Σχεδιασμός πλατείας σε πόλη της Μεσοποταμίας

Η «πλατεία» - συντομολογία της «πλατείας οδού» - είναι χώρος αλλά και χρόνος ανθρώπων. Είναι τόπος  διέλευσης αλλά και προορισμός, με στόχο την κοινωνική επαφή ή/και την περιβαλλοντική βίωση. Ιδού το σκεπτικό του Urbanpoints για μια πλατεία «καινούριας ιδιωτικής πόλης»(;),και μάλιστα σε μια πολιτικά εύφλεκτη περιοχή,  όπως κατατίθεται από τη Γεωπόνο και Αρχιτέκτονα τοπίου Σταυρούλα Κατσογιάννη :

Το γραφείο μας κλήθηκε  να σχεδιάσει τη νέα πλατεία μιας καινούργιας ιδιωτικής πόλης στο βορειοανατολικό Ιράκ. Η νέα πόλη αποτελείται από 700 μονοκατοικίες και 10 πολυώροφα κτήρια κατοικιών. Η πόλη διαθέτει σχολεία, αθλητικούς χώρους, μικρότερες πλατείες και πάρκα, δεντροστοιχίες, υποδομές.

Το βασικό ερώτημα για μας, ήταν τι είδους πλατεία χρειάζεται η  πόλη;

 έπρεπε λοιπόν να σκεφτούμε τη σύνθεση των κατοίκων,  τον  προσανατολισμό  του χώρου , το κλίμα της περιοχής, την προσβασιμότητα, τα τοπικά χαρακτηριστικά , την αναλογία του πράσινου και των σκληρών επιφανειών , πως θα διαχειριστούμε τα όρια της πλατείας, τη δημιουργία ενός ευχάριστου μικροκλίματος που θα έχει χρήσεις  για όλους τους κατοίκους, τη σύνδεση της πλατείας με τους άλλους χώρους πρασίνου κλπ.

Έτσι καταλήξαμε να προτείνουμε μια πλατεία  

• σε ανθρώπινη κλίμακα

• με ιστορικές αναφορές

• που αισθητικά αναβαθμίζει τη πόλη

• με  επιλογές που την καθιστούν λειτουργική

• με ελεύθερους χώρους  και χρήσεις για όλες τις ηλικίες

• με χώρους που προσφέρουν ιδιωτικότητα και χαλάρωση

Μια πλατεία σημείο αναφοράς για τη πόλη, βιοκλιματικά ευχάριστη, με ανοιχτούς και κλειστούς χώρους με δραστηριότητες που προσφέρουν αναψυχή αλλά και ηρεμία όλο το χρόνο.  

Ας ξεκινήσουμε την περιήγηση μας από τη βορειοδυτική είσοδο, (μία από τις δυο κύριες εισόδους). Σε αυτή τη περιοχή δημιουργούνται πράσινα εσωτερικά δωμάτια στα οποία μπορεί κανείς να βρει μια ήσυχη γωνιά , η βλάστηση μέσα σε αυτά ακολουθεί τη συμμετρία και παραπέμπει σε κήπους της Μεσοποταμίας. Τα πράσινα δωμάτια   εναλλάσσονται με ανοιχτά δωμάτια που έχουν οπτική και από μέσα προς τα έξω και το αντίθετο. Κεντρικό στοιχείο στους ανοιχτούς χώρους είναι μια ουασιγκόνια και ανθόφυτα. Στη πορεία ο διάδρομος κίνησης διαπλατύνεται και εκεί διαμορφώνεται ένα υπαίθριο γυμναστήριο για ενήλικες. Οι ακτινωτές ευθείες των φυτών διεισδύουν σαν περασιές στο δάπεδο και εισχωρούν στο χλοοτάπητα με λωρίδες λουλουδιών.

Δυο δευτερεύουσας σημασίας  είσοδοι έχουν ανοίξει δυτικά και ανατολικά της πλατείας στα σημεία που καταλήγουν οι αντίστοιχοι δρόμοι .

