Γράφει ο Άγγελος Χαριάτης //
Λουκάς Αξελός «Γεώργιος Σκληρός, Η Ελλάδα από την ένωση των Επτανήσων έως την Συνθήκη των Σεβρών», εκδόσεις Στοχαστής
Κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Στοχαστής το νέο βιβλίο του Λουκά Αξελού με τίτλο Γεώργιος Σκληρός, Η Ελλάδα από την ένωση των Επτανήσων έως την Συνθήκη των Σεβρών. Ανήκει στο είδος του δοκιμίου και η αλήθεια είναι ότι μου κίνησε το ενδιαφέρον, αν και ο κύριος όγκος των αναγνωσμάτων μου κινείται στον χώρο της μυθοπλασίας. Ίσως από καπρίτσιο της μοίρας συνέπεσε η ανάγνωσή του με μια εν εξελίξει δική μου έρευνα για εύρεση, αξιολόγηση και αξιοποίηση πραγματολογικών στοιχείων σε μια μυθοπλαστική αφήγηση με φόντο την Ελλάδα του 19ου και του 20ού αιώνα.
Ο Λουκάς Αξελός βασιζόμενος στο έργο του Γεώργιου Σκληρού, κατά κόσμο Γεώργιου Κωνσταντινίδη, αναλύει την πορεία της Ελλάδας από την ένωση των Επτανήσων μέχρι τη Συνθήκη των Σερβών.
Το κείμενο έχει δύο διακριτά μέρη. Στο πρώτο ο συγγραφέας αναλύει τη γενικότερη πολιτική, οικονομική και κοινωνική κατάσταση στην Ελλάδα από τις αρχές του ελληνικού κράτους, την περίοδο της βασιλείας του Γεωργίου Α΄ μέχρι τις πρώτες οργανώσεις του λαϊκού-εργατικού κινήματος στα αστικά και μη αστικά κέντρα της χώρας. Στο δεύτερο μέρος, πέρα από τα βιογραφικά στοιχεία της ζωής του Πόντιου διανοητή της Αριστεράς και τη διαδρομή του από τον Πόντο, μέχρι τη Ρωσία και την Ιένα, την Ελλάδα και την Αίγυπτο, ο Λουκάς Αξελός εγκιβωτίζει κατά μία έννοια την ιδεολογία του Γ. Σκληρού, μέσω των έργων του Κοινωνικό Ζήτημα και Τα σύγχρονα προβλήματα του Ελληνισμού στην πορεία του ελληνικού έθνους εντός και εκτός συνόρων σε ένα βάθος περίπου 100 ετών.
Το σπουδαιότερο σημείο της θεωρητικής προσέγγισης του Γ. Σκληρού ήταν πως συνέλαβε τις ιδιαιτερότητες του ελληνικού ζητήματος. Ορμώμενος από μαρξιστικές θέσεις κατανοεί την ελληνική πραγματικότητα, τα κύματα κατά μια έννοια από τον εθνικοαπελευθερωτικό χαρακτήρα της ελληνικής επανάστασης. Παρατηρεί τη διαμορφωθείσα δομή και σύσταση της κοινωνίας∙ κατά βάση της αστικής.
Είναι εντυπωσιακή η ανάλυση του Γ. Σκληρού σχετικά με τα μειονεκτήματα και τα προτερήματα της φυλής. Είναι κάτι παραπάνω από εντυπωσιακό το πόσο επίκαιρη φαντάζει ακόμη και σήμερα.
Με αφετηρία το σημαντικό έργο του Γεώργιου Σκληρού, ο Λουκάς Αξελός, χωρίς να κρύβεται πίσω από ορολογίες που ενδεχομένως θα δυσκόλευαν το όλο εγχείρημα στα μάτια του απλού αναγνώστη, αποτυπώνει τις συνθήκες που διαμορφώθηκαν στην Ελλάδα, στα Βαλκάνια, την Οθωμανική Αυτοκρατορία και την κεντρική-βόρεια Ευρώπη.
