπρεπε  να  πάρει  τα  χρήματά  του  ενός  ολίγων  ημερών. Όχι  λοιπόν !  Τα  χρήματα  θα  τα  πάρει  μετά  παρέλευση  μερικών  μηνών. Ειδικά   κατά  την  τρέχουσα  περίοδο  τα  οφειλόμενα  δεδουλευμένα  ανέρχονται  στο  ποσόν  των  200.000  ευρώ. Μάλιστα  υπάρχουν  συνάδελφοι  όπως  αλβανόφωνοι, αραβόφωνοι  και  πακιστανοί  διερμηνείς, σε  πολλούς  εκ  των  οποίων  οφείλονται  ποσά  που  κυμαίνονται  από  6000  έως  7000  ευρώ  σε  κάθε ένα  εξ  αυτών.

  Εκτός  των  ανωτέρω  οι  διερμηνείς  δεν  έχουν  ασφαλιστική  κάλυψη, με  αποτέλεσμα  να   υποχρεώνονται  να  ασφαλίζονται  εξ  ιδίων. Πώς  θα  μπορέσει  ένας   διερμηνέας   να  κοιμάται  ήσυχος  όταν  δεν   έχει  εξασφαλίσει  την  συνταξιοδότηση  και  την  περίθαλψή   του.;

  Πρέπει  να  σημειωθεί  ότι  οι  διερμηνείς  καλύπτουν  πάγιες  και  διαρκείς  ανάγκες  στον  χώρο  της  Δικαιοσύνης, πράγμα  που  σημαίνει  ότι  συνιστούν  βασικό  παράγοντα  της  δίκης. 

  Μετά  από  αγώνες    που  έχει  μέχρι  στιγμής  διεξαγάγει  το  Σωματείο  Δικαστικών  Διερμηνέων, το  Ελληνικό  Δημόσιο  και  δη  το  Υπουργείο  Δικαιοσύνης  και  το  Υπουργείο  Οικονομικών  δεν  έχουν   προβεί  στην  δέουσα    επίλυση  των  βασικών  μας  αιτημάτων, παρά  μόνο  διατυπώνουν  αόριστες υποσχέσεις. Παρά  τα  ψηφίσματα, τις  παραστάσεις  μας  στα  ανωτέρω  υπουργεία, τις   συζητήσεις  με  τον  Γενικό  Γραμματέα  του Υπουργείου Δικαιοσύνης  και  τον  Αναπληρωτή  Υπουργό  Οικονομικών, τις  συμμετοχές  μας  σε  γενικές  απεργίες  κλπ. δεν  υπάρχει  μέχρι  τώρα  ουσιαστική  ανταπόκριση  από  το  Δημόσιο. Δεν  απέμενε  πλέον  άλλο  μέτρο  πίεσης  από  την  κήρυξη  απεργίας. Στο  συγκεκριμένο  μέτρο  κατέληξε  η  Γενική  Συνέλευση  του  Σωματείου  των  Διερμηνέων  ως  το  έσχατο  μέσο  πίεσης , προς  τους  ανωτέρω  φορείς. 

  Επίσης  μία  άλλη  πτυχή  της  δεινής  θέσης  των  διερμηνέων, συνιστά  η  ευτυχώς  όχι  συχνή   υποτιμητική  και  προσβλητική   συμπεριφορά  από  δικαστές  και  εισαγγελείς  προς  το  πρόσωπό  τους, η  οποία  πηγάζει  από  την  έλλειψη  μιας  στοιχειώδους  κατοχύρωσης  του  λειτουργήματός  μας. Σε  τέτοιες  περιπτώσεις  επιβάλλεται  η  άμεση  αντίδραση  των  συναδέλφων  προς  ανάκληση  των  όσων  προσβλητικών  ή υποτιμητικών  χαρακτηρισμών   διατυπώνονται    εναντίον  τους. 

  Σήμερα  οι  δικαστικοί  διερμηνείς  διανύουν  την  τρίτη  κατά  σειρά  απεργιακή  τους  κινητοποίηση  με  πίστη  στον  αγώνα  που  διεξάγουν  και  με  την  βάσιμη  ελπίδα  επίλυσης  των  βασικών  τους  αιτημάτων.

 

*Ο Γιάννης  Ζήβας είναι Αντιπρόεδρος  του Σωματείου  

Δικαστικών  Διερμηνέων Αθηνών-Πειραιώς