Κων. Ι. Δάλκου : Ἡ ἀντιστροφὴ τοῦ κανονικοῦ

 

«Οὐαὶ οἱ λέγοντες τὸ πονηρὸν καλὸν καὶ τὸ καλὸν πονηρόν,

 οἱ τιθέντες τὸ σκότος φῶς καὶ τὸ φῶς σκότος, οἱ τιθέντες

                       τὸ πικρὸν γλυκὺ καὶ τὸ γλυκὺ πικρόν».

 Ἡσ. Ε΄, 20

 

 τοῦ κ. Κων. Ἰ. Δάλκου, Φιλολόγου,

ἐπιτ.  Δ/ντοῦ τοῦ 3^ου Λυκ. Αἰγάλεω.

 

 

   Φίλε ἀναγνώστη, δὲν ἀμφιβάλλω ὅτι καὶ πρὸ τῆς εἰσαγωγῆς στὴν γλῶσσα μας τοῦ γαλλισμοῦ «πέφτω ἀπὸ τὰ σύννεφα» (tomperdenues) οἱ ἕλληνες, ὅπως ὅλοι ὑποθέτω οἱ ἄνθρωποι, θὰ ἐκπλήσσονταν δυσάρεστα γιὰ ὅ,τι ἀπροσδοκήτως θλιβερό, παράλογο, μωρὸ καὶ ἀλλόκοτο συμβαίνει ἑκάστοτε. Ἡ ἐκδήλωση ὅμως αὐτῆς τῆς ὀδυνηρῆς ἐκπλήξεως εἶναι προφανῶς ἀνειλικρινὴς καὶ ὑποκριτική, ὅταν αὐτὸ ποὺ τάχα τὴν προκαλεῖ, εἶναι, καὶ μάλιστα ἀπὸ πολλοῦ χρόνου, ὄχι ἁπλῶς συνηθισμένο, ἀλλὰ σχεδὸν κανονικὸ καὶ μάλιστα, κατὰ τὴν κρίση ἢ τὴν ἐπιθυμία πολλῶν, «δημοκρατικῶς κατωχυρωμένο»!

   Οἱ πικροὶ λοιπὸν συλλογισμοὶ ποὺ ἐκτίθενται στὸ κείμενο αὐτὸ ἔχουν τὴν ἀφετηρία τους στὶς πολιτικὲς καὶ τηλεοπτικὲς ἀντιδράσεις ποὺ ἐπροκάλεσαν,τὰ ὄχι πρὸ πολλῶν ἡμερῶν, θλιβερὰ συμβάντασὲ κάποιο τεχνικὸ σχολεῖο τῆς Θεσσαλονίκης, τοῦ ὁποίου ὁ αὔλειος χῶρος εἶχε καταληφθῆ ἀπὸ θρασεῖς νεαροὺς ἐγκαθέτους τῆς ἀκροδεξιᾶς ἐκδοχῆς τοῦ φασισμοῦ καὶ μετεβλήθη σὲ πεδίο μάχης μὲ τὴν χρήση ποικίλων δυνάμει φονικῶν ἀντικειμένων, ἀκόμη καὶ πυρομαχικῶν, ὅπως οἱ πολὺ γνωστὲς βόμβες μολότωφ, πού, ἄδηλον πῶς, εἶχαν ἀποθηκευθῆ στὸν χῶρο τοῦ Σχολείου ἐκείνου!

   Καὶ στὴν περίπτωση αὐτὴ λοιπόν, εὐθὺς ὡς ἔγινε προφανὴς ἡ ταυτότητα τῶν ἀχρείων ἐκείνων ταραξιῶν, ἄρχισαν σωρηδὸν νὰ «πέφτουν ἀπὸ τὰ σύννεφα» οἱ συνήθεις πολιτικοὶ καὶ οἱ τηλεοπτικοὶ δημοσιογράφοι, ἐνῶ τὸ μέγα πλῆθος τῶν πολιτῶν «σὰν ἕτοιμο ἀπὸ καιρὸ» μὲ τὴν μιθριδατικὴτου ἀνοσία παρακολουθοῦσε ἀπαθῶς νὰ παίζεται τὸ γνωστὸ ἔργο ἀπὸ ἄλλους πρωταγωνιστὲς στὸ ἴδιο ἐπίσης σκηνικό. Διότιἀπὸ ἐτῶν πολλῶν σχεδὸν ἐθιμικῷ δικαίῳ ἔχει καθιερωθῆτὰ σχολεῖα καὶ τὰ πανεπιστήμια τῆς χώρας μας, πρὶν βεβαίωςτὰ σφραγίσῃ ἐπὶ διετίαν σχεδὸν ἡ πανδημία, νὰ καταλαμβάνωνται, νὰ ρυπαίνωνται καὶ νὰ λεηλατοῦνται. Συγχρόνως τὸ ἴδιο ἐθιμικὸ δίκαιο ἔχει ἐπιτρέψει νὰ δέρωνται καὶ νὰ ἐξευτελίζωνται καθηγητὲς καὶ πρυτάνεις, χωρὶς νὰ προστατεύωνται ἀπὸ τὴν νόμῳ αὐτοκαταργούμενη καὶ βραδυποροῦσαΔικαιοσύνη, ἡ ὁποία δὲν φαίνεται νὰ θεωρῇ σοβαρῶς ἀξιόποινες πράξεις τὶς βιαιότητες αὐτές, οὔτε καὶ τὶς ἐπιθέσεις μὲ τοὺς καιόμενους τόννους τῆς ἐμφιαλωμένης βενζίνης στοὺς δρόμους καὶ στὰ μπατζάκια τῶν ὀργάνων τῆς τάξεως. Θὰ ὑπενθυμίσω γιὰ τοῦ λόγου τὸ ἀληθὲς τὴν ρητορικὴ ἐρώτηση πολὺ γνωστῆς πολιτικοῦ καὶ δημοσιογράφου : «Τί σᾶς κόφτει ἂν ἔχῃ κάποιος πάνω του μία μολότωφ;»!

