“ΜΗΝ ΚΑΤΑΣΤΡΕΨΕΤΕ ΤΙΣ ΑΚΤΕΣ ΣΑΣ, ΟΠΩΣ Η ΙΣΠΑΝΙΑ”

Επιστολή ΤΟΥ JUAN CARLOS DEL OLMO, Διευθυντή του WWF Ισπανίας, προς τους Έλληνες υπουργούς Οικονομικών και Τουρισμού

 Σημείωση ΟΙΚΟΛΟΓΕΙΝ : Σε αντίθεση με το μοντέλο της «τουριστικής αυλής των θαυμάτων» τύπου Ντουμπάϊ,  που έχει μικρές  χωρικές  συνέπειες και «περιορίζεται» στη διαστροφή της τουριστικής εμπειρίας, το μοντέλο της εκτατικής ανάπτυξης των υποδομών αναψυχής προκαλεί μιαν αναντίστρεπτη υποβάθμιση της φύσης. Εξ ου και η ανάγκη της μετατροπής των (ξένων) παθημάτων σε (εγχώρια) μαθήματα, για να αποτραπούν κάποια τουλάχιστον μνημόσυνα του μέλλοντος…

Παρά το ότι η  παρακάτω επιστολή του δντή του WWF Ισπανίας  προς τους Έλληνες Υπουργούς είναι λίγο «σιτεμένη» (Ιούλιος 2014), δεν παύει να  διατηρεί  την αξία της και να είναι οδηγός (αντι)δρασης για τα κινήματα ποιότητας ζωής, που θέλουν να έχουν μια συνολική εικόνα των πραγμάτων και να μην  περιορίζονται σε ένα ρηχό και "σκανδαλοκεντρικό"  λόγο  

Αξιότιµοι κ.κ. Υπουργοί,

Θορυβηµένοι από την προοπτική µιας άνευ προηγουµένου απώλειας πολύτιµων παράκτιων οικοσυστηµάτων, όπως αυτή προβλέπεται στο νόμο  για την «Προστασία του αιγιαλού και των ακτών», το WWF Ισπανίας σας απευθύνει το επείγον αυτό κάλεσµα για επανεξέταση των πολιτικών της Ελλάδας σχετικά µε τη διαχείριση των ακτών και τον τουρισµό, µε στόχο τον επαναπροσανατολισµό της χώρας προς µια ζωντανή οικονοµία µέσω της υγιούς και βιώσιµης διαχείρισης του φυσικού κεφαλαίου.

Όπως είµαι σίγουρος πως θα γνωρίζετε, η Ισπανία είναι η χώρα της Μεσογείου που υποφέρει τα µέγιστα από τη δραµατική αλλοίωση και καταστροφή της παράκτιας ζώνης της. Η εκτεταµένη οικοδοµική δραστηριότητα τις τελευταίες δεκαετίες, δίχως πρόβλεψη για τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις είχε καταστροφικές συνέπειες, τις οποίες η χώρα καλείται να αντιµετωπίσει τα επόµενα χρόνια.

Αυτή τη στιγµή, το 75% των ισπανικών ακτών έχει οικοδοµηθεί ή βρίσκεται σε στάδιο οικοδόµησης (µε ρυθµό 8 εκτάρια ανά ηµέρα τα τελευταία 20 χρόνια), ενώ το πρώτο χιλιόµετρο ακτογραµµής έχει οικοδοµηθεί πλήρως στο ένα τρίτο των µεσογειακών ακτών της Ισπανίας. Την ίδια στιγµή, σχεδόν µισό εκατοµµύριο κατοικίες είναι κενές.

 Η δυσανάλογη ανάπτυξη της οικοδοµικής βιοµηχανίας εξελίχθηκε µε τεράστιο περιβαλλοντικό κόστος και αύξησε τη διαφθορά. Η αύξηση του αριθµού των κατοίκων σε παραθαλάσσιες περιοχές και η ανεξέλεγκτη οικοδοµική δραστηριότητα προκάλεσαν την έντονη υποβάθµιση του παράκτιου περιβάλλοντος, συνοδευόµενες από µη βιώσιµη χρήση υδάτινων, χερσαίων και ενεργειακών πόρων.

