Παρουσία της ΠτΔ, η απονομή των Βραβείων Ευρωπαίων Πολιτών «Κώστας Καρράς»– για την Διασφάλιση Aπειλούμενης Κληρονομιάς 2024

 

 

10 Απριλίου 2024

 

Αθήνα, 15 Απριλίου 2024

 

Η τελετή απονομής των Ευρωπαϊκών Βραβείων Πολιτών Costa Carras για τη Διαφύλαξη της Απειλούμενης Πολιτιστικής και Φυσικής Κληρονομιάς 2024 πραγματοποιήθηκε στις 10 Απριλίου στους Δελφούς, παρουσία της Α.Ε. Προέδρου της Ελληνικής Δημοκρατίας, Κατερίνας Σακελλαροπούλου. Πάνω από 150 συμμετέχοντες τίμησαν τον νικητή του Χρυσού Βραβείου, Stéphane Bern, και τους νικητές του Αργυρού Βραβείου που απονεμήθηκε από κοινού στην ελληνική ΜΚΟ Αρχίλοχος - Πολιτιστικός Σύλλογος Πάρου, και στην τουρκική ΜΚΟ Haydarpaşa Solidarity for Society, City and Environment. Η τελετή απονομής των βραβείων διοργανώθηκε στο πλαίσιο του Οικονομικού Φόρουμ των Δελφών 2024 με συντονίστρια την Sneška Quaedvlieg Mihailović, Γενική Γραμματέα της Europa Nostra.

 

Ο Stéphane Bern, διάσημος γαλλο-λουξεμβουργιανός δημοσιογράφος, ραδιοφωνικός παρουσιαστής και τηλεοπτικός παρουσιαστής, καθώς και διακεκριμένος υπέρμαχος της πολιτιστικής κληρονομιάς, έλαβε το Χρυσό Βραβείο για το υποδειγματικό έργο του στην ευαισθητοποίηση της κοινής γνώμης σχετικά με την ανάγκη διάσωσης της πολιτιστικής κληρονομιάς που κινδυνεύει στη Γαλλία και στην υπόλοιπη Ευρώπη. Η κριτική επιτροπή απένειμε το νεοσύστατο Αργυρό Βραβείο από κοινού σε δύο ΜΚΟ, τον Αρχίλοχο - Πολιτιστικό Σύλλογο Πάρου (Ελλάδα) και την Haydarpaşa Solidarity for Society, City and Environment (Κωνσταντινούπολη, Τουρκία), για την εντυπωσιακή οργάνωση τοπικών κινημάτων πολιτών για την προώθηση και τη διατήρηση της πολιτιστικής και φυσικής κληρονομιάς που απειλείται με εξαφάνιση.

 

Το Βραβείο θεσπίστηκε το 2023 από την Europa Nostra και την Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού (ΕΛΛΕΤ) στη μνήμη του Κώστα Καρρά, μιας εμβληματικής προσωπικότητας για την προστασία του περιβάλλοντος και της πολιτιστικής κληρονομιάς στην Ελλάδα, αλλά και στην Ευρώπη και πέραν αυτής. Ιδρυτικοί εταίροι είναι το Ίδρυμα Α.Γ. Λεβέντη, το Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών και το Ινστιτούτο της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων.

 

 

Μηνύματα από τους νικητές των βραβείων

 