   Ὅλα αὐτὰ βέβαια, ἀκόμη κι ἂν τὰ περιορίσουμε στὸν χῶρο τοῦ σχολείου, συνιστοῦν ἐπίσης ὄχι μόνον ἀνατροπὴ τῆς νομιμότητας, ἀλλὰ καὶ τῆς κοινῆς, τῆς κοινότατης, λογικῆς.Εἶναι τὰ «ἄγρια» τῆς πλέον ἀπεχθοῦς μορφῆς τῆς πολιτικῆς, δηλαδὴ τοῦ κομματισμοῦ, τὰ ὁποῖα «ἦρθαν, γιὰ νὰ διώξουν τὰ ἥμερα» καὶ τὰ ἤρεμα,δηλαδὴ τὴν ἀπ’ αἰώνων, ὑποθέτω, κανονικότητα, ποὺ εἶναι ἀσφαλῶς τὸ ἀπαραίτητο κλῖμα γιὰ τὴν ἀπρόσκοπτη ἄσκηση τῆς ἀγωγῆς καὶ τὴν ἀποτελεσματικότητα τῆς ἐκπαιδεύσεως.

Ἐνθυμοῦμαι ἕνα χαρακτηριστικὸ περιστατικὸ ἀπὸ τὰ πρῶτα μεταπολιτευτικὰ χρόνια. Τότε λοιπὸν σὲ ἕνα κακῶς διοικούμενο Λύκειο τοῦ Περιστερίου ἕνα τμῆμα τῆς Β΄ Τάξεως προέβη σὲ ὀλιγόωρη ἀποχὴ ἀπὸ τὰ μαθήματα, γιὰ κάποιον λόγο ποὺ δὲν ἐνθυμοῦμαι πλέον.Ἡ ἀσήμαντη ὅμως αὐτή, μὲ τὰ σημερινὰ μέτρα συγκρίσεως, διαταραχὴ τῆς κανονικῆς λειτουργίας ἑνὸς μόνον Σχολείου ἐθορύβησε τόσο πολὺ τὴν ἐποχὴ ἐκείνη τὸ Ὑπουργεῖο, ὥστε ὁ τότε ὑπουργὸς Γεώργιος Ράλλης εἶχε ἀποστείλει ἐπὶ τόπου τὸν Γενικό του Γραμματέα μὲ τὸ ὑπουργικὸ αὐτοκίνητο! Σήμερα βέβαια δὲν «ἱδρώνει τὸ αὐτὶ» κανενὸς γιὰ τὴν συστηματικὴ διδασκαλία τῆς ἀνομίας ποὺ παρέχεται καὶ τὶς ἄπειρες διδακτικὲς ὧρες ποὺ θυσιάζονται π.χ. στὸν βωμὸ τῶν ἀναιτίων καταλήψεων, οἱ ὁποῖεςκαὶ ἐξ ἀρχῆς εἶχαν, καὶ μέχρι τῆς σφραγίσεως τῶν σχολείων ἀπὸ τὴν πανδημία διατηροῦσαν ἐν πολλοῖς, τὸ κομματικό τους πρόσημο. Ὅσοι ἔσπειραν λοιπὸν τοὺς ἀνέμους τῆς ἀνομίας, εἶναι ὑποκριτικὸ νὰ ἐκπλήσσωνται, ὅταν αἰσθάνωνται νὰ τοὺς πλησιάζουν καὶ αὐτοὺς οἱθύελλες ἀπὸ μὴ ἐπιθυμητὲς ἀφετηρίες.

Αὐτὴ ἡ ἀντιστροφὴ τῆς κανονικότητας στὴν Ἐκπαίδευση εἶχε ἤδη ἀρχίσει νὰ γίνεται ἐμφανὴς στὶς ἀρχὲς τῆς δεκαετίας τοῦ 1980 καὶ πολλὰ ἐξ ὅσων τότε καθιερώθησαν ἦσαν ἡ ἀπαρχὴ τῶν ἐν συνεχείᾳ δεινῶν.

