Eγώ ελπίζω να τη βολέψω

 

Του Γιάννη Σχίζα

 Ποντίκι, 7.9.23

«Η δυστυχία και το κακό είναι κληροδοτήματα της φύσης και δεν είναι δυνατό να  εξαλειφθούν»

Περιοδικό Εconomist, 13/5/1848

 

Αναφέρει ο Leonardo Benevolo  : To περιοδικό Economist, μακρινός πρόγονος του σημερινού Economist, θρηνεί επειδή ο Νόμος  του 1848 «για την Δημόσια Υγεία» δεν βρήκε την πρέπουσα αντίδραση ,παίρνοντας μάλιστα επιτιμητικό ύφος  απαξιώνει να εμβαθύνει στις λεπτομέρειές του με το σκεπτικό ότι «ο Νόμος αναφέρεται σε μεγάλη ποικιλία θεμάτων που δεν μπορούμε ούτε καν να απαριθμήσουμε χωρίς να γεμίσουμε το χώρο μας με ένα πίνακα προσβλητικών λέξεων-  όπως μπορεί να είναι ο υπόνομος, η ακαθαρσία  κλπ.» Υπόψη ότι ο Νόμος για την υγεία που ψηφίστηκε  από το αγγλικό κοινοβούλιο παρά την λυσσώδη αντίδραση των παλαιο-φιλελεύθερων, επιδίωκε  να αντιμετωπίσει επιδημίες που ήταν τότε σε έξαρση στο Λονδίνο.

Σε  ένα έργο του για την «Βιομηχανική πόλη»,  γι  αυτή την αντιγνωμία  που ξέσπασε το 1848   συσπειρώνοντας την αγγλική συντηρητική παράταξη σε ένα οργισμένο  μέτωπο,  γράφει ο  Benevolo:  « ενώ πολιτικοί και δημοσιογράφοι διατύπωναν αντιρρήσεις για την κρατική παρέμβαση επαναλαμβάνοντας τα καταξιωμένα από το χρόνο επιχειρήματα του φιλελευθερισμού, εμφανίστηκε μια νέα επιδημία χολέρας»… Οι πολιτικοί και οι δημοσιογράφοι ακολουθούσαν τις αξίες του Άνταμ Σμιθ, που απέκλειε από κάθε οικονομική δοσοληψία την κυβέρνηση, που υποστήριζε την «αόρατο χείρα της αγοράς»  στη ρύθμιση των οικονομικών υποθέσεων…...

     Ο Μαρξ ονόμαζε την Αγγλία μέλλον του κόσμου –

και πραγματικά η Αγγλία έμελε να διατηρηθεί σ’ αυτή τη θέση για πολλά χρόνια , μέχρι να γίνει μια κοινή χώρα απειλούμενη με διάσπαση. Οι παλίρροιες και αμπώτιδες του φιλελευθερισμού έμελλε να διατρέξουν  την ιστορία της και να διαμορφώσουν το πολιτικό της κλίμα, μέσα στο οποίο το επεισόδιο Θάτσερ ή οι θεωρητικές κατασκευές του Μίλτον Φρίντμαν αποτέλεσαν  περίπτωση, εν πολλοίς ακραία.. Εν τούτοις όμως τέτοια επεισόδια ανατάσεων και υφέσεων του φιλελευθερισμού είχαμε σε πολλές χώρες – σχεδόν στην ολότητα των χωρών.

 

Στην Ελλάδα

 

Στην Ελλάδα , μέχρι να φτάσουμε στο επίπεδο της επιδοματικής φτώχειας με την κυβέρνηση Μητσοτάκη, είχαμε πολλά επεισόδια. Πάντως τα τελευταία χρόνια αποκτήσαμε την αντίφαση μεταξύ της μεγάλης τουριστικής ατραξιόν και της ένδειας  που κρύβεται σε μικρή απόσταση. Παραδείγματος χάρη : Στην πλατεία Ομονοίας,  στο ξεκίνημα μιας γοητευτικής περιπλάνησης στην παλιά πόλη των Αθηνών, μερικά μέτρα από το τόπο όπου  οικοδομείται η «βαρειά βιομηχανία της Ελλάδας» ,είναι η οδός Σατωβριάνδου. Εκεί λοιπόν, στην οδό Σατωβριάνδου,  που γίνεται πεζόδρομος συνορεύοντας  με το υπό ανακαίνιση Μινιόν, εκεί έρχεται  η οσμή του  βόθρου. Η οδός Σατωβριάνδου αποτελεί γνήσια  συμπλήρωση της οδού Τοσίτσα, με τις δυσοσμίες της (από «ψιλό» αυτή τη φορά…) που έφταναν πάλαι ποτέ  μέχρι το απέναντι πεζοδρόμιο της οδού Πατησίων….

 

Ο φιλελευθερισμός είναι ικανός για όλα

 

Ο φιλελευθερισμός  μετά την τελευταία επάνοδό του στη διεθνή κατάσταση  επανέρχεται δριμύτερος , προβάλλοντας σε όλα τα ακροατήρια  την κυριαρχία της αγοράς. Παράλληλα, με την υποστήριξη της «ανταλλαγής ισοδυνάμων», δηλαδή  με την υποστήριξη του Νόμου της Αξίας, επιχειρεί να ποιήσει την νύσσα :  Παρά το γεγονός ότι στη διείσδυσή του στις ξένες χώρες υποστηρίζεται  εκτός από στρατιωτικές παρεμβάσεις, αυθεντικές πολεμικές επιχειρήσεις, από καθεστώτα απαράμιλλης φαυλότητας και από «εξωδιοικητικές» δυνάμεις –Ζήμενς, Νεστλέ κλπ.