Στην ευχαριστήρια ομιλία του, ο Stéphane Bern, ανέφερε: “Το όνομα Κώστας Καρράς αντιπροσωπεύει πενήντα χρόνια ακούραστων αγώνων για την πολιτιστική κληρονομιά και το περιβάλλον που την περιβάλλει στην Ευρώπη. Ο Κώστας Καρράς μάς έδειξε πώς να προστατεύουμε και να διαφυλάττουμε την κληρονομιά, η οποία δεν μπορεί να συνεχίσει να υπάρχει χωρίς την υποστήριξη των ανθρώπων…. Για όλους τους λάτρεις και υπερασπιστές της πολιτιστικής και φυσικής κληρονομιάς της Ευρώπης, αποτελεί πρότυπο και παράδειγμα. Ως αληθινός ανθρωπιστής, είχε όραμα και πάθος, όχι μόνο για την ελληνική κληρονομιά αλλά και για την κληρονομιά της Ευρώπης στο σύνολό της”. Συνεχίζοντας, αφιέρωσε το βραβείο του σε όλους τους συμπατριώτες του και θεματοφύλακες της πολιτιστικής κληρονομιάς: "Το βραβείο αυτό αποτελεί  μεγάλη ενθάρρυνση για να συνεχίσω την εθελοντική δράση που ασκώ εδώ και επτά χρόνια, κατόπιν αιτήματος του Προέδρου της Γαλλικής Δημοκρατίας, Emmanuel Macron, και με τη βοήθεια της γαλλικής ΜΚΟ La Fondation du Patrimoine, για τη διαφύλαξη κάθε χρόνο των περίπου 120 μνημείων σε κίνδυνο που αναφέρονται από το κοινό. Κι ακόμα είναι το ίδιο το κοινό που συμμετέχει στην αποκατάστασή τους χάρη στην Εθνική Λοταρία Πολιτιστικής Κληρονομιάς, εμπνευσμένη από το βρετανικό μοντέλο του Heritage Lottery Fund, το οποίο κατάφερα να θεσμοθετήσω με τη Française des Jeux. Επαναλαμβάνω συνεχώς με κάθε δυνατό τρόπο, ιδίως στα μέσα ενημέρωσης, ότι η πολιτιστική κληρονομιά δεν είναι μόνο θέμα του κράτους. Είμαστε όλοι οι φύλακές της, οι θεματοφύλακές της, ατομικά και συλλογικά. Αυτό που μεταφέρω στους τοπικούς εκλεγμένους αξιωματούχους - που έχω γίνει και εγώ πριν από τρεις εβδομάδες - είναι ότι η κληρονομιά δεν είναι πολυτέλεια, είναι αναγκαιότητα. Δεν είναι κόστος, είναι επένδυση. Η κληρονομιά είναι φορέας ταυτότητας, είναι παράγοντας ένταξης και κοινωνικής συνοχής, είναι συνδετικός κρίκος μεταξύ των γενεών, είναι επίσης πηγή βιώσιμης οικονομικής δραστηριότητας σε πολλά χωριά, όπου μερικές φορές αποτελεί το μοναδικό τουριστικό περιουσιακό στοιχείο. Τέλος, αποτελεί για τους πολίτες την πρώτη τους επαφή με την τέχνη, την ιστορία και τον πολιτισμό". Ο Stephane Bern σκοπεύει να επενδύσει το χρηματικό βραβείο για την υποστήριξη της εκπαίδευσης των νεότερων γενεών σε θέματα πολιτιστικής κληρονομιάς, με ιδιαίτερη έμφαση στα παιδιά σχολικής ηλικίας.

 

Εκ μέρους της οργάνωσης Haydarpaşa Solidarity for Society, City and Environment, ο Tugay Kartal δήλωσε: "Θα ήθελα να χαιρετίσω αυτούς που έχασαν τη ζωή τους κατά τη διάρκεια του GEZİ και τους φίλους μας που εξακολουθούν να βρίσκονται στη φυλακή παρά τις αθωωτικές αποφάσεις τους και τις αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων... Νιώθουμε ενθαρρυμένοι να συνεχίσουμε την 639η κυριακάτικη αγρυπνία μας με το βραβείο και την υποστήριξή σας. Με αυτό το βραβείο, η πολύτιμη μνήμη του κ. Κ. Καρρά θα συνεχίσει να ζει μαζί μας στις σκάλες του σταθμού Haydarpaşa. Το Haydarpaşa είναι ένας σταθμός, θα παραμείνει σταθμός!"

