1821: Τὰ Μικρὰ τοῦ Μεγάλου Ἀγώνα :Καθίστε ἐδῶ νὰ πε­θά­νου­με σὰν ἀρ­χαῖ­οι Ἕλ­λη­νες [τοῦ Παπαφλέσσα]

 

ΕΦΤΑΣΕ ΣΤΟ ΜΑΝΙΑΚΙ μὲ τρεῖς-τέσ­σε­ρες χι­λιά­δες στρα­τό· μὰ ὅ­λοι βλέ­πα­νε τὸν τό­πο χα­μη­λὸ κ' εὔ­κο­λο νὰ πα­τη­θῇ ἀ­πὸ τὴν κα­βαλ­λα­ρί­α. Γι' αὐ­τὸ κι' ὁ ἀ­νε­ψιός του Ἠ­λί­ας Φλέσ­σας, ὁ φί­λος του Παν. Κε­φά­λας κι' ἄλ­λοι το­νὲ συ­βου­λεύ­α­νε νὰ πι­ά­σου­νε ψη­λό­τε­ρα, στὸ βου­νὸ ἀ­πά­νου, ὅ­που μά­λι­στα, ἀ­πὸ φό­βο, εἴ­χα­νε κι­ό­λα στα­θῆ οἱ πε­ρισ­σό­τε­ροι ἀ­πὸ τοὺς ἄ­τα­χτους ποὖ­χε συ­νά­ξει. Ἐ­κεῖ θὰ μπο­ρού­σα­νε νὰ κρα­τή­σουν τὸν πό­λε­μο κά­να-δυ­ὸ μέ­ρες ὥς που νὰ φτά­σῃ ἡ βο­ή­θεια ποὺ ἐλ­πί­ζαν.

       — Ἐ­γώ, τοὺς εἶ­πε ὁ Φλέσ­σας, δὲν ἦρ­θα ἐ­δῶ νὰ με­τρή­σω τὸ στρα­τὸ τοῦ Μπρα­ΐ­μη, πό­σος εἶ­ναι, ἀ­πὸ τὰ ψη­λώ­μα­τα· ἦρ­θα νὰ πο­λε­μή­σω. Οὔ­τε τρελ­λά­θη­κε ὁ Μπρα­ΐ­μης νὰ χα­σο­με­ρά­ῃ ἐ­κεῖ ποὺ δὲν ἐλ­πί­ζει νὰ κερ­δή­σῃ νί­κη, μὰ θὰ τρα­βή­ξῃ ἴ­σα κα­τὰ τὴν Τρι­πο­λι­τσά, κ' ἐ­γὼ τό­τε θὰ μεί­νω νὰ μα­ζεύ­ω ἀ­πὸ πί­σω τὰ καρ­φο­πέ­τα­λά του. Ἂν ὅ­μως τὸν κρα­τή­σω δῶ στὸ Μα­νιά­κι, γλυ­τώ­νω τὸ Μω­ριᾶ, για­τὶ θὰ τὸν κά­μω νὰ πι­σω­γυ­ρί­σῃ ὅ­πως ὁ Δρά­μα­λης, εἰ­τε­μὴ θὰ πλη­ρώ­σῃ ἀ­κρι­βὰ τὸ αἷ­μα μου καὶ θὰ τὸ συλ­λο­γι­στῇ κα­λὰ ὕ­στε­ρα νὰ μπῇ στὴν καρ­διὰ τοῦ Μω­ριᾶ. Κα­θί­στε ἐ­δῶ νὰ πε­θά­νου­με σὰν ἀρ­χαῖ­οι Ἕλ­λη­νες!

       

Καὶ κά­θι­σε καὶ πέ­θα­νε σὰν ἀρ­χαῖ­ος Ἕλ­λη­νας.

       Ὁ Ἰμ­πρα­ΐ­μης καὶ σὲ ξέ­νους καὶ σ' Ἕλ­λη­νες, καὶ στὸ Θ. Γρί­βα κα­τὰ τὰ 1844, ποὺ εἶ­χε πά­ει στὴν Αἴ­γυ­πτο, εἶ­πε πὼς δέ­κα ἀ­κό­μα σὰν τὸν Παπ­πα­φλέσ­σα ναὔ­ρι­σκε νὰ τοῦ ἀν­τι­στα­θοῦ­νε στὸ Μω­ριᾶ, θὰ γύ­ρι­ζε στὸν τό­πο του.

Βι­βλι­ο­γρα­φι­κὴ ση­μεί­ω­ση τοῦ Γ. Βλα­χο­γιά­ννη: Δ. Γ. Δη­μη­τρα­κά­κη ἀ­νέκ­δο­τα ἀ­πο­μνη­μο­νεύ­μα­τα.

Πη­γή: Γιά­ννη Βλα­χο­γιά­ννη, Ἱ­στο­ρι­κὴ Ἀν­θο­λο­γί­α. Ἀ­νέκ­δο­τα – Γνω­μι­κά – Πε­ρί­ερ­γα – Ἀ­στεῖ­α ἐκ τοῦ βί­ου δι­α­σή­μων Ἑλ­λή­νων 1820-1864. Πα­τρι­ω­τι­κὴ χο­ρη­γί­α Ἐμ. Ἀ. Μπε­νά­κη εἰς τι­μὴν τῆς Ἑ­κα­τον­τα­ε­τη­ρί­δος τῆς Ἑλ­λη­νι­κῆς Ἐ­πα­να­στά­σε­ως. Ἀ­θῆ­ναι, 1927, σελ. 153 [Τίτλος: «299.— Σὰν ἀρ­χαῖ­οι Ἕλ­λη­νες.»].

Εἰσαγωγὴ (βλ. ἐδῶ) καὶ ἐπιμέλεια ἀφιερώματος: Γιάννης Πατίλης.

Εἰκόνα: Γιάννης Μόραλης (1916-2009), Παπαφλέσσας, 1943. Ξυλογραφία σὲ χαρ­τί, 43Χ37 ἑκ. (Ἐθνικὴ Πινακοθήκη).