Μ.Μιχελή : "Φωτιά …στο τσεκούρι".....

Hνωμένες Πολιτείες. Το περιβάλλον υπό διωγμό. Το δίλημμα.

Δυό δρόμοι παρέμβασης. Της αρετής και της κακίας.

Όσο η αμερικανική κυβέρνηση σκληραίνει τη στάση της κι ευνοεί την μεθόδευση πολιτικών (που βλάπτουν τη φύση), τόσο και περισσότερο δραστηριοποιείται ριζοσπαστικά  ο κόσμος, πάνω στα οικολογικά.

Και το ερώτημα μας εύγλωττο: Γιατί εκεί κι όχι εδώ, στη Γηραιά  Ήπειρο; Έχουν στις ΗΠΑ περισσότερα προβλήματα και διαφορετική νοοτροπία, από τους Ευρωπαίους οικολόγους;

Η συζήτηση πάει μακριά… Το πώς κινείται ο Αμερικανός και πως αντιλαμβάνεται την κοινωνική παρέμβαση ο Ευρωπαίος. Το βασικό όμως σημείο αναγωγής (μιας πολιτικής δράσης), οδηγεί στην προσωπική στάση ζωής, που εμπνέεται από τον κινηματικό χαρακτήρα της οικολογικής εφαρμογής. Συστημικοί ή αντισυστημικοί;

Στην Ευρώπη πιστεύουμε πολύ στους θεσμούς. Ότι πολλά θα βελτιωθούν, από το εύνομο κράτος. Στηρίζονται λοιπόν οι πολίτες στην ψήφο, στα κόμματα, στις κοινοβουλευτικές διαδικασίες, που μπορεί ν’ αλλάξουν τους νόμους, για να φέρουν την ποθούμενη οικολογική άνοιξη.

Στην Αμερική, γι’ αυτό το σκηνικό, δεν έχουν αυταπάτες. Οι αλλαγές γίνονται με άλλο τρόπο. Από τα λόμπι.  Αυτά διδάσκουν «επαγγελματικό περιβαλλοντισμό» κι έχουν φτιάξει «σχολή» στη διαμεσολάβηση. Στο πως κερδίζεις πόντους στο πολιτικό παιγνίδι, με τις ομάδες πίεσης που τάζουν, αλλά και ζητούν ανταλλάγματα. Κάνουν συμβιβασμούς, ακόμα και με το «διάβολο».  Έτσι  οι μεγάλες περιβαλλοντικές οργανώσεις (Sierra Club, WWF), έγιναν συμβουλάτορες του κατεστημένου.

Eίναι ενδιαφέρον να παρατηρείς τ’ απέραντα φυσικά πάρκα, να χαίρεσαι που έχουν θεσπίσει νόμους για να προστατεύσουν τον αέρα και τα νερά, που έχουν αυστηρούς κανόνες στην αλιεία, στο κυνήγι, στην προστασία του καταναλωτή κι από την άλλη παραδίπλα, να διαδραματίζονται μια σειρά από οικολογικά εγκλήματα, με εκτεταμένες ρυπάνσεις, κοπές δένδρων κλπ. προς χάρη του κέρδους.

Πρώτοι ως κοινωνία στις ΗΠΑ θέσπισαν τις οικολογικές συνταγματικές  αναφορές και πρώτα εκεί, καταπατήθηκαν.  Για μερικούς, φαντάζει ως ματαιοδοξία, η ατέρμονη δικαστική διαδικασία. Μηνύσεις, δικηγόροι και ακροάσεις, μέχρι να επιτευχθεί μια νίκη ή ένας συμβιβασμός. Μα πάνω απ’ όλα, χρειάζεται μπόλικο κουράγιο και προπαντός χρήματα.

Στην Ευρώπη ο κοινοβουλευτισμός, λειτουργεί ως θεσμικό «υπνωτικό»! Αφήνει ελπίδες μεταρρυθμιστικών αλλαγών, μέσα από την πάλη των ιδεών. Τα κόμματα, επιδιώκουν τη διαμεσολάβηση, σε μια δημοκρατία, με κυβερνήσεις συνεργασιών. Βάζεις  λοιπόν στο κόμμα την ελπίδα σου και περιμένεις να σου βγει. Δηλαδή αλλοτριώνεται εμμέσως η δράση σου.