 

Στη διάρκεια της ομιλίας του, ο Σταύρος Στέλλας, εκπρόσωπος του Πολιτιστικού Συλλόγου Πάρου "Αρχίλοχος", δήλωσε: "Αποδέχομαι το βραβείο αυτό στο όνομα όλων εκείνων, ιδιαίτερα των κατοίκων της Πάρου αλλά και των επισκεπτών, που αφιέρωσαν χρόνο και κόπο το περασμένο καλοκαίρι, ακόμα και κατά τη διάρκεια των διακοπών τους, για να διεκδικήσουν την προστασία της δημόσιας φύσης των ακτών του νησιού μας, όπως ορίζει ο νόμος". "Θα ήθελα επίσης να αναφέρω ότι αυτά τα αποτελέσματα, σε τοπικό επίπεδο, δεν θα είχαν επιτευχθεί αν οι δημόσιοι λειτουργοί, όπως ο εισαγγελέας και το Αστυνομικό Τμήμα Πάρου, δεν έκαναν ακριβώς αυτό που έπρεπε να κάνουν. Δηλαδή, έκαναν πολύ καλά τη δουλειά τους. Τους ευχαριστούμε δημόσια".

 

Συγχαρητήρια μηνύματα

 

Κατά τη διάρκεια της τελετής, η κα Αλεξάνδρα Σδούκου, Υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, εξέφρασε τις ευχαριστίες της, σημειώνοντας: "Με μεγάλη χαρά βρίσκομαι σήμερα εδώ, εκπροσωπώντας τον Έλληνα Πρωθυπουργό, κ. Κυριάκο Μητσοτάκη, στην τελετή απονομής των Ευρωπαϊκών Βραβείων Πολιτών Κώστα Καρρά, στη μνήμη του Κώστα Καρρά και του ακούραστου ζήλου του για την προστασία της φυσικής και πολιτιστικής κληρονομιάς της χώρας". Εξήρε τις αδιάκοπες προσπάθειες της ΕΛΛΕΤ τα τελευταία 50 χρόνια για τη διατήρηση της φυσικής και πολιτιστικής κληρονομιάς της Ελλάδας, ιδιαίτερα στους Δελφούς. Η ομιλία της κ. Σδούκου υπογράμμισε την επείγουσα ανάγκη αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής, τονίζοντας την ανάγκη για μια ασπίδα προστασίας όχι μόνο του φυσικού περιβάλλοντος αλλά και των μνημείων πολιτιστικής κληρονομιάς, των τοπόσημων και της άυλης κληρονομιάς.

 

"Σε μια κοινή προσπάθεια να διατηρήσουμε την κληρονομιά μας, η Ελλάδα και η Γαλλία μοιράζονται το ίδιο όραμα. Η συμβολή του Stéphane Bern είναι αδύνατον να περιγραφεί περιληπτικά, καθώς έχει γεφυρώσει χωρίς διακοπή το παρελθόν με το παρόν. Οι προσπάθειές του έχουν ενσωματώσει την κληρονομιά στην καθημερινή μας ζωή, εμπλουτίζοντας το πολιτιστικό μας τοπίο", δήλωσε ο François De Ricolfis, επικεφαλής του Οικονομικού Τμήματος της Πρεσβείας της Γαλλίας, μιλώντας εκ μέρους της Laurence Auer, Πρέσβη της Γαλλίας στην Ελλάδα. "Δημιουργήσατε έναν σύνδεσμο μεταξύ του παρελθόντος και του παρόντος, δείξατε ότι η κληρονομιά ανήκει σε όλους μας και όχι σε λίγους, δώσατε προβολή σε ξεχασμένους τόπους και ιστορίες και βοηθήσατε να γίνει η κληρονομιά μας αναπόσπαστο μέρος της καθημερινότητάς μας και όχι μόνο ένα μέρος που μπορούμε να επισκεφθούμε μία φορά στη ζωή μας. Αυτό είναι το υπέροχο δώρο σας σε όλους μας", δήλωσε συγχαίροντας τον Stéphane Bern.

