Tυτώ η κουκουβάγια, και μια ιστορία

Ένα δημοσίευμα του metrogreece  υπό τον μάλλον τεχνικό τίτλο Τυτώ (Tyto alba) μου θύμισε κάτι λίγα, από τον (παλιό-καλό;) καιρό που περίσσευε πολύ  περισσότερη ενέργεια και διάθεση για τα ζητήματα ποιότητας ζωής…Ήταν τότε με την υπόθεση για τον Υμηττό, πάνω κάτω τέλη δεκαετίας του 80, για τον οποίο γράφονταν και λέγονταν πολλά λόγω των οδικών σχεδιασμών στην περιοχή του. Όλοι  οι ακτιβιστές είχαμε να προσθέσουμε επιχειρήματα εναντίον των δασοκτόνων έργων, όμως ένας από εμάς πρόσθετε το πιο εξαντρίκ από όλα : Ήταν ο Βαγγέλης ο Στογιάννης και αυτό που κόμιζε ήταν η σημασία του Υμηττού ως βιότοπου της λευκής κουκουβάγιας, της Τυτούς….

Η κουκουβάγια – «ηχοποίητος» όρος από το εμβληματικό «κου-κου-βάου» που αφήνει τα βράδια -  είναι γενικώς απωθητική και θεωρείται «κακοφωνίξ» στον κόσμο των πουλιών, όμως στη σύγχρονη εποχή όλες οι λαϊκές δοξασίες και προλήψεις επανεξετάζονται και συχνά αναθεωρούνται. Εξ ου και το «απαλλακτικό βούλευμα» του  metrogreece :

«Οι «υπηρεσίες» που προσφέρει στον άνθρωπο με την εξολόθρευση των μικροθηλαστικών με τα οποία τρέφεται -και έχουν οδηγήσει τους αγρότες στο εξωτερικό να την «καλωσορίζουν» στα σπίτια τους- είναι αυτές που θα πρέπει να μας κινητοποιούν προς την προστασία αυτού του ιδιαίτερου και πανέμορφου πτηνού, παρά να υιοθετούμε δοξασίες περασμένων αιώνων και το καταδικάζουμε επειδή δεν είναι «καλλίφωνο».

Κατά τα άλλα :

«…..Η τυτώ είναι μια μεσαίου μεγέθους γλαύκα με μήκος που φτάνει τα 39 εκατοστά, βάρος μέχρι και 460 γραμμάρια και άνοιγμα φτερών μέχρι και 93 εκατοστά. Έχει λεπτό σώμα, μακριές φτερούγες και μακριά πόδια και μεγάλο κεφάλι με μαύρα μάτια. Το χρώμα της ραχιαία είναι γκρίζο, καστανό (ανοικτό ή σκούρο), ωχρό, ενώ κοιλιακά είναι λευκή.

Το πρόσωπο πολύ χαρακτηριστικό: λευκόχρωμο σε σχήμα καρδιάς. Απαντάται σε ανοικτές εκτάσεις με μικρά δάση, χωράφια, συστάδες δέντρων, υγροτόπους αλλά και πολύ συχνά βρίσκεται σε ανθρωπογενείς βιοτόπους όπως αγροτικούς οικισμούς και χωριά όπου μπορεί να ζει σε ανθρώπινα κτίρια -με την ανοχή ή και ενθάρρυνση των ιδιοκτητών τους. Δραστηριοποιείται τη νύχτα και μερικές φορές και το σούρουπο και κυνηγά κυρίως μικροθηλαστικά (ποντίκια, αρουραίους, σκαπτοποντικούς) και σπανιότερα πουλιά.

Η τυτώ προστατεύεται «χαλαρά» σε εθνικό όσο και σε κοινοτικό και διεθνές επίπεδο καθώς περιλαμβάνεται σε λίγες συμβάσεις και καταλόγους. Ο νυκτόβιος τρόπος ζωής της θα προϊδέαζε για ελάχιστες άμεσες πιέσεις στους πληθυσμούς της, παρόλα αυτά, οι προκαταλήψεις και οι δοξασίες που αναφέρθηκαν για το συγκεκριμένο ζώο έχουν συντελέσει στη μείωση των πληθυσμών της σε ορισμένες περιοχές.

Επιπλέον, οι έμμεσες πιέσεις από τις ανθρώπινες δραστηριότητες επιδρούν αρνητικά στους πληθυσμούς της τυτούς και γενικά σε όλες τις γλαύκες, απειλές που σχετίζονται με τη χρήση μυοκτόνων δηλητήριων, εντομοκτόνων και φυτοφαρμάκων και με τη συρρίκνωση και υποβάθμιση των βιοτόπων που φωλιάζουν, αναπαράγονται και κυνηγούν.

Η προστατευόμενη περιοχή του όρους Πάρνωνα και υγροτόπου Μουστού αποτελεί σπιτικό για την τυτώ και παρά τις προκαταλήψεις των παλαιότερων γενιών πρέπει να αποτελεί και στο μέλλον ένα φιλόξενο τόπο. Οι συναντήσεις της με τον επισκέπτη ή ακόμα και τον κάτοικο της περιοχής θα πραγματοποιηθούν σπανίως και μόνο κατά τη διάρκεια της νύχτας όπου ένα κατάλευκο πουλί θα εμφανιστεί ξαφνικά και θα εξαφανιστεί άμεσα και αθόρυβα, ενώ πολύ συχνότερα θα την ακούσουμε το σούρουπο και το βράδυ με την χαρακτηριστική φωνή της.