Στην Αμερική η δημοκρατία, δεν χτίζει αυταπάτες. Δίνει πλεονεκτήματα στον ανταγωνισμό. Δεν παραμυθιάζει τον πολίτη, ότι ζει σ’ ένα κράτος κοινωνικής δικαιοσύνης. Η εκλογική παρέμβαση του πολίτη, δεν ελπίζει σε ριζικές ανατροπές. Η δημοκρατία έχει προκαθορισμένο στόχο. Στη συντήρηση της οικονομίας. Στην υπεράσπιση της ελεύθερης αγοράς. Ο καθείς και η μοίρα του. Με κερδισμένους και θύματα. Προσωπικό λοιπόν το όφελος και προσωπικός ο διασυρμός σου. Εσύ αποφασίζεις, αν αντέξεις!

Ξέρουν στις ΗΠΑ, ότι το δυναμικό αυτό σύστημα, δεν χωρατεύει. «Ο σκοπός αγιάζει τα μέσα». Θα γίνει «πράσινο», θα γίνει «μαύρο», θα γίνει «πατριωτικό», όταν έχει την ανάγκη να κερδίσει επικοινωνιακά τις μάζες. Γιατί πίσω από τα λόγια, κρύβεται το απόλυτο κέρδος. Οι πολιτικές λοιπόν προθέσεις, εξυπηρετούν αυτό. «Εδώ είναι η χώρα των ΑΠΕ κι όχι των πυρηνικών», είπε προεκλογικά ο Ομπάμα στην «αμόλυντη» Αϊόβα, των απέραντων τοπίων με το καλαμπόκι. Για να προχωρήσει λοιπόν στο σχέδιό του, για να πάρει το λαό, αλλάζει περιεχόμενο από τόπο σε τόπο.

«Εδώ δεν μπορούμε να φέρουμε ανταγωνισμό και δουλειές, αν δεν στηριχτούμε στο πετρέλαιο της Αλάσκα, στα πυρηνικά και στο φυσικό αέριο», σημειώνει  λίγο καιρό αργότερα στο διπλανό Ιλινόις, στην πολιτεία της αποβιομηχάνισης και της φτώχειας.

Λοιπόν τι απομένει;

Εμπρός και τώρα δράση και όπου βγει! Μια τοπική πρωτοβουλία, γίνεται μπαντιέρα ενός ευρύτερου κόσμου. Για το σταμάτημα της αποτέφρωσης των σκουπιδιών. Για να διακοπεί το αέριο του σχιστόλιθου. Για το ξεσήκωμα του κόσμου, για ένα βιότοπο που κινδυνεύει.

Από το μικρό, το επί μέρους, ξεκινάει το συνολικό στην Αμερική. Γιατί εκεί λειτουργεί μια ιδιόμορφη συμπεριφορά του βολονταρισμού, που έχτισε τη διαχρονική αμερικανική νοοτροπία. Προστατεύω το χωράφι μου. Προστατεύω τα δικαιώματά μου. Προστατεύω την κοινότητά μου.

Σαλόνια και γκαζάκια.

Η χώρα λοιπόν των αντιθέσεων, έφτιαξε πρώτη τους οικολόγους ήρωες. Επινόησε την πολιτική ανυπακοή και το κίνημα της μη βίας, σε μια κοινωνία της οξύτητας των άκρων.

Από τ’ άκρα λοιπόν ξεκίνησε η διαδρομή, που φτάνει στην ατομική εκτόνωση, στο κίνημα της αυτόβουλου ριζοσπαστισμού, στο τώρα ή ποτέ!

Μπορεί να κάνεις υπομονή;  Να σε κοροϊδεύουν διαρκώς; Να ξέρεις ότι χάνεις αυτό που πιστεύεις; Να ζεις παθητικός, το θάνατο της φύσης που αγαπάς;

Στο συγκεκριμένο ψυχαναλυτικό ερωτηματολόγιο των ακτιβιστών, οι διωκτικές αρχές απαντούν με βία. Η εξουσία αποφάσισε: Μετά από τους φονταμενταλιστές μουσουλμάνους, κινδυνεύει από τους Οικο-τρομοκράτες! Το FBI τους έβαλε λοιπόν από το 2001 στο στόχαστρο.

Από το 1997 είναι στην επικαιρότητα. Καίνε σπίτια ατόμων που ενοχοποιούνται για οικολογικά εγκλήματα. Πυρπολούν τζιπ (SUV) μεγάλου κυβισμού. Σαμποτάρουν εργασίες δικτύων μεταφοράς φυσικού αερίου. Απελευθερώνουν ζώα από φάρμες. Βάζουν καρφιά στα δένδρα, που πάνε για υλοτόμηση, για να εξουδετερωθούν τα πριόνια. Κατεβάζουν κεραίες κινητής τηλεφωνίας. Πάνω από 1000 υποθέσεις μέχρι τώρα έχουν απασχολήσει το FBI. Οι άγνωστοι πρωταγωνιστές είναι αθέατοι, γιατί τους καλύπτει η προστασία της κοινωνίας, αναφέρει αστυνομικό πόρισμα. Λειτουργούν ως στρατιώτες της ηθικής αποκατάστασης κι έτσι δικαιώνονται στα μάτια των φοβισμένων πολιτών, σημειώνει το περιοδικό της οικολογικής ενημέρωσης «OnEarth».

