ΣΥΓΧΡΟΝΑ ΘΕΜΑΤΑ

 

 

Tεύχος 150-151-152, Απρίλιος 2021

Στο νέο τριπλό τεύχος #150-151-152 των Σύγχρονων Θεμάτων που κυκλοφορεί, στη στήλη «Έπεα πτερόεντα» η Χριστίνα Κουλούρη, ο Θωμάς Ψήμμας και η Αλεξάνδρα Ανδρούσου γράφουν για το ευρύτερο πλαίσιο στο οποίο εντάσσεται ο νόμος Κεραμέως, για την κρατικοποίηση της ακαδημαϊκής ελευθερίας που συνεπάγεται και για τις αντιδράσεις που έχει προκαλέσει στην πανεπιστημιακή κοινότητα, ενώ ο Οκέλ, φοιτητής στο πανεπιστήμιο του Βοσπόρου, δίνει αναλυτική ανταπόκριση για τη μάχη υπέρ της ακαδημαϊκής ελευθερίας στην Τουρκία και ο Νίκος Χριστοφής υποστηρίζει ότι αυτή είναι και μια μάχη για τη δημοκρατία. Στην ενότητα αυτή φιλοξενείται επίσης άρθρο του Ζακ Ρανσιέρ για την ελευθερία της έκφρασης. Τέλος, ο Ευθύμιος Παπαταξιάρχης προτείνει μια ανθρωπολογική απάντηση στο ερώτημα γιατί το δεύτερο lockdown δεν τελεσφόρησε και η Δήμητρα Μαρέτα σχολιάζει κριτικά τον λόγο που αναπτύχθηκε στα ΜΜΕ γύρω από την «υπόθεση Μπεκατώρου».

Στο Αφιέρωμα «Η μνήμη της Shoah – 75 χρόνια μετά», σε επιμέλεια της Οντέτ Βαρών-Βασάρ, η Γαρυφαλλιά Μίχα γράφει για την επίπονη διαδικασία συγκρότησης της μνήμης του Ολοκαυτώματος στο Ισραήλ από το 1948 μέχρι σήμερα, η Οντέτ Βαρών-Βασάρ εκθέτει τον τρόπο με τον οποίο η μνήμη της Shoah διαμορφώθηκε στην Ελλάδα από τη δεκαετία του 1990 κι έπειτα, ενώ η Αλεξάνδρα Πατρικίου αναδεικνύει τη σημασία των εκπαιδευτικών επισκέψεων μαθητών ελληνικών σχολείων στο Κρατικό Μουσείο του Άουσβιτς-Μπίρκεναου.

Ο Μίλτος Φραγκόπουλος πραγματεύεται τη σύνθετη σχέση μεταξύ τέχνης και Ολοκαυτώματος, η Αριέλλα Ασέρ διαβάζει υπό ψυχαναλυτικό πρίσμα το μυθιστόρημα του W. G. Sebald Άουστερλιτς, o Ιάσων Ξύγκης εστιάζει στο ρηξικέλευθο κινηματογραφικό έργο Shoah του Κλωντ Λανζμάν και η Βίκυ Ιακώβου στην πρόσφατη ταινία μυθοπλασίας Ο γιος του Σαούλ του Λάζλο Νέμες.

