«Σταθμός Βενιζέλου: Η Ιστορία στη θέση της… και το μετρό σε λειτουργία»

 

Με εκατοντάδες συμμετέχοντες από την Ελλάδα και το εξωτερικό πραγματοποιήθηκε την Τετάρτη 19/5 η διαδικτυακή συζήτηση κορυφαίων επιστημόνων που διοργάνωσε η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ Περιβάλλοντος και Πολιτισμού (ΕΛΛΕΤ) με τίτλο «Σταθμός Βενιζέλου: η Ιστορία στη θέση της και το μετρό σε λειτουργία».

 

Η συζήτηση εντάσσεται σε σειρά δράσεων που προγραμματίζει η ΕΛΛΕΤ για την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των πολιτών και την ανάδειξη των σημαντικότατων θεμάτων που εγείρονται, μετά την οριακή απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας τον Απρίλιο του 2021. 

 

Οι βασικοί άξονες της συζήτησης ήταν η σημασία των ευρημάτων στον σταθμό Βενιζέλου και ο ρόλος τους στην ζωή της πόλης, το εφικτόν της κατασκευής του σταθμού με την διατήρηση των αρχαιοτήτων κατά χώραν, θέματα ασφάλειας, χρονοδιαγράμματα και βέλτιστες πρακτικές σε αντίστοιχες περιπτώσεις στην Ελλάδα και το εξωτερικό.

 

Χαιρετισμό απηύθυνε η Λυδία Καρρά, Πρόεδρος ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ Περιβάλλοντος και Πολιτισμού.

Συμμετείχαν οι:

·      Μιχαήλ Καββαδάς, Καθηγητής, Διευθυντής του Τομέα Γεωτεχνικής, Σχολή Πολιτικών Μηχανικών, Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο

·      Μαρία Μαυρουδή, Καθηγήτρια Βυζαντινής Ιστορίας, Κλασικών Σπουδών και Σπουδών Μέσης Ανατολής, Πανεπιστήμιο του Berkeley, California

·      Αναστάσιος Σέξτος, Καθηγητής Σεισμικής Μηχανικής, Πανεπιστήμιο του Bristol, Σχολή Πολιτικών, Αεροδιαστημικών και Μηχανολόγων Μηχανικών, Τμήμα Πολιτικών Μηχανικών

·      Άγγελος Χανιώτης, Καθηγητής Αρχαίας Ιστορίας και Κλασικών Σπουδών, Ινστιτούτο Προηγμένων Μελετών, Πανεπιστήμιο του Princeton, Αντεπιστέλλον Μέλος της Ακαδημίας Αθηνών

 

Τη συζήτηση συντόνισε η Κλεοπάτρα Θεολογίδου, αρχιτέκτων αναστηλώτρια, Πρόεδρος του Παραρτήματος Θεσσαλονίκης της ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ Περιβάλλοντος και Πολιτισμού,

Την ευρωπαϊκή εμβέλεια των ευρημάτων τόνισε ο Α. Χανιώτης, αφού η Θεσσαλονίκη για μεγάλο μέρος της ιστορίας της, 14 αιώνες, υπήρξε η σημαντικότερη πόλη των Βαλκανίων. Ο κ. Χανιώτης υπογράμμισε ότι η πιθανή απόσπαση και επαναφορά των αρχαιοτήτων πρακτικά σημαίνει «μεγάλη επιπλέον καθυστέρηση με τις ίδιες τεχνικές δυσκολίες: ουσιαστικά διπλασιάζονται οι τεχνικές και κατασκευαστικές δυσκολίες και το οικονομικό βάρος» του εγχειρήματος. Υπενθύμισε ότι η χώρα μας είναι υποχρεωμένη σύμφωνα με την αρχαιολογική νομοθεσία να κάνει ανασκαφές στα υποκείμενα στρώματα που θα αποκαλυφθούν, πράγμα που συνεπάγεται μεγάλο ρίσκο πρόσθετων καθυστερήσεων.

 

«Κατηγορηματικά, ναι…» επισήμανε ο Μ. Καββαδάς, «…ο Σταθμός Βενιζέλου μπορεί να κατασκευαστεί (με την διατήρηση κατά χώραν των αρχαιοτήτων). Διεθνώς μεταφέρονται αρχαιότητες μόνον σε περιπτώσεις που εκείνες δεν μπορούν να παραμείνουν στην θέση τους επειδή παρεμποδίζουν την κατασκευή ενός συγκεκριμένου έργου», τονίζοντας ότι το μετρό μπορεί να τεθεί σε λειτουργία και ο συγκεκριμένος σταθμός να προστεθεί αργότερα. Παράλληλα θύμισε ότι η συνήθης πρακτική στο εξωτερικό στα ιστορικά κέντρα των πόλεων αλλά και σε 7 σταθμούς στην Αθήνα είναι η υπόγεια διάνοιξη, πρακτική που δεν απαιτεί την μετακίνηση των αρχαιοτήτων και δεν εφαρμόσθηκε σε κανένα σταθμό της Θεσσαλονίκης.

