Μαμά, πού φυτρώνουν τα μπισκότα;

 

του Γιάννη Σχίζα

Αυτή η έκθεση που  έφερε τον τίτλο «Ιχνογραφία» και έγινε στις αρχές του Νοέμβρη , αν και  είχε τις απαρχές της στον εγκλεισμό του 2020, είναι πραγματικά πολύ καινοτόμος  για τα ελληνικά δεδομένα. Μια ομάδα καλλιτεχνών που πειραματίζεται και καταγράφει στην εκάστοτε συγκυρία την έννοια της καλλιέργειας, άλλοτε  καταγγέλλοντας δομές  κι άλλοτε  χρησιμοποιώντας μια ειδική  έκφραση για να αποτυπώσει το προσωπικό βίωμα της σχέσης με τη φύση, δεν είναι οπωσδήποτε κάτι το συνηθισμένο. Όταν μάλιστα θέτει σαν ζητούμενο και τη συνεργασία όλης της ομάδας, τότε η υπόθεση παίρνει τα χαρακτηριστικά της αλληλέγγυας δράσης – που είναι ακόμη πιο  ενδιαφέρουσα. Θεματικοί πάντως άξονες των μελών  παραμένουν τα κοινωνικά δρώμενα, η οικολογία, η εικαστική παρέμβαση στο δημόσιο χώρο.

Η ομάδα που φέρει το όνομα « Καλλιέργειακαλλιέργεια» – δυο λέξεις σε μία! -  έχει επίσης 8 δράσεις από το 2020 και αποτελείται από τα εξής άτομα : Κεχαγιά Ελισάβετ, Κριεζή Αικατερίνη, Μαργαρώνη Λυδία, Τζανετουλάκου Ευτυχία, Τσουματίδου Στέλλα, Χαραλαμπίδου Κίκα και Χριστάκου Ιωάννα. Όπως διαπιστώνει κανείς, η ομάδα είναι θηλυκή, και αυτό εξηγεί  τη προσέγγιση της Περσεφόνης που τονίζεται σε μια «εγκατάσταση» συνοδευόμενη  από ήχο :  Η Περσεφόνη  επιχειρεί να ορθώσει ένα διαχρονικό σύμβολο σ’ ένα ρόλο που της  επεφύλασσε  ο ανδροκρατούμενος κόσμος, παίζοντας αβίαστα το ρόλο της κόρης, συζύγου και γυναίκας, πέρα από κάθε βιασμό της προσωπικότητάς της..

Η άποψη της ομάδας πάντως πηγαίνει μακρύτερα, αναφέρεται σε πιο πεζά θέματα, δεν είναι καθόλου θεωρητική όπως ήταν η ελληνική παρουσία στη Μπιενάλε της Βενετίας, που εστιαζόταν πάνω στους σπόρους . Στη 12^η Διεθνή Μπιενάλε  Αρχιτεκτονικής  με θέμα «παλαιοί σπόροι για νέες καλλιέργειες» επιχειρείτο η ανάδειξη της βιοποικιλότητας του Ελληνικού Φυτογενετικού Υλικού, και ταυτόχρονα η αναγωγή της Αρχιτεκτονικής στους σπόρους – που ο καθένας καθορίζει τι προϊόν θα παραχθεί, ποια  θα είναι η εδαφικότητα και  ποιες οικοδομές θα στηθούν πάνω της ! Εδώ η ομάδα των 8  είναι πιο ρεαλιστική, προβληματίζεται για την ακρίβεια, για τις πολιτικές του σούπερ μάρκετ και ακόμη μακρύτερα – βάζοντας στο στόχο της πυραύλους και πολιτικές που αυξάνουν την φτώχεια…

Η  παρέμβαση της έκθεσης «Ιχνογραφία» δεν θίγει την παρουσία των μεταλλαγμένων τροφίμων, την εξάρτηση των γεωργών από τα υβρίδια, την χαμηλή (αυτό)εκτίμηση των παραγωγών τροφής, την  εξάλειψη των μικρών οικισμών της υπαίθρου, αλλά εστιάζεται πάνω στην έλλειψη τροφής. Γράφει η Λυδία Μαργαρώνη, σε ένα κείμενο που καλύτερα από κάθε άλλο απηχεί το  πνεύμα της έκθεσης :

 « Όταν στα ράφια του σουπερμάρκετ, δεν υπάρχουν προϊόντα διατροφής αλλά η επιδείνωση της ενεργειακής κρίσης σε συσκευασία φιλική προς το περιβάλλον ή τα γεωπολιτικά συμφέροντα με δελεαστικό λογότυπο πυραύλου χωρίς λιπαρά, τα χαμόγελα των κερδοσκόπων για υγιή δόντια και ούλα, τα νομισματικά κίνητρα των τραπεζών στους μεγάλους ομίλους μέσα σε απορρυπαντικό πλυντηρίου για αστραφτερό χρήμα και νιφάδες ουρανίου χωρίς γλουτένη, τότε… «μαμά, που φυτρώνουν τα μπισκότα;» Και καταλήγει : «Η τροφή δεν είναι αυτονόητο δικαίωμα για όλους. Όχι δεν είναι δεδομένη η αφθονία, ούτε και η επάρκεια».