Εξαιρετική προσέγγιση, μια μελέτη η οποία αφήνεται ως παρακαταθήκη για τους αναγνώστες που θα επιθυμήσουν να εμβαθύνουν στο συγκεκριμένο χρονολογικό κομμάτι της Ιστορίας, της πολιτικής και της κοινωνιολογίας.
Λουκάς Αξελός
Μεταφέρω από το οπισθόφυλλο
Όπως και ο τίτλος δηλώνει, το βιβλίο αυτό αφορά την πολύ σημαντική για τον Ελληνικό Κόσμο περίοδο από την Ένωση των Επτανήσων έως την Συνθήκη των Σεβρών. Περίοδο που σφραγίζουν, η Ένωση των Επτανήσων, η προσάρτηση της Ηπειροθεσσαλίας, οι Κρητικές Επαναστάσεις, η ήττα του 1897, το Γουδή, οι Βαλκανικοί Πόλεμοι, ο διπλασιασμός της Ελλάδας, ο Διχασμός και η Μικρασιατική Καταστροφή, ενώ οριοθετούνται τόσο οι εξελίξεις στο πραγματικό πεδίο της καθεαυτό εθνικής και κοινωνικής σφαίρας, όσο και στο πεδίο της ιδεολογίας και πολιτικής, με την αποτύπωση των εξελίξεων της νέας πραγματικότητας στις θέσεις των δύο κυρίαρχων συγκροτημάτων εξουσίας, αλλά και την καταγραφή της οδύσσειας συγκρότησης της νεαρής και υπό διαμόρφωσιν τότε εργατικής τάξης.
Ο συγγραφέας διερευνά την κρίσιμη αυτή περίοδο και επικεντρώνει το ενδιαφέρον του στο πεδίο της κίνησης των ιδεών, επισημαίνοντας τους σταθμούς αλλά και τα όρια του ελληνικού αλυτρωτικού κινήματος και της συγκεκριμένης ιδεολογίας του, όπως αυτή διοχετευόταν στην πανελλήνια δεξαμενή της Μεγάλης Ιδέας, αλλά και την ατελή, πλην πολύχρωμη και με βαθιές ρίζες, πρωτοδιαμορφούμενη ιδεολογία του νέου κοινωνικού Ιακωβίνου.
Μέσα σε αυτό το πλούσιο σε ανατροπές και ανακατατάξεις περιβάλλον, έδρασε και ο μεγάλος Πόντιος στοχαστής και πρώτος εισηγητής των μαρξικών ιδεών στην Ελλάδα, ο Γεώργιος Σκληρός, που αποτελεί το κυρίως πεδίο ανάλυσης που η έρευνα αυτή αναδεικνύει. Όπως ο ίδιος ο αναγνώστης θα διαπιστώσει βασικός στόχος της μελέτης αυτής είναι η συστηματική ανίχνευση, διερεύνηση, μελέτη και εξαγωγή συμπερασμάτων για τον Γεώργιο Σκληρό και την εποχή του και ιδιαίτερα η επιβεβαίωση μέσω της κριτικής ανάγνωσης του συνολικού του έργου, της ξεχωριστής συμβολής του ως συγκεκριμένης αφετηρίας, σημαντικού σταθμού, αλλά και ορίου στην διαμόρφωση της εθνικής και κοινωνικής συνείδησης στον ευρύτερο Ελληνικό Κόσμο, αλλά και στον καθόλου βαλκανικό-ανατολικομεσογειακό χώρο.
Ο Γεώργιος Σκληρός ξεδιπλώνει μιαν ουσιαστική και καινοτόμο ανάλυση για το Κοινωνικό Ζήτημα, συνδέοντάς το στην συνέχεια με την πορεία των Εθνικών Ζητημάτων. Με αυτόν τον τρόπο και υπό μιαν ορισμένη έννοια ο Σκληρός μπορεί να θεωρηθεί (ισχύουν και τα δύο) ως ο τελευταίος ενός ιστορικού κύκλου και ο πρώτος ενός νέου. Στοιχείο απαραίτητο για όσους θέλουν να μελετήσουν την Ελλάδα του 20ού αιώνα χωρίς ταμπού και προκαταλήψεις
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου