Ημέρες ορειβασίας

Ημέρες ορειβασίας

Πέμπτη 3 Φεβρουαρίου 2022

Οι γυναίκες, οι λέξεις, η θάλασσα

 


Γράφει ο Φίλιππος Φιλίππου //

 

Λουκάς Αξελός: “Το σθένος των λέξεων” Εκδόσεις Στοχαστής, 2021, σελ. 82

 

Πολυγραφότατος, ο Λουκάς Αξελός, με σπουδές στη Νομική Σχολή του ΑΠΘ, έχει ασχοληθεί με την ποίηση (πρώτη συλλογή Περιπέτεια ή επιστροφή, 1981), το δοκίμιο (πρώτο βιβλίο το Γ. Σκληρός, Σταθμοί και όρια στη διαμόρφωση της κοινωνικής συνείδησης στην Ελλάδα (1981) την ανθολόγηση και επιμέλεια βιβλίων του Δημήτρη Γληνού, του Σεραφείμ Μάξιμου, του Γ. Σκληρού, του Αντόνιο Γκράμσι, των Σ. Μπωντλέρ-Π. Βερλαίν, εκδότης του οίκου Στοχαστής (1969) και του περιοδικού Τετράδια Πολιτικού Διαλόγου Έρευνας και Κριτικής (1980), έχει επίσης ασχοληθεί με την κριτική και έχει δημοσιεύσει μελέτες και άρθρα σε περιοδικά και εφημερίδες.

Στην πέμπτη ποιητική του συλλογή Το σθένος των λέξεων, όπου περιέχονται ποιήματα γραμμένα την περίοδο 2010-2020, επιχειρεί να μιλήσει για θέματα διαχρονικά που τον έχουν απασχολήσει και συνεχίζουν να απασχολούν το μυαλό του. Είναι, κατά σειράν των δημοσιευμένων ποιημάτων, οι γυναίκες και η αγάπη, οι λέξεις, οι στίχοι και η ανάγνωση, η φύση, τα πουλιά και η θάλασσα. Περιέργως, λείπουν από τη συλλογή στίχοι για τις ιδέες, την κοινωνία, την ιστορία του ανθρώπου και τους αγώνες του. Επίσης, και με δεδομένη την δημοσίευση ως μότο του βιβλίου του στίχου του Φεδερίκο Γκαρθία Λόρκα «Μ’ όλο που ξέρω τους δρόμους/ ποτέ δεν θα φθάσω στην Κόρδοβα», είναι φανερή η αγάπη του για τα ταξίδια.

Το πρώτο ποίημα «Περί των πράξεων ή παραλείψεων των ωραίων γυναικών», οι απόψεις του δημιουργού για τις γυναίκες είναι αρκούντως αινιγματικές:

 

Στο χλομό φως του απογεύματος/ αυτές οι γυναίκες που διασχίζουν την πλατεία/ μοιάζουν με άλμπατρος/ που πλανάρουν στην μέση του ουρανού [..] Για τις πράξεις ή παραλείψεις των ωραίων Γυναικών, /για το κόστος της προδοσίας,/ οι γνώσεις μας είναι εμφανώς/ περιορισμένες έως ελάχιστες.

 

Το επόμενο ποίημα όμως, το «Nunc et semper», ο δημιουργός δεν επιχειρεί να κρύψει τίποτα, είναι απολύτως σαφής και κατανοητός, οι στίχοι του αποτελούν ύμνο για τη γυναίκα:

 

Ασημένια πεδιάδα η θάλασσα./ Από την πολυκύμαντη κόμη/ ανατέλλει ένα φεγγάρι/ φωτίζοντας τα στητά σου στήθη/ που αντιστέκονται στην έλξη /  γης.

 

Η ίδια αγαπητική διάθεση προς τη γυναίκα και κυρίως προς το σώμα της, που παραπέμπει στην ερωτική πράξη, διαφαίνεται και στο «Φωτιά στο μαύρο δάσος»:

 

Αναμαλλιασμένα σύννεφα/ μπερδεύονται/ γύρω από τα βουνά./ Το άγγιγμά τους, /έντονη ανατριχίλα, /σαν μαύρα μαλλιά/ που απλώνονται σε ανδρικό στήθος/ οδηγούν σε οξείς σπασμούς.