Φτάνοντας στο τέλος αυτής της περιοχής συναντάμε αριστερά ένα ροδώνα και πιο αριστερά τη παιδική χαρά. Η παιδική χαρά οριοθετείται νοτιανατολικά με φυτική μπορντούρα ενώ βόρια με ξύλινο φράχτη. Στο δάπεδο τοποθετείται δάπεδο ασφαλείας, ενώ δίνεται έμφαση στην επιλογή των οργάνων. Ζητούμενο είναι να εξάπτουν τη φαντασία  και τη δημιουργικότητα των μικρών παιδιών.

Αριστερά της βορειοδυτικής εισόδου διαμορφώνεται ένα μικρό αμφιθέατρο με μικρό άνοιγμα, οι καμπύλες του αμφιθέατρου συνεχίζονται με χαμηλή φύτευση ανθόφυτων στο χλοοτάπητα.

Προχωρώντας στο μονοπάτι οδηγούμαστε στο καφέ . Στις κολώνες του γυάλινου κτηρίου φυτεύονται αναρριχόμενα φυτά ενώ στη νότια πλευρά κατασκευάζεται μικρή πέργκολα με αναρριχόμενα. Δύο πλατάνια προσφέρουν σκίαση το καλοκαίρι. Τραπέζια χωροθετούνται πάνω στο πλακόστρωτο αλλά και στο χαλίκι που κυριαρχεί ένα συντριβάνι και παγκάκια επενδεδυμένα με πλακάκια. Παρτέρια με λουλούδια αγκαλιάζουν το περιβάλλοντα χώρο του καφέ. Η επιφάνεια χλοοτάπητα που αναπτύσσεται μπροστά από το καφέ είναι ανοιχτή από το κέντρο της πλατείας , όχι όμως από το καφέ. Παγκάκια τοποθετούνται κάτω από τον ίσκιο των άκαρπων μουριών .

Η ανάπτυξη του πρασίνου ξεκινάει από μεγάλα ύψη στη περιφέρεια της πλατείας καταλήγει στο κέντρο σε μικρότερα ύψη . Το κεντρικό στοιχείο αποτελείται από ένα κυκλικό συντριβάνι που στον ομφαλό του τοποθετείται ένα ηλιακό ρολόι που είναι επισκέψιμο μέσω  διαδρόμου. Σαν σκιά του μπαίνει ένα παγκάκι εξωτερικά και φύτευση εσωτερικά. Το στοιχείο νερού και ο διάδρομος φωτίζεται ώστε το βράδυ να είναι εμφανές από μακρυά. 

Στο παρτέρι που υπάρχει αριστερά από τα τρία μαγαζιά φυτεύονται μπάλες βιβούρνου πάνω σε χλοοτάπητα. Το ίδιο και στο αντίστοιχο παρτέρι αριστερά . Ακριβώς μπροστά ένα μικρότερο παρτέρι εδαφοκαλύπτεται με ρίγανη και κυριαρχούν τρείς ροδιές. Μεταξύ του κτηρίου και του παρτεριού με τις ροδιές κατασκευάζεται καμπύλη πέργκολα για σκίαση.

Διακοσμητικά στοιχεία αποτελούν  εκτός από το κεντρικό στοιχείο τα δύο μικρότερα στοιχεία νερού  και η βρύση. Επίσης ξύλινες κολώνες τοποθετούνται δίπλα στους διαδρόμους με αναρριχόμενα φυτά. Τα παγκάκια στα κλειστά δωμάτια και την παιδική χαρά είναι ξύλινα για να ενισχύεται η ιδιωτικότητα των χώρων αυτών . Στο καφέ τα δυο παγκάκια επενδύονται με πλακάκι για να ταιριάζουν με το συντριβάνι. Τα δάπεδα είναι από κυβόλιθους σε διάφορους  χρωματισμούς.

Πιστεύουμε ότι ένας ποιοτικά σχεδιασμένος χώρος,  θα αναβαθμίσει τις ζωές των κατοίκων θα δημιουργήσει υπεραξία στην περιουσία τους, θα μειώσει το κόστος συντήρησης και θα εξοικονομήσει  φυσικούς πόρους.