Από την διαμαρτυρία στη λεηλασία.

Την μεγάλη στροφή προς την ριζοσπαστικοποίηση του πράσινου ακτιβισμού, επισημαίνει η Christine MacDonald, συγγραφέας του «Πράσινου, Inc. στο ηλεκτρονικό  Περιβαλλοντικό περιοδικό. «Παρά την καταθλιπτική κατάσταση στις ΗΠΑ, το 57% των Αμερικανών πιστεύουν ακόμα στην πραγματικότητα της κλιματικής αλλαγής (71% πριν από δύο χρόνια). Όμως εκείνο που είναι άξιο λόγου, είναι ότι υπάρχει μια αύξηση στον δυναμικό περιβαλλοντικό ακτιβισμό». Ο κόσμος έχει βαρεθεί τις πλαδαρές επεμβάσεις των «Οίκο-επαγγελματιών». Παρ’ όλο που η αμερικάνικη κοινωνία είναι στη βάση της συντηρητική, επικροτεί σε πολλές περιπτώσεις ακτιβιστικές ενέργειες, με την προϋπόθεση, να μην υπάρχουν θύματα.

Από τ’ ακριβότερα ξύλα του κόσμου, είναι το «όρεγκον πάϊν». Εκεί λοιπόν στις ΒΔ ΗΠΑ, έχει στηθεί μια από τις μεγαλύτερες υλοτομικές επιχειρήσεις. Στο παρελθόν έγιναν πολλές απόπειρες από ακτιβιστές, να εμποδιστεί η κοπή αυτών των ενδημικών πεύκων (με συνέπεια να έχουν αποψιλωθεί χιλιάδες εκτάρια δάσους). Όμως όλες οι παθητικές διαμαρτυρίες, απέβησαν άκαρπες. Μάλιστα σε μερικές περιπτώσεις, η βιαιότητα της αστυνομίας ξεπέρασε τα όρια κι έφτασε στο σημείο να γίνει αντικείμενο δικαστικής έρευνας. Τελικά όλα καλύφθηκαν από τον υπερβολικό ζήλο, προς χάρη της νομιμότητας. Όμως η σπίθα της αγανάκτησης έγινε φωτιά. Μια ομάδα νεαρών το είδε αλλιώς και ξέφυγε προς την … αυτοδικία. Οι υπαίτιοι των οικολογικών καταστροφών, μονομιάς έγιναν στόχοι. Ενοχοποιήθηκε το «Μαύρο Μπλοκ», οι αναρχικοί του Σηάτλ, που πρωτοστάτησαν στις ταραχές  του 1999  (στη Σύνοδο του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου).

Το 2005 συνέλαβαν 19 άτομα.  Όλα ξεκίνησαν από τον πρώτο ύποπτο τον Daniel McGowan. Κι από τότε άρχισε να ξεμπλέκεται το νήμα της οικο-τρομοκρατίας. Μα είναι μόνο αυτοί; Σαν λίγοι που φαίνονται, αναρωτιέται η «Νιου Γιόρκ Τάιμς». Όλα αυτά που γίνονται στις ΗΠΑ, δεν μπορεί να τα κάνουν μόνο μια αρμαθιά άτομα. «Μάλλον είναι πολλοί ακόμα, που θα γίνουν ακόμη περισσότεροι, όσο η αμερικανική πολιτική παίζει την κοντόφθαλμη τακτική «του στρουθοκαμηλισμού» , ως προς την προστασία του περιβάλλοντος, συμπληρώνει το περιβαλλοντικό «δίκτυο 350.org». 

Όλα αυτά λοιπόν τα γεγονότα παρουσιάζονται στο πολύ ενδιαφέρον φιλμ  «Αν ένα δέντρο πέσει» (των Marshall Curry & Sam Cullman), που είναι υποψήφιο για όσκαρ  2012 στη σειρά των ντοκιμαντέρ.

Η υπόθεση καταγράφει τη δράση της ELF (Μετώπου Απελευθέρωσης της Γης).

Το τρέιλερ της ταινίας : http://youtu.be/QAGxy85R380

Η προβολή της συγκεκριμένης ταινίας, έχει δημιουργήσει διχογνωμία στην κοινή γνώμη.