 

Αλλά και στο «Λιγοστά εσώρουχα» διακρίνεται η διάθεση λατρείας προς το γυναικείο σώμα, καθώς ο δημιουργός μας το παρουσιάζει στη ζέστη του καλοκαιριού:

 

Αύρα καλοκαιριού/ δροσίζει το ευκάλυπτο σώμα σου/ αφαιρώντας μαγικά/ τα λιγοστά εσώρουχα/ που θα αντικαταστήσει /σε λίγο/ ο θαλάσσιος αφρός.

 

Κι αφού εξαντλήσει τις εικόνες θαυμασμού για τη γυναίκα, ο δημιουργός στο «Όλα κάποτε» καταπιάνεται με ένα εξαίσιο αίσθημα, εκείνο πού πλημμυρίζει έναν άνθρωπο για κάποιον άλλο, την αγάπη:

 

Όλα κάποτε,/ ακόμα και τα καύσιμα της αγάπης,/ όλα, τέλος πάντων,/ τελειώνουν./Σαν τα καράβια που βυθίζονται/ χωρίς να αισθάνονται/ την ανάγκη/ να δικαιολογηθούν/ που άφησαν ημιτελή/ την ρότα προορισμού τους.

 

Όλα αυτά τα περιπαθή στεγάζονται στην ενότητα με τον παράξενο τίτλο «Ψημένο καλαμπόκι», ενώ στην επόμενη ενότητα «Το σθένος των λέξεων» καταγίνεται με τις λέξεις και την ανάγνωση, αλλά και τις ιδέες, φιλοσοφικές και πολιτικές:

 

Πάντα η δεύτερη ανάγνωση/ περικλείει εκπλήξεις./ Πάντα το δίλημμα περί της ερμηνείας/ προβάλλει αντιφατικό./ Είναι καλό να δραπετεύει κάποιος;/ Προφανώς εξαρτάται / ιδίως όταν δραπετεύει / από τις απόψεις του.

 

Λουκάς Αξελός

 

Στο ποίημα «Το αμφιλεγόμενο ήθος των λέξεων» ο δημιουργός αναφέρεται στη γλώσσα και τη δύναμη που εμπεριέχει:

 

Η γλώσσα/ πάντα στέκεται / στην άκρη του γκρεμού. /Αντίσταση προβάλλει /μόνο στο αμφιλεγόμενο ήθος των λέξεων.

 

Στο ποίημα «Τα πάθη των συμφώνων ωδή στο εξορισμένοι Ν» που έχει ως μότο μια φράση του Κύπριου ποιητή Κώστα Μόντη, ο Λουκάς Αξελός μιλάει για τα πάθη της ελληνικής γλώσσας και των συμφώνων της που έχουν εξοστρακιστεί από αυτήν, αλλά αποκαλύπτει και την αγάπη του για την «γλυκόλαλη Κύπρο»:

 

Εκεί που τα σύμφωνα/ κυκλοφορούν ελεύθερα, /ενίοτε και ως ζεύγος,/ εκεί που οι άνθρωποι/ αντισταθμίζουν τα βάσανά τους/ γράφοντας ελληνικά.

 

Ένα από τα πιο ουσιώδη ποιήματα που εκφράζει την άποψη, αλλά και την απαισιοδοξία, του ποιητή για την Ιστορία, τη δικαιοσύνη και τις περιπέτειες του ανθρώπου είναι το «Η κρίση της ιστορίας»:

 

Θα μας κρίνει η ιστορία, είπες/.Έστω. / Όμως οι φόβοι μου είναι σαφείς, / διότι οι φαρμακόγλωσσες λένε/ ότι βλέπει/ όσο και η αδελφή της/ η δικαιοσύνη.

 

Μολονότι τα ποιήματα έχουν γραφτεί σε όλη τη διάρκεια του χρόνου και σε όλες τις εποχές του, τα περισσότερα έχουν καλοκαιρινά χρώματα, κι ίσως γι’ αυτό υπάρχουν στίχοι με πολλή θάλασσα, πολλά κύματα και βράχους.

 

 

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου