Τα Πλατάνια μας και η Ασθένεια του Μεταχρωματικού Έλκους: Προκλήσεις & Αντιμετώπιση

 

14 Mαΐου 2024

 

Πραγματοποιήθηκε με επιτυχία την Πέμπτη 9 Μαΐου στην Αρίστη Ζαγορίου εκδήλωση ενημέρωσης και συζήτησης γύρω από το φλέγον ζήτημα της ραγδαίας εξάπλωσης της ασθένειας του πλατάνου που έχει πλήξει πλέον αισθητά και τα πλατανοδάση στον Βοϊδομάτη και τον Αώο.

Η εκδήλωση συνδιοργανώθηκε από την ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ Περιβάλλοντος και Πολιτισμού (ΕΛΛΕΤ) - Τοπική Επιτροπή Ζαγορίου και το Ίδρυμα Ιωάννου Σαραλή, στο κτίριο της Βιβλιοθήκης του ιδρύματος, στην Αρίστη Ζαγορίου.

Οι ειδικοί ομιλητές Δρ. Παναγιώτης Τσόπελας, Νικολέτα Σουλιώτη και Δρ. Ρήγας Τσιακίρης, ενημέρωσαν τους παρευρισκόμενους στην κατάμεστη αίθουσα του Ιδρύματος Ι. Σαραλή, και συζήτησαν στη συνέχεια μαζί τους, απαντώντας σε σχετικές ερωτήσεις.

Κοινός τόπος και των τριών ειδικών, όπως βεβαίως και των συναδέλφων τους σε όλες τις Ευρωπαϊκές χώρες που διαθέτουν πλατανοδάση και έχουν υποστεί τις συνέπειες αυτής της καταστροφής, είναι ότι η διασπορά της ασθένειας οφείλεται κυρίως σε ανθρώπινες δραστηριότητες.

Η εξέλιξή της δεν είναι δυνατόν να ανακοπεί χωρίς την ενημέρωση των πολιτών και την λήψη αποτελεσματικών μέτρων που θα τηρηθούν πιστά και απαρέγκλιτα, καθώς ακόμα και η παραμικρή προσβολή ενός πλατάνου από το παθογόνο είναι αναπόφευκτα θανατηφόρα, ανεξαρτήτως της ηλικίας του δέντρου. Η δε διάδοση σε γειτονικά δέντρα, μέσω του συχνά συνδεδεμένου ριζικού τους συστήματος, είναι σχεδόν βέβαια.

 

Έγινε επίσης κατανοητό από όλους, ότι η αντιμετώπιση, με έλεγχο της εξάπλωσης της ασθένειας του μεταχρωματικού έλκους, είναι ιδιαίτερα δαπανηρή και συχνά δύσκολο να εφαρμοστεί, ιδιαίτερα σε ποτάμια οικοσυστήματα, λόγω των ειδικών συνθηκών που επικρατούν στο φυσικό περιβάλλον των δέντρων και  των συνενώσεων των ριζών.

Ειδική μνεία έγινε στην επιτακτική αναγκαιότητα για την ανάληψη καμπάνιας ενημέρωσης και εφαρμογή των μέτρων καραντίνας, ειδικά σε περιοχές που παρατηρείται έντονη ανθρώπινη δραστηριότητα, όπως είναι οι χώροι αναψυχής, καθώς εκεί είναι αυξημένος ο κίνδυνος της ακούσιας μετάδοσης της ασθένειας, αλλά και των ατυχημάτων από καταπτώσεις απονεκρωμένων κλαδιών άρρωστων δέντρων. Σοβαρός είναι επίσης ο κίνδυνος της μεταφοράς του θανατηφόρου μύκητα και σε άλλες περιοχές, σαν συνέπεια της επαφής μολυσμένων δέντρων με υλικά που χρησιμοποιούν οι επισκέπτες (π.χ. αυτοκίνητα, εργαλεία, ακόμη και παπούτσια κτλ.), καθώς τα σπόρια του παθογόνου επιβιώνουν για πολλά χρόνια στο χώμα.

 

Τέλος, επιβεβαιώθηκε η σημαντική συμβολή συνεργείων και μηχανημάτων που πραγματοποιούν δημόσια έργα σε παραποτάμια ή ποτάμια περιβάλλοντα, στην ραγδαία διασπορά της ασθένειας, καθώς συχνά επεμβαίνουν χωρίς επίβλεψη από την δασική υπηρεσία και χωρίς τήρηση των πρωτοκόλλων απολύμανσης των εργαλείων και μηχανημάτων.

 

Η θέση της ΕΛΛΕΤ Ζαγορίου είναι ότι είναι απόλυτα αναγκαίο, όσο και εξαιρετικά επείγον, να γίνουν σεμινάρια εκπαίδευσης και πιστοποίησης των συνεργείων που ασχολούνται με το κλάδεμα και την διαμόρφωση της κόμης των αιωνόβιων πλατάνωντων χωριών, πόλεων και διάσπαρτων εκκλησιαστικών ή άλλων μνημείων της υπαίθρου. Ειδικότερα, σημειώνεται ότι αποτελούν μέρος και του πολιτισμικού τοπίου του Ζαγορίου, Παγκόσμιας πλέον Κληρονομιάς της UNESCO.

 

Μείζονος σημασίας είναι και η επανενεργοποίηση της επιτροπής ειδικών για την σύνταξη του Εθνικού Σχεδίου Δράσης ώστε σέ συνεργασία με σχετικές υπηρεσίες και φορείς (Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης, ΔΕΔΔΗΕ, ΓΕΩΤΕΕ, ΤΕΕ, εργολήπτες δημοσίων έργων, περιβαλλοντικές οργανώσεις, ορειβατικούς συλλόγους κτλ.), να προχωρήσουν στον σχεδιασμό και την λήψη κάθε πρόσφορου μέτρου, για την περίσωση των εναπομεινάντων πληθυσμών του μνημειακού και ιστορικού αυτού δέντρου στην Ελλάδα.

 

Η εκδήλωση έχει καταγραφεί και είναι προσβάσιμη σε κάθε ενδιαφερόμενο στην διεύθυνση: https://youtu.be/A2T3SbQPz7k

 

Για περισσότερες πληροφορίες, επικοινωνήστε με τα γραφεία της ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ  Περιβάλλοντος & Πολιτισμού: κα Κ. Στεμπίλη - Τηλ: 210 - 32 25 245 & 210 - 32 26 693 / E-mail: sepi@ellinikietairia.gr/ www.ellet.gr

Τριπόδων 28, 10558 Αθήνα, ∙ Τηλ: + 30 210 3225 245, + 30 210 3226 693, Fax +30 210 3225 240 e-mail: elet@ellinikietairia.gr,  www.ellet.gr

Country Representation of Europa Nostra in Greece. Μέλος/Member: International Union for Conservation of Nature and Natural Resource (IUCN), European Environment Bureau (EEB), Mediterranean Information Office for the Environment, Culture and Sustainable Development (MIO-ECSDE)