 

Στην αυθεντικότητα του χώρου και πώς μπορεί να επηρεάσει θετικά την οικονομική του ανάπτυξη αλλά και την ανάπτυξη ολόκληρης της Θεσσαλονίκης, στάθηκε ιδιαίτερα η Μ. Μαυρουδή, αναφέροντας χαρακτηριστικά ότι «δίνεται μια ευκαιρία στην Θεσσαλονίκη να ξαναοργανώσει το τουριστικό της πρόσωπο, εκείνο βέβαια που θα βλέπουν και οι πολίτες στην καθημερινότητά τους». Τόνισε ότι πρόκειται μια μείζονα ευκαιρία να αναζωογονηθεί το κέντρο της Θεσσαλονίκης, η οικονομική ζωή, αλλά και η ποιότητα ζωής των κατοίκων.

 

«Οι θησαυροί αυτοί έρχονται από πιο μακριά και θα πάνε και πιο μακριά από εμάς. …Εμείς είμαστε απλά σημειακοί διαχειριστές της ιστορίας», σημείωσε ο Α. Σέξτος. «Θα πρέπει να είμαστε βέβαιοι ότι εξαντλήσαμε κάθε τεχνικό, οικονομικό και αρχαιολογικό τεκμήριο που είχαμε» ανέφερε. Κάλεσε την πολιτική ηγεσία και τον Πρωθυπουργό να δείξουν ευρύτητα πνεύματος και με την άνεση που δίνει ο οριακός χαρακτήρας της απόφασης του ΣτΕ να επιδιωχθεί μια συναίνεση -από την οποία έχει να κερδίσει και το πολιτιστικό στοιχείο και η κοινωνία και το αντικείμενο αυτό- και να δοθεί μια δεύτερη ευκαιρία στη λύση της in situ διατήρησης με την συνεργασία και των δύο πλευρών.

Η Πρόεδρος της ΕΛΛΕΤ Λυδία Καρρά τόνισε τον μη-αναστρέψιμο χαρακτήρα της απόσπασης των αρχαιοτήτων ενώ παρακάλεσε «η συζήτηση τις επόμενες κρίσιμες εβδομάδες να εξελιχθεί ήρεμα, χωρίς εμπάθεια, χωρίς παραπληροφόρηση και χωρίς κομματικοποίηση. Το διακύβευμα είναι πολύ σοβαρό και για την πόλη και για την υπόληψη της χώρας μας διεθνώς. Η διεθνής κινητοποίηση είναι πράγματι συγκινητική και αποδεικνύει ότι ο ελληνικός πολιτισμός είναι εξίσου σημαντικός για άλλους λαούς όσο και για εμάς». Παραλλήλισε εξάλλου τις διεθνείς προσωπικότητες που υπέγραψαν την πρόσφατη επιστολή προς τον Πρωθυπουργό με τους Φιλέλληνες και Έλληνες της Διασποράς που πριν 200 χρόνια αγωνίστηκαν για την ανεξαρτησία της χώρας μας.

 

Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ Περιβάλλοντος και Πολιτισμού καλεί και πάλι τον Πρωθυπουργό να καταβάλει κάθε προσπάθεια για την διάσωση αυτής της πολιτισμικής κληρονομιάς, εφ’ όσον μάλιστα η διατήρηση των συγκεκριμένων αρχαιοτήτων κατά χώραν παραμένει εφικτή και ίσως μάλιστα η μόνη εφικτή λύση που σέβεται την καταληκτική ημερομηνία για το μετρό του Δεκεμβρίου 2023.

 

Θέματα πολιτισμικής κληρονομιάς δεν αποτελούν κάποιο είδος οικονομικής ή διοικητικής ρύθμισης που επιτρέπεται να κριθούν έστω με την διαφορά μιας ψήφου, αλλά κεντρικά και συστατικά στοιχεία της ελληνικής ταυτότητας που δικαιολογούν τη θέση της χώρας στον κόσμο και όπου, ως εκ τούτου, μόνο μια ευρύτερη συναίνεση που σέβεται την γνώμη κορυφαίων ειδικών σε όλο τον πλανήτη μπορεί να προσδώσει ουσιαστική εγκυρότητα σε οποιαδήποτε τελική απόφαση.

 

Μπορείτε να παρακολουθήσετε την συζήτηση στο κανάλι YouTube της ΕΛΛΕΤ:

https://www.youtube.com/watch?v=SXcoIO46sOA&t=3242s

 

Για περισσότερες πληροφορίες, επικοινωνήστε με τα γραφεία της ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ  Περιβάλλοντος & Πολιτισμού: κα Κ. Στεμπίλη - Τηλ: 210 - 32 25 245 & 210 - 32 26 693 / E-mail: sepi@ellinikietairia.gr  / www.ellet.gr

 

Κατερίνα Στεμπίλη 
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ
Περιβάλλοντος και Πολιτισμού
Τριπόδων 28
105 58 Αθήνα 
Τηλ: 210 3225245, εσωτ. 2
Fax: 210 3225240    

Email: sepi@ellinikietairia.gr    

www.ellet.gr