«Υγρότοποι» των πόλεων

 

Του Γιάννη Σχίζα

Αυγή 9.9.23

 Οι πλημμύρες καλά κρατούν, η χώρα έχει αποκοπεί τουλάχιστον σε δυο κομμάτια, η αλλοφροσύνη βασιλεύει. Παλιά, είχαμε τον ανθρώπινο αγώνα  για διαχωρισμό των υδάτων από το στερεό έδαφος, κάτι που ταίριαζε με τη μια ημέρα της δημιουργίας.  Ο Γάλλος ιστορικός και γεωγράφος  Φερνάντ Μπροντέλ μίλαγε για τον αγώνα των ανθρώπων της Μεσογείου για το διαχωρισμό νερού και ωφέλιμου εδάφους. Σήμερα οι μεγάλες βροχές μετατρέπουν πεδινές εκτάσεις σε παροδικούς υγρότοπους, πρωτίστως όμως έχουν δράση στις πόλεις .

Ο καθηγητής  Ντάφης  υποστήριζε ότι οι πόλεις δέχονται βροχοπτώσεις περισσότερες από την περιφέρεια, επικαλούμενος τα στατιστικά στοιχεία μιας εποχής πριν από την επέλευση του Θερμοκηπίου. Το γεγονός ότι η επιφάνεια των πόλεων κατέχεται σε μεγάλο βαθμό από άσφαλτο και τσιμέντο, έχει σαν συνέπεια  την αύξηση των επιφανειακών υδάτων . Η Αθήνα, πόλη με 760 περίπου ρέματα που απέμειναν μερικές δεκάδες, έχει στερηθεί από εκείνες τις διόδους που διοχετεύουν  το νερό. Ο Μεταξάς κήρυξε τον πόλεμο στον Ιλισό, αλλά ο Καραμανλής ο πρεσβύτερος τον διεκπεραίωσε μετατρέποντάς τον στην οδό Καλλιρόης, προκαλώντας τα αρνητικά σχόλια του Τρίτση. Ανάλογα συνέβησαν σε άλλες περιοχές, στον Κηφισό, στο Ποδονίφτη κλπ. ενώ  απειλήθηκε η μετατροπή της ρεματιάς Χαλανδρίου σε «καλλιτεχνικό χώρο» υπό την καθοδήγηση διαφόρων βλαχοδήμαρχων .

Αυτό που ξεχωρίζει πάντως στη σημερινή κατάσταση  είναι ότι οι  πλημμύρες δεν είναι προβλέψιμες,  τόσο από πλευράς χρόνου επέλευσης όσο και από πλευράς έντασης του φαινομένου. Ο Έβρος, η Καρδίτσα, ο Βόλος, η Μάνδρα Αττικής, δεν είναι σίγουρο πότε και πόσο θα πληγούν, πράγμα που κάνει την όλη υπόθεση    αμφίβολη. Η ασφάλιση διαφόρων δραστηριοτήτων    είναι σχετικά ανέφικτη και  παρά τις δημόσιες υποσχέσεις για αποζημιώσεις παραπέμπεται στις καλένδες. Η αποδάσωση είναι  ένας παράγων που στέλνει στην πόλη μεγάλες μάζες νερού-παράγων που θα μπορούσε να μετριασθεί αν υπήρχαν στην έκταση των 570 τετρ. χιλιομέτρων που οριοθετείται από τις κορυφές της Αττικής φράγματα , πολύ περισσότερα από τα σημερινά. Τα λέω αυτά όχι υποστηρίζοντας τα ρέματα από μια υδραυλική λογική, αλλά και από τη σκοπιά της περιφρούρησης θυλάκων της άγριας φύσης και του αισθητικού πλουραλισμού  της πόλης. Χώρια που οι αστικοί υγρότοποι  προκαλούν αστάθεια και κινητικότητα στις αέριες μάζες , και απ’ αυτό το λόγο γίνονται παράγοντες δροσισμού το καλοκαίρι….