Στης Ευρυτανίας τα μέρη

 

Του Γιάννη Σχίζα

αυγή 10/6/23

Ένα τριήμερο φαίνεται εκ πρώτης όψεως ικανό να σε τροφοδοτήσει με εικόνες και  σκέψεις σχετικά με την ελληνική περιφέρεια. Όμως  τα φαινόμενα απατούν :  Σε έκταση μόλις 1869 τχ, ο μικρότερος νομός της Ελλάδας  είναι ταυτόχρονα ο μεγαλύτερος σε συμπαγή  δάση, σε έλατα, σε σπίτια που χάνονται μέσα στο πράσινο, σε ροές υδάτων, σε απόκρημνους γκρεμούς, σε αποστάσεις  . Υπάρχουν περιοχές που θυμίζουν το Λουξεμβούργο – από την άποψη ότι η δόμηση είναι τέτοια  ώστε  χρειάζεσαι ασανσέρ για να ανέβεις στον επάνω όροφο – κι άλλες όπου η δόμηση αναπτύσσεται σε κεκλιμένο έδαφος, δίπλα σε βρύσες, σε βαθύσκια ρέματα. Ο πατέρας μου έλεγε ότι  σ’ αυτό το περιβάλλον τα ρούχα σου δεν λερώνουν εύκολα.

Ο κόσμος συγκεντρώνονταν  σ’ αυτά τα απόμακρα μέρη για ν’ αποφύγει τους Τούρκους, τη δουλοπαροικία  των πεδινών εκτάσεων, την ελονοσία και άλλες ασθένειες, όμως αυτοί οι όροι εξέλιπαν . Η Ευρυτανία έφτασε να έχει  εκατοντάδες χιλιάδες  αιγοπρόβατα  στο  μεσοπόλεμο , τα τσελιγκάτα της ήταν τα  ακμαιότερα  σε όλη την Ελλάδα,  όμως στην ύστερη εποχή  έχει μερικές χιλιάδες ζώα και τον πληθυσμό της εκπατρισμένο στις μεγάλες πόλεις – ή στην μετανάστευση. Τώρα πλέον οι μόνιμοι κάτοικοί της είναι 17.461, πράγμα που κάνει το νομό τον  αραιότερο στην Ελλάδα.  Το Καρπενήσι είναι η πρωτεύουσα , σε μια έκταση σχετικά επίπεδη, με όλες τις διευκολύνσεις και με το χιονοδρομικό του. Εκεί πάνω οι λυσσασμένοι της «ανάπτυξης»  θέλουν να στήσουν  ανεμογεννήτριες  κατακερματίζοντας  το τοπίο , παρά την σθεναρή αντίσταση ντόπιων κατοίκων και χιλιάδων ορειβατών.

Το  Ραφτόπουλο, ο δεύτερος πληθυσμιακός πόλος,  έχει σχολεία, έχει δυο φορές τη βδομάδα τραπεζικές υπηρεσίες(!),  έχει ΑΤΜ τράπεζας, έχει το συνηθισμένο καφενείο κάτω από τη σκιά πλάτανου. Εκεί κοντά είναι και το χωριό Γρανίτσα,  εκεί  είναι και οι μνήμες για τον   Στέφανο Γρανίτσα, μεγάλο  λαογράφο της περιοχής, που με το βιβλίο του «Τα ήμερα και τα άγρια του Βουνού και του Λόγου» έδωσε μια ποιητική εκδοχή της Ευρυτανικής πανίδας .

Κατά τα άλλα, σε ένα χώρο που όσο πιάνει το μάτι σου είναι δάσος, έχουν αναβιώσει  οι λύκοι. Το 2000 είχαμε πάει σε μια σύσκεψη της νομαρχίας, όπου ανταμώσαμε τους αγανακτισμένους κτηνοτρόφους να διαμαρτύρονται γιατί δεν έπαιρναν  αποζημίωση για τα χαμένα ζώα….