Ἐνθυμοῦμαιἕνα πρὸ εἴκοσι πέντε ἢ τριάντα ἐτῶνἀσήμαντο βέβαια, ἀλλά, νομίζω, χαρακτηριστικὸ περιστατικό, τὸ ὁποῖο, ὁμολογῶ ὅτι τότε μὲ εἶχε μᾶλλον διασκεδάσει, παρὰ προβληματίσει. Ὅπως εἶναιγνωστόν, κατὰ τὴν διάρκεια τῶν θερινῶν διακοπῶν τὸ γραφεῖο τῶν σχολείων λειτουργεῖ μία ἡμέρα τὴν ἑβδομάδα γιὰ τὴν ἐξυπηρέτηση τοῦ κοινοῦ καὶ τὴν διεξαγωγὴ διοικητικῆς φύσεως ἐργασιῶν. Κατὰ τὴν ὡρισμένη λοιπὸν ἡμέρα προσῆλθε σὲ Λύκειο τῆς περιοχῆς μας κάποιος κηδεμόνας, ὁ ὁποῖος ὅμως βρῆκε κλειδωμένη τὴν κεντρικὴ εἴσοδο τοῦ Σχολείου. Ἀπεχώρησε λοιπὸν ὠργισμένος καὶ κατήγγειλε τὸ γεγονὸς στὸν οἰκεῖο Διευθυντὴ Ἐκπαιδεύσεως. Τότε ἐκλήθη νὰ δώσῃ ἐξηγήσεις ἡ ὑπεύθυνη καθηγήτρια, ἡ ὁποία ὅμως ἔκπληκτηἐδήλωσε ὅτι εἶχε προσέλθει κανονικὰ στὸ Γραφεῖο τοῦ Σχολείου καὶ παρέμεινε καθ’ ὅλην τὴν διάρκεια τῆς ὑπηρεσίας της. Ὅταν ὅμως τῆς ἐζητήθη νὰ ἐξηγήσῃ πὼς εὑρέθη μέσα στὸ διδακτήριο μὲ κλειδωμένη τὴν αὔλειο θύρα, ἔδωσε μιὰν ἀπροσδόκητη ἀπάντηση, τὴν ὁποίαν ἐπαναλάμβαναν ἔκτοτε πολλοὶ ὡς ἀνέκδοτο:

 - Κανονικά, ἀπὸ τὴν τρύπα!

Ὁ ἀναγνώστης ἀντιλαμβάνεται τί εἶχε συμβῆ. Οἱ μαθητὲς εἶχαν γιὰ προφανεῖς λόγουςἀνοίξει  σὲ κάποιο σημεῖο τὴν περίφραξη τοῦ διδακτηρίου καὶ τὸ χάσμα αὐτό, ἀντὶ νὰ κλεισθῇ, ὑποκατέστησε μὲ τὴν πάροδο τοῦ χρόνου τὴν κανονικὴ εἴσοδο!Αὐτὴ λοιπὸν ἡ ἱστορία, τοῦ ἀντικανονικοῦ πού, σὲ ἀπείρως βέβαια σοβαρώτερα θέματα, γίνεται συνήθεια καὶ ἐν τέλει ὑποστηρίζεται, ὄχι πάντοτε ἀνιδιοτελῶς, ὡς κανονικό, ἀποτελεῖ τὴν συνήθη αἰτία τοῦ παραλογισμοῦ στὸ σύνολο τῆς ζωῆς μας καὶ προφανῶς στὴν ἐκπαίδευση τῶν παιδιῶν μας. Πρόκειται γιὰ ἕναν κοινωνικὸ μιθριδατισμό, καὶ ἐπειδὴ ἡ ἱστορία τῆς λέξεως δὲν εἶναι ἴσως σὲ ὅλους τοὺς ἀναγνῶστες γνωστή, θὰ τὴν ἀφηγηθῶ συντόμως. Ὁ Βασιλιᾶς λοιπὸν τοῦ Πόντου Μιθριδάτης ΣΤ΄, ὁ Εὐπάτωρ (132 – 63 π. Χ.) ἐπειδὴ ὑποψιαζόταν ὅτι θὰ τὸν δηλητηριάσουν εἶχε ἐπιτύχει, κατὰ τὴν παράδοση βέβαια, τὴν ἀνοσία στὸ δηλητήριο, χορηγῶντας ὁ ἴδιος στὸν ἑαυτό του σταδιακὰ ὅλο καὶ μεγαλύτερες, μὴ θανατηφόρες, δόσεις! Δὲν μπορῶ βεβαίως νὰ βεβαιώσω τὴν ἀλήθεια τῆς περίεργης αὐτῆς ἱστορίας, ἀλλὰ ὁ ὅρος «μιθριδατισμὸς» κάλλιστα μπορεῖ νὰ ἀποδοθῇ σὲ πολλὲς ἐκφάνσεις τῶν κοινωνικῶν, τῶν πολιτικῶν καὶ ἀσφαλῶς τῶν ἐκπαιδευτικῶν μας πραγμάτων. Διότι καὶ μιὰ ἐπιπόλαιη μόνον ἐπισκόπηση τῆς καθημερινῆς μας ζωῆς μπορεῖ νὰ δείξῃ ἀσφαλῶς ὅτι, ἂν ἔπρεπε νὰ ὀργανωθῇ στὸν τόπο μας ἕνα ἀντιεμβολιαστικὸ κίνημα, αὐτὸ θὰ ἀφοροῦσε τὸν ἀπὸ πολλῶν ἐτῶν ἀκούσιο ἐμβόλιασμό μας, τὸν ψεκασμό μας, ἂν θέλετε, μὲ σταδιακῶς ἐνισχυόμενες δόσεις ἀπὸ τὸ δηλητήριοτοῦ μὴ κανονικοῦ, ἕνα μέρος τοῦ ὁποίου τελευταίως φέρει τὸ ψευδώνυμο τοῦ «πολιτικῶς ὀρθοῦ». Ὑπάρχει δὲ πρὸς τοῦτο μέγα πλῆθος τηλεοπτικῶν, διαδικτυακῶν καὶ κομματικῶν ἐμβολιαστικῶν κέντρων.