 

Λίγα λόγια από τους εταίρους των βραβείων

 

Τονίζοντας τον υψηλό συμβολισμό και τη βαθιά ευγνωμοσύνη της για την παρουσία της Προέδρου της Ελληνικής Δημοκρατίας στην τελετή απονομής των βραβείων, η Sneška Quaedvlieg-Mihailović, Γενική Γραμματέας της Europa Nostra, υπενθύμισε: "Η Ελλάδα είναι η γενέτειρα της δημοκρατίας και συνεχίζει σήμερα να είναι ο φάρος της δημοκρατίας στην Ευρώπη και στον κόσμο. Όλοι μαζί πρέπει να ενώσουμε τις δυνάμεις μας για να προστατεύσουμε τη δημοκρατία, η οποία αποτελεί σήμερα την πιο απειλούμενη πολιτιστική κληρονομιά, βασισμένη στο σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και του κράτους δικαίου. Στην αρχαιότητα, οι προσκυνητές συγκεντρώνονταν στο ιερό των Δελφών για να προσευχηθούν για ένα καλύτερο μέλλον. Σήμερα, συγκεντρωθήκαμε στους Δελφούς για να ενώσουμε τις φωνές και τις δυνάμεις μας για ένα καλύτερο αύριο".

 

Η Λυδία Καρρά, Ιδρύτρια και Αντιπρόεδρος της ΕΛΛΕΤ, κατά τη διάρκεια της συγχαρητήριας ομιλίας της δήλωσε: "Για το χρυσό βραβείο επιλέχθηκε ο Stéphane Bern, ο οποίος μέσα από τις τηλεοπτικές του εκπομπές ξεχωρίζει ως υπέρμαχος των μέσων ενημέρωσης για την Πολιτιστική Κληρονομιά στη Γαλλία, αλλά και σε ολόκληρη την Ευρώπη... Το αργυρό βραβείο της κριτικής επιτροπής είναι επίσης πολύ συναρπαστικό, το οποίο απονέμεται από κοινού στην Τουρκία και την Ελλάδα. Η ιστορία της Haydarpaşa, όπου οι πολίτες αγωνίζονται επί 10 συναπτά έτη για τη διάσωση αυτού του εμβληματικού κτιρίου, είναι πραγματικά εντυπωσιακή και συγκινητική. Η κινητοποίηση του Αρχίλοχου στην Πάρο είναι επίσης μια καταπληκτική ιστορία δράσης των πολιτών. Όλα αυτά τα βραβεία είναι για τους πολίτες. Ο Κώστας Καρράς πίστεψε στον ζωτικό ρόλο των πολιτών για την προστασία της Πολιτιστικής Κληρονομιάς και της Δημοκρατίας. Ζούμε για άλλη μια φορά σε έναν κόσμο που καταστρέφεται από πολέμους και συγκρούσεις, κάποιες από αυτές πολύ κοντά μας. Οι δημοκρατίες για άλλη μια φορά κινδυνεύουν σε πολλά μέρη του πλανήτη μας. Οι πολίτες που κέρδισαν αυτά τα βραβεία μας δίνουν ελπίδα, ότι δεν πρέπει να απελπιζόμαστε, ότι το καλό μπορεί να επικρατήσει".

 

"Ο Κώστας Καρράς λείπει από το Φόρουμ, λείπει από τους μεγάλους σύγχρονους στοχαστές και λείπει από όλους εκείνους που αγωνίζονται για την προστασία της πολιτιστικής και φυσικής κληρονομιάς», ανέφερε ο Συμεών Τσομώκος, Ιδρυτής και Πρόεδρος του Οικονομικού Φόρουμ των Δελφών. Επίσης, συνεχάρη θερμά τον βραβευμένο με το Χρυσό Βραβείο, Stéphane Bern, και του απηύθυνε θερμή πρόσκληση να είναι ένας από τους βασικούς ομιλητές στο επόμενο Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών.