Επιπροσθέτως, σηµαντικά οικοσυστήµατα αφανίστηκαν ή βρίσκονται υπό σοβαρή απειλή: το µεγαλύτερο µέρος των παράκτιων υγροτόπων και το 60% των αµµολόφων χάθηκαν, το 80% των λιβαδιών Posidonia oceanica έχει υποβαθµιστεί, οι παραλίες έχουν υποχωρήσει και η ροή πολλών υδατορεµάτων έχει αλλοιωθεί.

Η περιβαλλοντική υποβάθµιση των ακτών δεν έχει µόνο περιβαλλοντικές, αλλά και οικονοµικές επιπτώσεις. Η κατάληψη περισσότερου από το 70% του αιγιαλού προκάλεσε απώλεια ανταγωνιστικότητας, ελκυστικότητας και περιβαλλοντικής ποιότητας µε αντίστοιχα αρνητικές επιπτώσεις στην ποιότητα και τη σταθερότητα του τουρισµού.

Για την ακρίβεια, ο τουρισµός της Ισπανίας παρουσιάζει πτώση τα τελευταία χρόνια, επωφελούµενος µόνο από την κοινωνική και πολιτική αστάθεια άλλων χωρών της Μεσογείου.

Στη χώρα σας, την Ελλάδα, γνωρίζουµε ήδη περιπτώσεις όπου η µη βιώσιµη ανάπτυξη των ακτών απειλεί εξαιρετικά τοπία και χώρους µοναδικής βιοποικιλότητας. Σε αυτές περιλαµβάνονται παραδείγµατα όπως ο Λαγανάς στο Εθνικό Θαλάσσιο Πάρκο της Ζακύνθου και οι αµµοθίνες µε τις παραλίες ωοτοκίας της θαλάσσιας χελώνας στην Κυπαρισσία, δύο από τους σηµαντικότερους τόπους αναπαραγωγής της Caretta caretta στη Μεσόγειο. Οι απειλές για αυτό το παγκοσµίως κινδυνεύον µε εξαφάνιση είδος έχουν προκαλέσει άλλωστε την παραποµπή της Ελλάδας στο Δικαστήριο της ΕΕ.

Σε άλλες περιοχές, όπως η Ρόδος και η Κρήτη, η εκτεταµένη οικοδοµική δραστηριότητα υποβαθµίζει το µέλλον του ίδιου του τουρισµού, καθώς προκαλείτην υποβάθµιση του φυσικού κεφαλαίου που αποτελεί αναπόσπαστο στοιχείο του τουριστικού προϊόντος.

Επίσης, η καταστροφή του αιγιαλού της Κρήτης έχει αναφερθεί από επιστήµονες ως σηµαντική απειλή για την ποιότητα του εδάφους, την αντιπληµµυρική προστασία και τη σταθερότητα των ακτών. Η περιβαλλοντική προστασία του αιγιαλού αποτελεί παράγοντα-κλειδί για την ανταγωνιστικότητα, την ποιότητα ζωής, τη δηµιουργία θέσεων απασχόλησης, αλλά και για τη διατήρηση και αναβάθµιση των φυσικών και πολιτιστικών κέντρων ενδιαφέροντος.

Μάλιστα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει προειδοποιήσει πως η ανεξέλεγκτη ανάπτυξη της παράκτιας ζώνης µπορεί να θέσει σε κίνδυνο τη βιοποικιλότητα, τους φυσικούς πόρους και την πολιτιστική κληρονοµιά.

Λαµβάνοντας υπόψη την πρόσφατη εµπειρία της Ισπανίας, σας καλώ εκ βάθους καρδιάς να εξασφαλίσετε πως οποιαδήποτε νοµοθεσία που αφορά την παράκτια ζώνη θα εγγυάται την προστασία των παράκτιων οικοσυστηµάτων και των οικολογικών υπηρεσιών που παρέχουν, ούτως ώστε να αναγνωριστεί η Ελλάδα διεθνώς ως σηµαντικός τουριστικός προορισµός µε σεβασµό για το βασικό τουριστικό προϊόν: τη φύση.

Με εκτίµηση,
Χουάν Κάρλος δελ Όλµο
Διευθυντής, WWF Ισπανίας.