   Ὁ ἀναγνώστης, γιὰ νὰ τὸ διαπιστώσῃ, δὲν ἔχει παρὰ νὰ ἑστιάσῃ τὴν προσοχή τουσὲ ὅσα παράταιρα καὶ ἐπικίνδυνα συμβαίνουνστὸν χῶρο π.χ. τοῦ πολύτιμου θεσμοῦ τῆς οἰκογένειας.Αὐτὰ ὅμωςπαντοειδῶς διαφημιζόμενα προσλαμβάνουνσταδιακῶς τὴν κανονικότητα, ἀκόμη καὶ μὲ τὶς εὐλογίες τοῦ νομοθέτη. Θὰ παραθέσω, γιὰ νὰ ὑπενθυμίσω τὴν ἐν προκειμένῳ, ἔστω ἰδανική, κανονικότητα, ἕνα Χρυσοστομικὸ χωρίο: «Μηδὲν ἔστω γυναικὶ ἀνδρὸς τιμιώτερον, μηδὲν ἀνδρὶ γυναικὸς ποθεινότερον. Τοῦτο πάντων ἡμῶν συγκρατεῖ τὴν ζωήν, τὸ ὁμονοεῖν γυναῖκα πρὸς ἄνδρα. Τοῦτο συνέχει τὸν κόσμον ἅπαντα. Καθάπερ γὰρ τοῦ θεμελίου σαλευθέντος, πᾶσα ἡ οἰκοδομὴ καταφέρεται, οὕτω καὶ γάμων στασιαζόντων, ἅπας ὁ βίος ἡμῶν ἀνατρέπεται». Μολονότι τὸ κείμενο δὲν εἶναι δυσνόητο, θὰ παραθέσω μιὰ πρόχειρη ἀπόδοσή του στὰ καθ’ ἡμᾶς: Τίποτε δὲν πρέπει νὰ εἶναι γιὰ τὴν γυναίκα πολυτιμότερο ἀπὸ τὸν ἄνδρα της, τίποτε γιὰ τὸν ἄνδρα πιὸ ποθητὸ ἀπ’ τὴν γυναίκα του. Αὐτὸ πάνω ἀπ’ ὅλα στηρίζει τὴν ζωή μας, τὸ νὰ ἐπικρατῇ δηλαδὴ ἡ ὁμόνοια στὶς σχέσεις τῶν γυναικῶν μὲ τοὺς ἄνδρες τους. Αὐτὸ συγκρατεῖ ὅλον τὸν κόσμο. Διότι, ὅπως, ὅταν σαλευθοῦν τὰ θεμέλια, ὅλη ἡ οἰκοδομὴ καταρρέει, ἔτσι καὶ ὅταν ὁ θεσμὸς τοῦ γάμου κλονίζεται, ὅλη μας ἡ ζωὴ ἀνατρέπεται!

   Κατόπιναὐτῶν ποὺ ὲπὶ αἰῶνες ἐκρίνοντο κανονικὰ καὶ σωτήρια σὲ μία μόνον, ἀλλὰ βασικὴ πτυχὴ τῆς ζωῆς μας, μπορεῖ ὁ καθένας νὰ συνειδητοποιήσῃ ὅσα παράλογα καὶ ὀλέθρια, καὶ παρὰ φύσιν ἀκόμη, θεωροῦνται καὶ νομοθετοῦνται πλέον ὡς κανονικὰ καὶ ἀδιάβλητα, μεταξὺ τῶν ὁποίων ὄχι μόνονἐλεύθερες ἐγωιστικὲς καὶ εὐδιάλυτες σχέσειςἢ ὑποκατάστατα γάμων μὲ ἡμερομηνία λήξεως, ἀλλὰ καὶ ἀφύσικες ἀκόμη συζεύξεις. Ὅτι βεβαίως αὐτὰ δὲν ὀφείλουν τὸ ἔρεισμά τους στὴν παράδοση τοῦ τόπου δὲν ἀμφισβητεῖται νομίζω. Ἀντιθέτως εἶναι προφανὲς ὅτι ἔχουν ἐπιβληθῆ ἐν πολλοῖς ἔξωθεν μὲν ὡς «πολιτικῶς ὀρθὲς» ὑπὸ τὴν πίεση ἰσχυρῶν διεθνῶν μειονοτήτων, ἔσωθεν δέ, ὡςπλειοψηφοῦσες δῆθεν στὴν κοινωνία ἀντιλήψεις, ἀπὸ τηλεοπτικὲς ἢ κομματικὲς μειοψηφίες καὶ ἀπὸ τὴν ἀσφαλῆ ἀνωνυμία τοῦ διαδικτύου.

   Αὐτὴ ἡ νεοελλαδικὴ μανία ἀνατροπῆς κάθε καταξιωμένου ἀπὸ τὴν ἱστορία πίνακα θεσμῶν καὶ ἀξιῶν πλήττει κατ’ ἀνάγκην καὶ τὸν χῶρο τῆς παιδείας, τὴν ὁποίαν ἤδη ἀπὸ ἡμίσεος περίπου αἰῶνος ταλανίζουν οἱ συνέπειες ἀποφάσεων ποὺ εἶχαν τὴν ἀφετηρία, ἄλλες μὲν σὲ κομματικο - πολιτικοὺς ἰδεολογισμοὺς καὶ ἄλλες στὸν γνωστὸ συνδικαλιστικὸ λαϊκισμὸ τοῦ ἐλάσσονος κόπου. Τὸ γεγονὸς ὅτι σ’ αὐτὴ τὴν κατ’ οὐσίαν κομματικὴ γυμναστικὴ ἔχουν σκοπίμως ἀναμιχθῆκαὶ τὰ παιδιά, εἶναι ἕνα ἀπὸ τὰ κατ’ ἐξακολούθησιν ἐγκλήματα τῆς «πολιτικῆς» εἰς βάρος τῆς νέας γενιᾶς τῶν ἑλλήνων.

Φίλε ἀναγνώστη, πρὸ μιᾶς περίπου ἑβδομάδος,ὀλίγες μόνον ἡμέρες μετὰ τὴν ἔναρξη τῶν μαθημάτων καὶ τῶνμακρῶν τῆς πανδημίας διακοπῶν, εἶδανὰ περιπλανῶνται στοὺς δρόμους καὶ νὰ πλημμυρίζουν τὶς καφετέριες,λόγῳ τῆς ἀπεργίας τῶν ἐκπαιδευτικῶν,οἱ μαθητὲς τῶν Γυμνασίων καὶ τῶν Λυκείων.Ἡ αἰτία τῆς νέας αὐτῆς ταραχῆςεἶναι κυρίως, ὅπως ἔμαθα, ἡ ἀπαίτηση νὰ καταργηθοῦν οἱ διατάξεις τοῦ νόμου ποὺ ἀφοροῦν τὴν ἀξιολόγηση τοῦ διδακτικοῦ προσωπικοῦ καὶ τῶν σχολείων. Δυστυχῶς λοιπὸν καὶ στὴν ἀπαίτηση αὐτὴ ἀνεγνώρισα τὴν ἴδια νεοελλαδικὴ μανία τῆς ἀνατροπῆς τοῦ κανονικοῦ.Διότι δὲν νομίζω ὅτι μπορεῖ μὲ λογικὰ ἐπιχειρήματα νὰ ὑποστηριχθῇ ὅτι ὁ κάθε ὑπάλληλος, πολὺ δὲ περισσότερον ὁ ἐκπαιδευτικός, εὐθὺς ὡς διορισθῇ βάσει κάποιων τυπικῶν προσόντων καὶ μιᾶς ἀκτινογραφίας θώρακος, πρέπει νὰ μένῃ καὶ νὰ ἐξελίσσεται ἀνεξέλεγκτος ἢ αὐτοαξιολογούμενος, ὅπως παραλόγως προτείνεται. Ἐπειδὴ δὲν ἔχω πλέον ἄμεση ἐπαφὴ μὲ τὴν ἐκπαιδευτικὴ πράξη, ἀνεζήτησα στὸ διαδίκτυο τὴν ἐπιχειρηματολογία τῶν κινητοποιήσεων αὐτῶν. Ἐκεῖ ἀνέγνωσα ἕνα μακροσκελὲς κείμενο κάποιας ΕΛΜΕ, ἀπὸ τὸ ὁποῖον ὁμολογῶ ὅτι δὲν ἔγινα σοφώτερος, διέκρινα ὅμως γενικῶς μιὰ δυσπιστία ὡς πρὸς τὴν ἐνδεχόμενη κομματικὴ ταυτότητα καὶ τὰ συναφῆ κριτήρια τῶν ἀξιολογητῶν.

   Στὸσημεῖο λοιπὸν αὐτὸ ἐγέλασα, διότι αὐτὸ συμβαίνει ἀπὸ τῶν μέσων τῆς δεκαετίας τοῦ 1980, ἀφοῦ,ἀκριβῶς ἐπειδὴ ἀπὸ τότε δὲν ὑπάρχει διαρκὴς καὶ ἑπομένως ἀξιόπιστη ἀξιολόγηση,οἱ σχετικὲς μεταβολὲς στὴν ἱεραρχίατῆς Ἐκπαιδεύσεως ἀκολουθοῦν, κατὰ κανόνα ἀδιαφανῶς, τὶς ἑκάστοτε κομματικὲς ἀλλαξοβασιλεῖες.Ὡς πρὸς δὲ τὴν ἀπαίτηση νὰ μὴν ἀξιολογοῦνται οἱ σχολικὲς μονάδες μὲ τὸν ἰσχυρισμὸν ὅτι «δὲν ὑπάρχουν καλὰ καὶ κακὰ σχολεῖα», ἀφήνω τὸν ἀναγνώστη νὰ καγχάσῃ κατὰ βούλησιν! Διότι ἡ σπανιότητα τῶν «καλῶν σχολείων» εἶναι ἔνα ἀπὸ τὰ μεγάλα προβλήματα ποὺ ἀντιμετωπίζουν ἀπὸ πολλῶν ἐτῶν οἱ γονεῖς, οἱ ὁποῖοι προσπαθοῦν ἐναγωνίως καὶ μετερχόμενοι ποικίλα τεχνάσματα νὰ ἐγγράψουν τὰ παιδιά τους σὲ ἕνα καλὸ δημόσιο σχολεῖο, ὅταν αὐτὸ δὲν τὸ εὑρίσκουν στὴν γειτονιά τους. Τὸ γεγονὸς ὅτι οἱ ἔχοντες τὴν οἰκονομικὴ δυνατότητα καταφεύγουν ἐν τέλει στὴν ἰδιωτικὴ ἐκπαίδευση, ἀκριβῶς ἐπειδὴ αὐτὴτοὐλάχιστονλειτουργεῖ ἀδιατάρακτα, δὲν φαίνεται νὰ προβληματίζῃ τοὺς καλοὺς συνδικαλιστές μας, οἱ ὁποῖοι λόγῳ κόπτονται ὑπὲρ τοῦ δημοσίου σχολείου, τὸ ὁποῖο ὅμως ἀπαξιώνουνἔργῳ στὴν συνείδηση τῆς κοινωνίας.Διότι τὸ πρόβλημααὐτὸ δὲν ἐπιλύεται, ἀλλὰ ἐπιδεινώνεται μὲ τὶς συνήθωςκομματικῶς ἐλεγχόμενες συνδικαλιστιστικὲς τακτικές, τὶς ἐν πολλοῖς ὑποκινούμενες καταλήψεις, ἀλλὰ καὶ τὶς ἑκάστοτε ἀντιπολιτευτικὲς διακηρύξεις γιὰ νέες μελλοντικὲς μεταρρυθμίσεις καὶ ἀνατροπές, δηλαδὴ γιὰ ἕνα διαρκὲς ράβε - ξήλωνε, ἀφοῦ οἱ πολιτικοί μας δὲν μποροῦν νὰ συμφωνήσουν ἐπὶ τοῦ κανονικοῦ καὶ αὐτονοήτου, ὑποκρινόμενοι ὅτι ἀγνοοῦν τὶς ἐν προκειμένῳπεποιθήσεις περὶ τοῦ κανονικοῦ τῆς συντριπτικῆς πλειοψηφίας τοῦ κοινωνικοῦ σώματος. Δημοκρατία!!