Στα «Άρθρα-Μελέτες», ο Θεόδωρος Ρακόπουλος προσεγγίζει την πολιτική χρυσής βίζας στην Κύπρο ως ένδειξη μιας «Δημοκρατίας της ιδιοκτησίας», ο Δημήτρης Κόρος εξετάζει τις επαναπροωθήσεις προσφύγων ως βιοπολιτική πρακτική, ο Κώστας Γιαννακόπουλος ανασυγκροτεί όψεις της βίας κατά θηλυπρεπών ανδρών στη μεταπολεμική και σύγχρονη Ελλάδα, ο Δημήτριος-Γεώργιος Χ. Πάτσικας γράφει για το δημοψήφισμα του 1974 και ο Μιχάλης Τσαπόγας για τις πρόσφατες αλλαγές στον Κώδικα Ιθαγένειας. Επίσης, ο Γιώργος Ευαγγελόπουλος αναδεικνύει τη διαμορφωτική επίδραση που άσκησε στον Παναγιώτη Κονδύλη ο αιρετικός αριστερός διανοητής Αντώνης Λαυραντώνης, ο Κωστής Βαΐτσος πραγματεύεται τις συστημικές αναπτυξιακές κρίσεις στην Ελλάδα, η Χριστίνα Τσακιστράκη γράφει για τη συμβολή της φεμινιστικής νομικής θεωρίας στη δικαιική εννοιολόγηση του βιασμού και η Μαρίνα Κοτζαμάνη φέρνει στο φως τις αποσιωπημένες καταβολές της έκθεσης Κληρονόμος πουλιών για τον Μίλτο Σαχτούρη (Ύδρα, Αύγουστος 2020) σε μια προγενέστερη έκθεση-μήτρα. Τέλος, ο Μιχάλης Αγραφιώτης συζητά τα έγγραφα της Κρατικής Ασφάλειας της Λαϊκής Δημοκρατίας της Βουλγαρίας για την Julia Kristeva, ο Γεράσιμος Κακολύρης αναλύει τη θεωρία της Judith Butler για την αλληλεξάρτηση, την επισφαλότητα και την ηθική ευθύνη, η Αλεξάνδρα Μπακαλάκη προλογίζει και μεταφράζει το κείμενο «Ποιος ο λόγος αν δεν μπορούμε να ευχαριστηθούμε» του ανθρωπολόγου David Graeber, που πέθανε τον Σεπτέμβριο του 2020, και η Ρίκα Μπενβενίστε προτείνει μια μπενγιαμινικής έμπνευσης ανάγνωση των μνημείων του Ολοκαυτώματος στη Θεσσαλονίκη.

Το τεύχος περιλαμβάνει επίσης αφιέρωμα στα «Περιοδικά ιδεών στην Ελλάδα σήμερα», σε επιμέλεια Γιάννη Μπαλαμπανίδη, που ανοίγει με το άρθρο του  Nicolas Truong σχετικά με τις αποκλίνουσες αντιδράσεις που προκάλεσε η παύση της έκδοσης του γαλλικού περιοδικού Le Débat. Ακολουθούν οι απαντήσεις που έδωσαν σε μια σειρά από ερωτήματα των Σύγχρονων Θεμάτων οι συντελεστές των περιοδικών Νέα Εστία, ΣΚΡΑ punk, Θέσεις, Άνθρωπος, Kaboom, Ένεκεν, Recto/Verso, Επιστήμη και Κοινωνία, Αξιολογικά, Ιστορείν/Historein και Τα Ιστορικά.

Στις «Βιβλιοκρισίες», η Φωτεινή Βάκη γράφει για το βιβλίο του Κωνσταντίνου Τσουκαλά Ο αόρατος Λεβιάθαν, η Τζίνα Πολίτη για το βιβλίο του Αριστείδη Αντονά Ο πολτός των πραγμάτων, ο Σπύρος Καλτσάς για το βιβλίο του Πέτερ Σλότερνταϊκ Στη σκιά του Σινά, ο Χρήστος Τσαμπρούνης για το βιβλίο της Μπέρρυ Ναχμίας Κραυγή για το αύριο και ο Μιχάλης Κοπιδάκης για τον πρώτο τόμο των Έργων του Δημήτρη Καπετανάκη. Επίσης, η Αντιγόνη Σαμέλα γράφει για το βιβλίο της Saidiya Hartman Wayard Lives, Beautiful Experiments, η Παρασκευή Ζαχαρία για το βιβλίο του Βασίλειου Σύρου Μεσαιωνική ισλαμική πολιτική σκέψη και σύγχρονη ηγεσία, η Άννα Μπουλογούρη για το βιβλίο του Alain Supiot Το πνεύμα της Φιλαδέλφειας, ο Θωμάς Ψήμμας για τον συλλογικό τόμο Max Weber – 100 χρόνια μετά, σε επιμέλεια Γιάννη Κτενά, ο Ηλίας Γ. Σκουλίδας για το βιβλίο του Λάμπρου Μπαλτσιώτη Έλληνες και εν δυνάμει Έλληνες, και η Ελίζα Παπαδάκη για τον πρώτο τόμο του βιβλίου του Χρυσάφη Ιορδάνογλου Η ελληνική οικονομία μετά το 1950, που καλύπτει την περίοδο 1950-1973.

Τέλος, η Έλλη Δρούλια παρουσιάζει βιβλία και άλλα που λάβαμε.

Για το τεύχος αυτό, παραχώρησαν έργα τους ο Χρήστος Καρατζόλας (εξώφυλλο), η Monique Armelle Renaut, ο Ανδρέας Λαζάνης, η Στέλλα Παγώνη, ο Βασίλης Παπατσαρούχας και η Λευκή Χριστίδου.