Εμβληματική νίκη για τις νησίδες του Ν. Αιγαίου και τη βιοποικιλότητα του νησιωτικού χώρου

 

Με απορριπτική απόφαση του Γενικού Διευθυντή Περιβαλλοντικής Πολιτικής, το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας έκλεισε την πόρτα στα ΠΡΩΤΟΦΑΝΗ σχέδια εγκατάστασης Αιολικών Σταθμών Παραγωγής Ηλεκτρικής Ενέργειας στις προστατευόμενες νησίδες του Ν. Αιγαίου, γνωστές ως «τα Γκαλαπάγκος της Μεσογείου», ένα από τα τελευταία καταφύγια βιοποικιλότητας στην Ευρώπη.

Η μάχη για την προστασία των νησίδων κράτησε δύο χρόνια, με την εναντίωση απέναντι σε αυτό το καταστροφικό έργο να είναι καθολική. Η Ελληνική ΟΡΝΙΘΟΛΟΓΙΚΗ Εταιρεία, έχοντας αφιερώσει πάνω από 25  χρόνια  αδιάλειπτης μελέτης και προστασίας του νησιωτικού χώρου, έθεσε τον αγώνα για τη σωτηρία των νησίδων εξαρχής ως πρώτη προτεραιότητα. Πλήθος φορέων από την περιβαλλοντική και επιστημονική κοινότητα είχαν καταθέσει τις ενστάσεις τους, τόσο κατά τη δημόσια διαβούλευση του έργου όσο και στον Πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη και στην απερχόμενη πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΝ. Οι Φορείς Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών Κυκλάδων και Δωδεκανήσου είχαν απορρίψει με τις τεκμηριωμένες γνωμοδοτήσεις τους το έργο που θα έπληττε ανεπανόρθωτα τις περιοχές ευθύνης τους.

Η πολυσέλιδη τεκμηρίωση της ΟΡΝΙΘΟΛΟΓΙΚΗΣ αποδόμησε το αφήγημα της Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων περί «ασθενών επιπτώσεων» στα θαλασσοπούλια και τον Μαυροπετρίτη. Καταφανές παράδειγμα της ποιότητας της ΜΠΕ είναι το παντελώς αυθαίρετο όριο των 300 μ. για τη χωροθέτηση των ανεμογεννητριών από τις αποικίες του Μαυροπετρίτη, ως μέτρο μετριασμού των επιπτώσεων στο γεράκι σύμβολο του Αιγαίου, ενώ είναι γνωστό πως τα πουλιά αυτά καλύπτουν καθημερινά μεγάλες εκτάσεις προς αναζήτηση τροφής.

Η περίπτωση των νησίδων έρχεται να αναδείξει για πολλοστή φορά τις ελλείψεις και κατ’ επέκταση την αδυναμία του θεσμού της περιβαλλοντικής αδειοδότησης να επιτελέσει τον ρόλο του ως προασπιστής του φυσικού περιβάλλοντος και της βιοποικιλότητας. Η ελληνική νομοθεσία, χωρίς άλλες καθυστερήσεις, πρέπει επιτέλους να εναρμονιστεί με την ενωσιακή, ενσωματώνοντας ως υποχρεωτική την πραγματοποίηση προελέγχου (screening) κατά την εξέταση των έργων στο αρχικό στάδιο της αδειοδότησης. Είναι προφανές πως τέτοιου είδους καταστροφικά έργα θα είχαν ήδη «κοπεί» στο στάδιο του προελέγχου γλυτώνοντας όλους τους εμπλεκόμενους, από τους επενδυτές, τη Διοίκηση, τους περιβαλλοντικούς και επιστημονικούς φορείς έως και την κοινωνία των πολιτών, από πολύ κόπο, χρόνο και πόρους.

Η ιστορική αυτή απόφαση προασπίζει το δίκαιο της βιοποικιλότητας: των θαλασσοπουλιών, του Μαυροπετρίτη και των σπάνιων και ενδημικών ειδών πανίδας και χλωρίδας που απαντούν στο εργαστήριο εξέλιξης των νησίδων του Ν. Αιγαίου. Την ίδια στιγμή, καταδεικνύει ότι σε αυτά τα καταστροφικά έργα δεν αντιδρούν οι «Όχι στην αυλή μου» (Not in my back yard – NIMBY), ούτε βέβαια αποτελεί ζήτημα υποκειμενικής αισθητικής. Οι περισσότερες νησίδες είναι ακατοίκητες από ανθρώπους, αλλά κατοικούνται από πολλά και σπάνια ή/και απειλούμενα είδη άγριας ζωής και είναι αντικειμενικά πολύτιμες γι’ αυτά ακριβώς τα χαρακτηριστικά.

Με αφορμή την εμβληματική αυτή απόφαση του ΥΠΕΝ, ο Παναγιώτης Λατσούδης, Πρόεδρος της ΟΡΝΙΘΟΛΟΓΙΚΗΣ, επισημαίνει: «Με την απορριπτική του απόφαση, το ΥΠΕΝ ελπίζουμε ότι βάζει οριστικό τέλος στο πρωτοφανές έργο της χωροθέτησης Αιολικών Σταθμών στις νησίδες του Ν. Αιγαίου. Ήταν ένας δύσκολος, σημαντικός για την ΟΡΝΙΘΟΛΟΓΙΚΗ, αγώνας που διήρκησε δυο χρόνια και ένωσε στον κοινό σκοπό της προστασίας των “Γκαλαπάγκος της Μεσογείου” πλήθος περιβαλλοντικών οργανώσεων, επιστημονικών φορέων και την κοινωνία των πολιτών. Αναμένουμε την αποτελεσματική θεσμική θωράκιση αυτών των περιοχών στο πλαίσιο της εκπόνησης των Ειδικών Περιβαλλοντικών Μελετών και την έκδοση των αντίστοιχων Προεδρικών Διαταγμάτων. Οι νησίδες του Ν. Αιγαίου θα πρέπει να οριστούν ως ζώνες απολύτου προστασίας, όπου θα επιτρέπονται δραστηριότητες με σεβασμό στην άγρια ζωή των νησίδων και του τοπίου τους».

Περισσότερα για τις νησίδες στο: www.ornithologiki.gr/nisides