   Νομίζω λοιπὸν ὅτι τὸ τελευταῖο αὐτὸ εἶναι τὸ καίριο πρόβλημα ποὺ πρέπει νὰ ἀντιμετωπίσῃ, ὄχι μόνον τὸ κράτος, ἀλλὰ καὶ ἡ ἀδρανοῦσα δυστυχῶς ἐλληνικὴ κοινωνία. Τὸ 2011, ὅταν ἡ τότε ὑπουργὸς Παιδείας ἐδήλωνε ὅτι ἐπιδιώκει τὴν δημιουργία τοῦ «νέου σχολείου», στὴν εἰσαγωγὴ τοῦ βιβλίου μου «Παιδείαν ἢ Παιδιάν», ποὺ ἐξέδωσα τότε, ἀπευθύνθηκα σ’ αὐτὴν καὶ ἔγραψα μεταξὺ ἄλλων τὰ ἑξῆς, ποὺ δὲν ἀμφισβητοῦσαν βέβαια τὶς καλές της προθέσεις: «Ὡς παλαιὸς ἐκπαιδευτικός, ἐπὶ σαράντα περίπου χρόνια στὴν Διοίκηση καὶ τὴν ἕδρα, θὰ συμβούλευα εὐσεβάστως καὶ τὴν σημερινὴ ὑπουργὸ καὶ οἱονδήποτε ἄλλον θὰ ἀναλάβῃ νὰ πυροβατήσῃ σ’ αὐτὰ τὰ κάρβουνα, νὰ παύσῃ τὴν ἀναζήτηση αὐτοῦ τοῦ οὐτοπικοῦ «νέου σχολείου» καί, παρὰ τὰ ὅσα φλυαροῦν οἱ παρὰ τὰ κέντρα τῆς ἐξουσίας σχεδὸν παγίως ἄσχετοι παρατρεχάμενοι, νὰ βεβαιωθῇ κατ’ ἀρχὴν ἂν ἔχῃ πράγματι στὰ χέρια της «σχολεῖο»! Ἐπειδὴ λοιπόν καὶ πάλιν ἀκούονται τὰ γνωστὰ φαιδρὰ περὶ τῆς ἀνάγκης «νέων» μεθόδων, θεσμῶν, μαθημάτων καὶ ἠλεκτρονικῶν ὀργάνων, θὰ τὴν προέτρεπα, πρὶν ἀσκήσῃ τὸ σύνηθες σπὸρ τῆς κοπτορραπτικῆς σὲ ἐνδύματα παλαιὰ» ἢ τὸ ἔργο τοῦ μπαρμπέρη στοῦ γνωστοῦ «κασσίδη τὸ κεφάλι» καὶ πρὶν ἀποφασίσῃ νὰ ξοδέψῃ «στὸν γάμο τοῦ Καραγκιόζη» χρήματα ποὺ δὲν μᾶς περισσεύουν, νὰ ἐπισκεφθῇ μόνον δύο – τρία, καὶ γιὰ τὴν σαφήνεια τοῦ δείγματος τεχνικά, κατὰ προτίμηση, σχολεῖα, χωρὶς βεβαίως προειδοποίηση καὶ χωρὶς τὴν κουστωδία της. Νὰ σταθῇ ἀπέναντι καὶ νὰ ἀγναντεύσῃ τὴν λειτουργία τους, νὰ εἰσέλθῃ μόνη σὲ μιὰ αἴθουσα, ἀπὸ τὴν πόρτα (καὶ ὄχι ἀπὸ τὴν τρύπα) καὶ νὰ ἐλέγξῃ τὸ ἀπουσιολόγιο. Νὰ ἐρωτήσῃ δύο-τρεῖς μαθητὲς τὰ ἁπλούστερα καὶ ἀκολούθως νὰ συγκρίνῃ τὶς ἐντυπώσεις της μὲ τὴν ἐπίσημη βαθμολογία τους. Νὰ ζητήσῃ ἀπὸ μὴ ἐπιλεγμένους διδάσκοντες, μακριὰ βεβαίως ἀπὸ κάμερες καὶ συνδικαλιστές, νὰ τὴν ἐνημερώσουν.