Οι  οπαδοί της ήπιας δράσης,  φοβούνται ότι θα λειτουργήσει ως ένα κίνητρο, στο να συκοφαντηθούν από τους συντηρητικούς, οι  οικολογικοί αγώνες. Από την άλλη είναι κι εκείνοι που δηλώνουν, ότι η προστασία του περιβάλλοντος, έχει γίνει μια υπόθεση που δείχνει, ότι ο ενεργός οικολόγος πολίτης, είναι έρμαιος των όποιων αποφάσεων, αν τελικά δεν πάρει δυναμικά την τύχη στα χέρια του. Μόνο τότε μπορεί να δικαιωθεί ο αγώνας του.

Το πιο ενδεικτικό παράδειγμα πολιτικής υποκρισίας, είναι η ρύπανση του Κόλπου του Μεξικού.  Η πετρελαιοβιομηχανία ΒΡ  αναγκάζεται σε υψηλό πρόστιμο. Αυτό όμως καλύπτει  μόνο τα έξοδα της απορρύπανσης, αλλά όχι την αποζημίωση των ψαράδων και των παραθαλάσσιων πληθυσμών, που έχουν κυριολεχτεί καταστραφεί κι αναγκάζονται να φύγουν, από τον τόπο τους, προς αναζήτηση δουλειάς.

Μια άλλη περίπτωση είναι η δημοπράτηση γεωτρήσεων για πετρέλαιο και φυσικό αέριο το Δεκέμβριο του 2008, σε μια έκταση 45.000 στρεμμάτων στη Γιούτα, δίπλα σε Φυσικό Πάρκο, γεωλογικής (ίχνη δεινοσαύρων) και οικολογικής σπουδαιότητας. Τότε λοιπόν ένας ενεργός πολίτης, αγόρασε μια έκταση 9.000 εκταρίων, για να διακόψει τα σχέδια των πετρελαιάδων. Στη συνέχεια οι οργανώσεις περιβάλλοντος κάνανε νομικό αγώνα για να διακοπεί η επένδυση. Τελικά η περιοχή έμεινε ανεκμετάλλευτη, αλλά ο οικολόγος διώχθηκε από τη δικαιοσύνη, για παράβαση του νόμου, επειδή η συλλογή των χρημάτων που έκανε (υπέρ της αγοράς της έκτασης), δεν είχε εγκριθεί τυπικά από την οικονομική επιτροπή της πολιτείας! (Η υπόθεση της έγκρισης μετατίθονταν χρονικά, όταν έρχονταν προς συζήτηση). Κλήθηκε λοιπόν ως παραβάτης, να πληρώσει 750.000 δολ. πρόστιμο.

Η Lynn Henning βρέθηκε στο επίκεντρο της δημοσιότητας, επειδή ξεκίνησε αγώνα για τ’ απόβλητα από τις βιομηχανικές φάρμες (χοίρων, βοοειδών και προβάτων), στην περιοχή της. Τ’ αντίποινα εις βάρος της ήταν πολλά, με μεγάλες ζημιές στο σπίτι της, με καμένο το αυτοκίνητό της και με σκοτωμένα τα ζώα της. Στο τέλος τη συνέλαβε ο σερίφης, γιατί έκανε ομιλία στο δρόμο κι εμπόδιζε δήθεν την κυκλοφορία των αυτοκινήτων.  « J’ai subi des représailles.

Ένα νέο στοιχείο που προστίθεται τώρα, στη δυναμική των οικολογικών αγώνων στην αμερικανική κοινωνία, είναι  η ευρύτητα της ενημέρωσης, που κατορθώνεται  πλέον μέσω των κοινωνικών δικτύων. Τα μηνύματα φεύγουν γρήγορα και ξεπερνούν τα εμπόδια που όρθωναν μέχρι πρότινος τα ΜΜΕ. Μ’ ένα μικρό κείμενο ή ένα SMS, από την μια άκρη μέχρι την άλλη, γίνεται γνωστό το τι συντελείται και στο μικρότερο χωριό και στην πιο απομακρυσμένη φάρμα.  Οι διαδηλώσεις του παλιού καιρού, έχουν αντικατασταθεί από μηνύματα. Έτσι το οποιοδήποτε τοπικό κίνημα, υποστηρίζεται πλέον από ένα μεγαλύτερο κοινό.  Les ordinateurs ont remplacé les mégaphones, la passion du collectif en moins.Οι υπολογιστές έχουν αντικαταστήσει τα μεγάφωνα και τις ντουντούκες κι έχουν αυξήσει την αμεσότητα, μεταξύ των οικολόγων, σε μια αχανή χώρα, που είναι δύσκολο να μεταφέρεις μακριά τη δική σου δράση, σε μάτια κι αυτιά, αν δεν έχεις τα μέσα και την οικονομική υποστήριξη.

                                                           Μιχάλης Μιχελής