Κώστας Μίχος

Eκδόσεις  DIASTIXO

 Όταν ακόμα ήμουν φοιτητής, έμαθα να αντλώ τη βιβλιογραφία των εργασιών μου όχι μόνο από τα βιβλία, αλλά και από τα φύλλα των παλιών εφημερίδων. Εκεί έβρισκα αρκετές από τις απαντήσεις που ζητούσα για διάφορα ιστορικά ζητήματα, διότι ο δημοσιογράφος και όχι ο ιστορικός είναι αυτός που βρίσκεται χρονικά πιο κοντά στο γεγονός, το οποίο καλείται να περιγράψει και να αναλύσει.

Με τον καιρό, οι επισκέψεις μου στις διάφορες βιβλιοθήκες που συντηρούσαν στα ράφια τους τέτοιου είδους αρχειακό υλικό γίνονταν ολοένα και πιο τακτικές. Οι εργασίες μου διαδέχονταν η μία την άλλη, αλλά τόσο η ανάγνωση όσο και η συγγραφή, ενώ από τη μία έλυναν απορίες, από την άλλη δημιουργούσαν νέες. Χωρίς να το καταλάβω είχα εισέλθει σε έναν λαβύρινθο, μέσα στον οποίο μέχρι σήμερα βρίσκομαι εγκλωβισμένος. Εθίστηκα τόσο πολύ στην ανάγνωση αυτών των αρχείων, που για να καταφύγω σε αυτή έκανα «κοπάνα» από την εργασία μου, αμελούσα τις οικογενειακές μου υποχρεώσεις και δαπανούσα τις καλοκαιρινές μου άδειες για να «βουτάω» μέσα σε σελίδες και όχι σε θάλασσες. Η περιπλάνησή μου στην αρθρογραφία έμοιαζε με περίπατο σε ανθοφόρο περιβόλι, απ’ το οποίο επειγόμουν να μαζέψω τα ομορφότερα λουλούδια.

Αποτέλεσμα αυτής της «ανθοκομίας» είναι «Η καλλιέργεια μιας συνείδησης», της δικής μου. Το βιβλίο που φέρει αυτόν τον τίτλο περιέχει μια συλλογή χρονογραφημάτων, τα οποία γράφτηκαν από τις υπέροχες πένες μιας γενιάς ρομαντικών συγγραφέων, που ενώ άφησαν εποχή, εντούτοις ξεχάστηκαν στη δική μας.

Η περιπλάνησή μου στην αρθρογραφία έμοιαζε με περίπατο σε ανθοφόρο περιβόλι, απ’ το οποίο επειγόμουν να μαζέψω τα ομορφότερα λουλούδια.

Συγγραφείς όπως ο Βελλιανίτης, ο Τσοκόπουλος, ο Αχιλλέας Παράσχος, ο Παύλος Νιρβάνας και αρκετοί άλλοι, λιγότερο ή περισσότερο γνωστοί στις μέρες μας, υπογράφουν τα κείμενα που γεμίζουν τις σελίδες αυτού του βιβλίου. Κατ’ εμέ, αυτές οι υπογραφές αποτελούν τη σίγουρη εγγύηση ότι ο αναγνώστης δεν θα χάσει τον χρόνο του διαβάζοντας. Αντιθέτως, η μελέτη απ’ τη μια μεριά θα τον εξοπλίσει με χρήσιμες γνώσεις κι απ’ την άλλη θα τον μυήσει, με τον αθόρυβο τρόπο της, στα μυστικά της τέχνης του Λόγου.

Προανέφερα ήδη πως το είδος των περισσότερων κειμένων με τα οποία καταπιάστηκα καλείται «χρονογράφημα». Πρόκειται για είδος σύντομου λογοτεχνήματος, το οποίο δεν υπερέβαινε τις δύο σελίδες και που ειδικά τον 19ο αιώνα ήταν πολύ της μόδας. Σ’ αυτό κυριαρχούσε ο σαρκασμός, η ειρωνεία, τα ευφυολογήματα, οι πολύ ενδιαφέρουσες ιστορικές πληροφορίες, η κοινωνική κριτική, χωρίς να λείπουν και τα εύστοχα πολιτικά σχόλια. Σε κάθε περίπτωση, η συγγραφική δεινότητα του καλλιτέχνη πρέπει από την πρώτη κιόλας πρόταση «να πιάσει τον αναγνώστη από τα μάτια» και να μην τον αφήσει παρά μόνο όταν διαβαστεί και η τελευταία λέξη του κειμένου. Αυτό ακριβώς ήταν το στοίχημα και η πρόκληση του εκδότη! Θαρρείτε πως πρόκειται για κάτι απλό; Σας διαβεβαιώ πως όχι.

Οι άνθρωποι αυτοί συναγωνίζονταν, με πείσμα, πάνω στην ποιότητα της εκφοράς του ανθρώπινου Λόγου. Μέσα στα σαλόνια, τα σχόλια για το τι έγραψε ο τάδε ή ο δείνα έδιναν κι έπαιρναν. Λάβετε, λοιπόν, υπόψη σας ότι ο απόηχος αυτών των σχολίων, η έντασή τους και η διάρκειά τους στον χρόνο ήταν τα στοιχεία εκείνα που καταξίωναν τον συγγραφέα στη συνείδηση του λαού, προσθέτοντας τ’ όνομά του στη libro d'oro της πνευματικής αριστοκρατίας.

 

Η καλλιέργεια μιας συνείδησης
Αφηγηματικές στίξεις
Κώστας Μίχος
Νίκας
σ. 394
ISBN: 978-960-296-483-5
Τιμή: 16,60€