   Τότε, ἄν πράγματι καλοπίστως δραστηριοποιεῖται στὸν χῶρο τῆς Παιδείας, πιστεύω πὼς θὰ ἐγκαταλείψῃ, ὡς ἐφάμαρτο «ἄλλοθι», τὴν ἀναζήτηση «νέου σχολείου» καί θὰ κινητοποιηθῇ πρὸς τὴν ἐπείγουσα ἀναστήλωση τοῦ ἤδη ὑπάρχοντος. Διότι δὲν νομίζω πὼς πρέπει νὰ διατεθῇ καὶ χρῆμα καὶ χρόνος γιὰ τὴν διακόσμηση οἱασδήποτε «ζούγκλας τοῦ μαυροπίνακος». Ἐξ ἄλλου «οὐδείς (συνετός) βάλλει οἶνον νέον εἰς ἀσκοὺς παλαιοὺς» οὔτε «καλὸν τυρὶν σὲ σκύλ’ ἀγγεῖον» οὔτε βέβαια ὑδροφορεῖ «εἰς πίθον Δαναΐδων»!

Τὰ ἴδια περίπου θὰ ἔγραφα, φίλε ἀναγνώστη, καὶ στὴν σημερινὴ ὑπουργό, τῆς ὁποίας ἐπίσης δὲν ἀμφισβητῶ τὶς ἀγαθὲς προθέσεις.Διότι ἀπὸ τὶς προϋποθέσεις τῆς ὄχι τυπικῆς ὑπάρξεως τοῦ σχολείου πρώτη εἶναι ἡ κανονικὴ καὶ ἀδιατάρακτη λειτουργία του. Τὸ 1999, ὅταν τὸ σύνολο σχεδὸν τῶν σχολείων τῆς χώρας εἶχε καταληφθῆ ἢ ἐγκαταλειφθῆ ἀπὸ ἀντίδραση στὴν μεταρρύθμιση Ἀρσένη, ἔτυχε νὰ μοῦ ζητήσῃ ὁ ὑπουργὸς νὰ διατυπώσω τόν, κατὰ τὴν γνώμη μου, ὁρισμὸ τοῦ «καλοῦ σχολείου». Τοῦ εἶπα λοιπὸν τότε ὅτι θὰ τὸ θεωρήσῃ ἴσως ἁπλοϊκό, ἀλλὰ «καλὸ σχολεῖο» εἶναι αὐτό, στὸ ὁποῖο χτυπάει τακτικὰ τὸ κουδούνι.Ὁ «ἁπλοϊκὸς» αὐτὸς ὁρισμὸς νομίζω πὼς συνεχῶς δικαιώνεται, διότι τὸπρὸ σαράντα περίπου ἐτῶν κανονικὸ καὶ αὐτονόητο ἦταν ἤδη τὸ ’99 καὶδυστυχῶςεἶναι μέχρι σήμερατὸ ζητούμενο. Ἡ λύση τοῦ προβλήματος εἶναι βέβαια ἁπλή, ἀλλὰ στὴν ἐκτέλεσή της μοῦ φαίνεται ἐκ τῶν πραγμάτων ἀδύνατη, διότι προϋποθέτει τὴν συνετὴ συν - ἀπόφαση τῶν κομμάτων καὶ τῶν συνδικαλιστῶν τους νὰ ἀφήσουνἔξω ἀπὸ τὸ πολιτικὸ παιχνίδι τὰ παιδιὰ τῶν σχολείων.

   Δὲν ἀμφιβάλλω βέβαια ὅτι κατ’ ἀνάγκην, παρὰ τὸ ρευστὸ καὶ ἀπρόβλεπτο τῶν πραγμάτων καὶ τῶν δικαίων ἢ ἀδίκων ἀντιδράσεων, πρέπει νὰ λαμβάνωνται καὶ νὰ ἐπιβάλλωνται ἀποφάσεις περὶ βαθμῶν καὶ ἐξετάσεων καὶ διορθώσεως τῶν ποικίλων στρεβλώσεων τῆς ἐκπαιδευτικῆς διαδικασίας. Οὔτε ἐπίσης θὰ ἐπικρίνω aprioriτοὺς ἐντὸς τοῦ ὀρθοῦ καὶ ἐφικτοῦ ὁραματισμοὺς περὶ καινοτομιῶν καὶ «σχολείου τοῦ μέλλοντος». Ἁπλῶς θὰ ἤθελα νὰ ἐπισημάνω ὅτι τὸ μέλλον διαμορφώνεται στὸ παρὸν καὶ ὅτι αὐτὸ τὸ σχολεῖο τοῦ μέλλοντος λειτουργεῖ ἤδη στὰ  Νηπιαγωγεῖα καὶ τὰ Δημοτικὰ σχολεῖα τῆς χώρας. Ἐκεῖ διαμορφώνεται ἐν πολλοῖς ὁ μελλοντικὸς ἄνθρωπος καὶ πολίτης.Εἶναι λοιπὸν στὸ χέρι τοῦ Ὑπουργείου Παιδείας, μὲ τὴν adhoc προσαρμογὴ τῶν προγραμμάτων καὶ τῶν βιβλίων, νὰ ἐνσταλάξῃ στὶς ἁπαλὲς ψυχὲς τῶν παιδιῶν τὰ ἀντισώματα, γιὰ νὰ μὴν νοσήσουν, κατὰ τὸ ἐφικτόν, ἀπὸ τὰ ποικίλα, τύπουBachelor, κοινωνικὰδηλητήρια τῆς τηλεοπτικῆς Κίρκης καὶ τὰ διάσπαρτα περιττώματα τοῦ διαδικτύου. Διότι ἐκεῖ μπορεῖ νὰ  διδάξῃἔργῳ καὶ λόγῳ τὴνἀξιοπρέπεια,τὴν αἰδῶ, τὴν σωφροσύνη, τὴν τιμιότητα, τὴν εἰλικρίνεια, τὴν εὐσέβεια, τὴν φιλοπατρία, τὴν πειθαρχία καὶ αὐτοπειθαρχία, τὴν φιλαλληλία, τὴν δικαιοσύνη καὶ τὴν νομιμότητα καὶ ἐν γένει «πᾶσαν τὴν φιλόπτερον ἀρετήν». Ἐκεῖ μπορεῖ νὰ διδαχθοῦν τὰ παιδιὰ μὲ παραμύθια, τραγουδάκια καὶ ποικίλες σχολικὲς δραστηριότητες νὰ ἀγαποῦν π.χ. τὴν φύση καὶ τὴν ζωή, νὰ μὴν κακοποιοῦν τὰ ζῶα, νὰ προστατεύουν καὶ νὰ μὴν ρυπαίνουν τὸ περιβάλλον,νὰ ἀπολαμβάνουν τὴν ὀμορφιὰ καὶ τὴν καλοσύνη,νὰ ὑποστηρίζουν τοὺς σωματικῶς καὶ ψυχικῶς ἀδυνάτους καὶ βεβαίως ἐκεῖ θὰ βιώσουν τὴν ἰσότητα καὶ τὸν ἀλληλοσεβασμὸ τῶν δύο φύλων. Ἐκεῖ λοιπὸν μπορεῖ νὰ τεθοῦν τὰ θεμέλια γιὰ τὴν ἐνίσχυση τοῦ ἀληθινοῦ καὶ τὴ ἀποφυγὴ τῆς ἀντιστροφῆς του. Τὴν συνειδητὴ προσπάθεια τῆς διδαχῆς αὐτῆς μπορεῖ κανείς, ἂν θέλῃ, νὰ τὴν ἀνακαλύψῃ στὰ παλαιὰ «Ἀναγνωστικὰ» τοῦ Δημοτικοῦ, τὰ ὁποῖα, ἴσως ἀπὸ κάποια νοσταλγία τοῦ κοινωνικῶς κανονικοῦ,συνεχῶςἀνατυπώνονται καὶ διανέμονται μὲ τὶς ἐφημερίδες τῆς Κυριακῆς ἢ πωλοῦνται στὰ «καρροτσάκια».

