Iστορίες περί βιοποικιλότητας

 

Του Γιάννη Σχίζα

 

Θυμάμαι τα παλιά χρόνια   την μητέρα μου να τρομπάρει με τη συσκευή φλιτ γεμάτη  DDT τα δωμάτια του σπιτιού μας, για να διώξει τα έντομα και ιδιαίτερα τα κουνούπια. Εγώ μάλιστα  και τ’ αδέλφια μου την παρακολουθούσαμε απαθείς, καθώς έβγαζε ένα  μικρό σύννεφο από τη συσκευή. Τώρα, φέρνοντας  αυτά στη μνήμη μου, αναρωτιέμαι πως παραμείναμε ζωντανοί για τόσο διάστημα, μετά από τόσο  φλιτάρισμα!

Ύστερα βέβαια ήλθε η Rachel Carson, που αυτές τις μέρες είχαμε την επέτειο του θανάτου της : Το 1962, με το έργο της «Η σιωπηλή άνοιξη»,  έδειξε  με τον τίτλο του βιβλίου της και όχι μόνο, ότι  το DDT  καταδίκαζε στη σιωπή του θανάτου πολλά από τα  πουλιά, τα έντομα, τα άγρια και οικόσιτα ζώα, εκτός δε αυτού έβαζε σε θανάσιμο κίνδυνο τους ίδιους τους ανθρώπους. Η Κάρσον  διεξήγαγε   έρευνα για 6 χρόνια, αποδεικνύοντας  το φαύλο ρόλο που παίζουν τα φυτοφάρμακα, που συσσωρεύονται και δηλητηριάζουν το έδαφος. Λέει ο Πανεπιστημιακός Ιορδάνης Στυλίδης : «Στο βιβλίο της  καλεί τους πολίτες να αντιδράσουν στις θεαματικές πολιτικές τόσο των εταιριών παραγωγής χημικών όσο και των τακτικών των διοικητικών και δημοσιογραφικών ομάδων που χρηματοδοτούνται για να τις επιβάλουν σαν ‘’αλήθεια’’ … γι αυτό  επικρίθηκε δημόσια  από την χημική βιομηχανία αλλά και από τις ομάδες συμφερόντων στα θεσμικά όργανα παραγωγής νόμων…»

Το βιβλίο της Κάρσον  προκάλεσε τέτοιο  σάλο  ώστε  ο πρόεδρος  Κένεντυ να δώσει  εντολή στο επιστημονικό του συμβούλιο να εξετάσει τα επιχειρήματά  της . Η έρευνα  του συμβουλίου επιβεβαίωσε τις απόψεις της Κάρσον  και οδήγησε στην άμεση επιβολή αυστηρών κανόνων στη χρήση των φυτοφαρμάκων.

 

Το DDT το ξεφορτωθήκαμε το 1972, εποχή όπου  εμφανίζεται  το οικολογικό κίνημα και αρχίζει έντονη   ζύμωση σχετικά με την επικινδυνότητα διαφόρων ουσιών για το περιβάλλον. Πάντως πέρυσι,    από τις 5 έως  τις 17 Δεκεμβρίου, είχαμε μια διεθνή Σύνοδο  στο Μόντρεαλ του Καναδά , όπου, προς γενική κατάπληξη η  Σύνοδος  είδε το αρχικό κείμενό της να «διαμεσολαβείται» από 900  περίπου παρεμβάσεις, που ζητούσαν  «εξαιρέσεις» από διάφορες χώρες. Η Σάντρα Ντιάζ, επικεφαλής   ομάδας επιστημόνων, δήλωσε γι αυτή την άστοχη  διαμεσολάβηση : «ένα ισχυρό, ακριβές, φιλόδοξο κείμενο δεν εξασφαλίζει από μόνο του επιτυχή εφαρμογή, αλλά ένα αδύναμο, ασαφές, ξεδοντιασμένο κείμενο σχεδόν εγγυάται την αποτυχία».