 

Διαβάζω στον   δικτυακό τόπο των γεωτεχνικών (PEEGEP) μια αναφορά για τα τεκταινόμενα  των τελευταίων δεκαετιών  στην Αφρική :

«Η Αιθιοπία έχει παγκοσμίως ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα με πάνω από 13 εκατομμύρια υποσιτιζόμενους ανθρώπους. Κι όμως η κυβέρνηση προσφέρει τουλάχιστον 7,5 εκατ. στρέμματα της πιο γόνιμης γης σε πλούσιες χώρες και πάμπλουτους επιχειρηματίες, ώστε να εξάγουν τροφή για δικούς τους πληθυσμούς/πελάτες….……».

 

Υπόψη ότι αυτή η μεταφορά γης στα χέρια ξένων επιχειρήσεων συνοδεύεται από μονοκαλλιέργειες και έχει ένα κυρίως αποτέλεσμα – τη διάλυση των παραδοσιακών χωριών που υπήρχαν στην περιοχή : Διάλυση που εκτός από τα άλλα επιφέρει μια εξαφάνιση των σχέσεων πρακτικής αλληλεγγύης και σύμπραξης, που συνόδευαν τη δομή του χωριού. Σαν αποτέλεσμα έχουμε τα κύματα προσφύγων, όπου οι πληθυσμοί «πατείς με πατώ σε» σπεύδουν να μετακομίσουν στη δύση.

 

 Αλλά η  Αιθιοπία δεν είναι μόνη της σ’ αυτή την περιπέτεια -   είναι μόνο μία από τις 20 ή και παραπάνω Αφρικανικές χώρες που πουλούν ή εκμισθώνουν γη για εντατική καλλιέργεια ,σε μια  κλίμακα που λαμβανομένης υπόψη της έκτασης ή των εύφορων γαιών της είναι απλώς τρομακτική.. Η κυριότητα αλλάζει χέρια σε τέτοιο βαθμό που θυμίζει μέρες αποικιοκρατίας. Λέει  το κείμενο της ΠΕΕΓΚΕΠ  : «Έρευνα του Observer αναφέρει πως περισσότερα από 125 εκατ. στρέμματα γης …. έχουν δεσμευτεί τα τελευταία χρόνια ή είναι σε φάση διαπραγμάτευσης από κυβερνήσεις και επενδυτές ,που χρησιμοποιούν κρατικές επιχορηγήσεις……Η ΝοτιοΚορεάτικη εταιρία Daewoo είχε κάνει πρόταση στην κυβέρνηση της Μαδαγασκάρης για εξαγορά 3 εκατ. στρεμμάτων, δηλαδή σχεδόν τη μισή καλλιεργήσιμη έκταση της χώρας….. Η συμφωνία δεν προχώρησε επειδή η κυβέρνηση κατέρρευσε λόγω κοινωνικών αναταραχών. Πέρσι, εταιρίες με έδρα την Νότια Κορέα αγόρασαν 1,75 εκατ. στρέμματα στο βόρειο Σουδάν….»

 

Οι Εταιρείες αγοράζουν χώρες και περιοχές ολόκληρες – ή τουλάχιστον ό,τι αξίζει από αυτές. Ο Φον Κλάουζεβιτς(1780-1831) Πρώσσος θεωρητικός του πολέμου, είπε κάποτε ότι «πόλεμος είναι η συνέχιση της πολιτικής με άλλα μέσα», όμως στη  τρέχουσα φάση της μεταμοντέρνας αποικιοκρατίας, η πολιτική γίνεται πλέον η  συνέχιση του πολέμου  με άλλα μέσα  - αλλά με τον ίδιο σκοπό : Δηλαδή την  πλιατσικολογία των άλλων  και κατά προτίμηση των αδυνάτων.

 

Εγώ ελπίζω να τη βολέψω

Μέσα σ’ αυτή την κατάσταση δεν είναι περίεργο που μέρος της νεολαίας εγκαταλείπει τους προβληματισμούς της κοινωνικής αλλαγής και στρέφεται στην ανακάλυψη ενός προσωπικού παραδείσου. Μάλιστα είναι αξιοπρόσεκτο πως οι νέες αυτές τάσεις μεταδίδονται σε όλες τις  ηλικιακές περιοχές της κοινωνίας – φτάνοντας να επιρρεάσουν ακόμη και την νεολαία των δημοτικών σχολείων. Απόδειξη οι εξήντα εκθέσεις παιδιών δημοτικού σχολείου που «ανθολόγησε» από τη περιοχή της Νάπολη ο συγγραφέας και εκπαιδευτικός  Μαρτσέλο ντ’ Όρτα, συνθέτοντας  όχι μια «συναρπαστική ανθολογία μαργαριταριών» αλλά μια κοινωνική μαρτυρία, που με την αμεσότητά της ξεφεύγει της τυπικής – σοβαροφανούς κοινωνιολογίας.

Τα παιδιά γράφουν πραγματικά  «τις κάλτσες τους»(!) - θα λέγαμε σε μια ποδοσφαιρική σουαχίλι : Γράφουν για την 8^η Μαρτίου, για τις παραβολές του Ιησού που προτιμάμε, για την εποχή που θέλαμε να ζήσουμε, πως θα συμπεριφέρονταν αν ήταν δισεκατομυριούχοι, για την πείνα στο κόσμο. Γράφουν τούτο γράφουν κείνο, αλλά προτάσσουν αυτό που φαίνεται δύσκολο  έως αδύνατο στην  σκληρή νεοφιλελεύθερη εποχή :  Ότι αυτά ελπίζουν να την βολέψουν…..