   Φίλε ἀναγνώστη, δὲν γνωρίζω ἂν ὁ ἀρχαῖος ἐκεῖνος βασιλέας τοῦ Πόντου εἶχε ὄντως ἀποκτήσει τὴν θρυλούμενη ἀνοσία στὰ δηλητήρια. Σήμερα πάντως ποὺ ἄλλου τύπου δηλητήρια κυκλοφοροῦν καὶ μᾶς σερβίρονται ὡς τροφὲς τῆς ψυχῆς ἀπὸ ποικίλους δρόμους, εἶναι ἀνάγκη πᾶσα νὰ ἐμβολιάσουμε τοὐλάχιστον τὰ παιδιά μας, μὲ μιὰν ἀληθινὴ παιδεία, ἀποδοκιμάζοντας στὴν περίπτωσηαὐτὴ μὲ κάθε τρόπο κάθε ἀντιεμβολιαστικὴ παρλαπίπα. Ἐνθυμοῦμαι τὸ Σεφερικὸ ποίημα «Οἱ γάτες τοῦ Ἁϊ-Νικόλα». Ἐκεῖ οἱ γάτες τοῦ μοναστηριοῦ

«ξολόθρεψαν τὰ φίδια μὰ στὸ τέλος

χαθήκανε· δὲν ἄντεξαν τόσο φαρμάκι».

Πολὺ φοβοῦμαι λοιπὸν πὼς περισσότερο ἀπὸ ποτὲ εἶναι θέμα ζωῆς καὶ θανάτου γιὰτὸν τόπο μας μιὰ ἀληθινὴ παιδεία, διότι ὅσες «γάτες» μᾶς ἀπόμειναν ἀπὸ τὸ παρελθὸν δὲν ἀρκοῦννὰ ἐξολοθρεύσουν τὰ ποικίλα καὶ παντοδαπὰ φίδια, τὰ δηλητήρια τοῦ σώματος καὶ τῆς ψυχῆς, ποὺ κυκλοφοροῦν ἐλεύθερα καὶ διαφημίζονται ἀκωλύτως.

                                                   «Τί νὰ σοῦ κάνουν οἱ ταλαίπωρες

                                                   παλεύοντας καὶ πίνοντας μέρα καὶ νύχτα

                                                   τὸ αἷμα τὸ φαρμακερὸ τῶν ἑρπετῶν.

                                                   Αἰῶνες φαρμάκι· γενιὲς φαρμάκι»!

 

 

Υ.Γ. Τὸ κείμενο αὐτό, ποὺ ἀπεικονίζει κάποιες ἀπ’ τὶς μακρὲς συζητήσεις μας, τὸ ἀφιερώνω στὸν πολὺ ἀγαπητό μου φίλο καὶ συνάδελφο Παναγιώτη Πτερνέα, ποὺ μόλις πρὸ ὀλίγων ἡμερῶν ταξίδεψεπρόωρα καὶ ἀπρόσμενα στὴν παυσίλυπο χώρα.

 

 

Ἐδημοσιεύθη τὴν 20ὴ Ὀκτωβρίου 2021 στὴν ἑβδομαδιαία τοπικὴ ἐφημερίδα «Αἰγάλεω, ἡ Πόλη μας».