 

Σε βιντεοσκοπημένο μήνυμά του, ο Αναστάσιος Π. Λεβέντης, Πρόεδρος του Ιδρύματος Α.Γ. Λεβέντη, εξέφρασε τα συγχαρητήριά του για την απονομή του βραβείου, τονίζοντας το διαρκές όραμα του Κώστα Καρρά και αναγνωρίζοντας το έργο του Stéphane Bern ως "σταθερού υποστηρικτή της ευρωπαϊκής κληρονομιάς, συνδυάζοντας άψογα τις προσπάθειές του με ένα όραμα που ξεπερνά τα σύνορα". Συνεχάρη επίσης τον Αρχίλοχο και την Haydarpaşa Solidarity for Society, City and Environment για την επιτυχία τους στην προώθηση του έργου τους τόσο σε τοπικό όσο και σε ευρωπαϊκό επίπεδο, και επαίνεσε την Europa Nostra και την ΕΛΛΕΤ για τη συνεχή αφοσίωσή τους στην πολιτιστική κληρονομιά.

 

Ο Κυριάκος Κακούρης, Αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων, δήλωσε: "Τα βραβεία αυτά καταδεικνύουν τη σημασία του ρόλου που διαδραματίζει η κοινωνία των πολιτών στην ευαισθητοποίηση και στην προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς που κινδυνεύει. Τα σημερινά βραβεία μας διηγούνται μια όμορφη ιστορία. Μια ιστορία δέσμευσης, δέσμευσης και επιτυχίας. Συγχαρητήρια στους νικητές που κάνουν τόσα πολλά για την ευαισθητοποίηση και τη διάσωση της πολιτιστικής κληρονομιάς που κινδυνεύει. Η ΕΤΕπ, μέσω του Ινστιτούτου της, είναι υπερήφανη που βρίσκεται στο πλευρό σας".

 

Ο Στάθης Ποταμίτης, πρόεδρος της ΕΛΛΕΤ ανέφερε: "H δράση  των βραβευθέντων χαρακτηρίζεται από την ανάληψη προσωπικής ευθύνης, το σεβασμό και την έμπρακτη αγάπη για την κληρονομιά μας, φυσική και πολιτιστική. Εκ μέρους της ΕΛΛΕΤ τους εκφράζω το θαυμασμό για τη προσφορά τους και την ευγνωμοσύνη μας για το παράδειγμά που μας διαθέτουν.” Κλείνοντας τη βραδιά  ο Σ. Ποταμίτης ευχαρίστησε θερμά όλους για τη συμμετοχή  τους σ ’αυτή τη λαμπρή γιορτή της κοινωνίας των πολιτών.

 

Η Ευρωπαϊκή Κριτική Επιτροπή

Η κριτική επιτροπή του Βραβείου, με πρόεδρο τον Guy Clausse, Εκτελεστικό Αντιπρόεδρο Europa Nostra (Λουξεμβούργο), αποτελείται από ειδικούς στους τομείς της πολιτιστικής κληρονομιάς και της επικοινωνίας από διάφορες ευρωπαϊκές χώρες: Ştefan Bâlici, Γενικό Διευθυντή του Εθνικού Ινστιτούτου Πολιτιστικής Κληρονομιάς (Ρουμανία); Λυδία Καρρά, Ιδρύτρια και Αντιπρόεδρο της Ελληνικής Εταιρείας Περιβάλλοντος και Πολιτισμού (Ελλάδα); Φανή Μαλλούχου-Tufano, Καθηγήτρια - Συντήρηση, Αποκατάσταση, Διαχείριση Αρχιτεκτονικών Μνημείων και Συνόλων, Σχολή Αρχιτεκτόνων Μηχανικών Πολυτεχνείου Κρήτης και Αντιπρόεδρο της  Επιτροπή Συντηρήσεως Μνημείων Ακροπόλεως (ΕΣΜΑ) (Ελλάδα), Sneška Quaedvlieg-Mihailović, Γενική Γραμματέα της (Ολλανδία/Σερβία); Bruno Rossignol, Επικεφαλής Προγράμματος για το Κλίμα και την Πολιτιστική Κληρονομιά  - European Investment Bank Institute (Γαλλία), και Paolo Vitti, Aναπληρωτή Καθηγητή, Σχολή Αρχιτεκτονικής Πανεπιστήμιο Notre Dame (Ιταλία).