Μία Φώκια Διεκδικεί τη Συνύπαρξη με τους Ανθρώπους

Το Ινστιτούτο Θαλάσσιας Προστασίας «Αρχιπέλαγος», δίνει εδώ και 15 και πλέον χρόνια μία μάχη για την άμυνα της σπάνιας βιοποικιλότητας των θαλασσών και των νησιών μας. Από τον περασμένο Μάρτιο, ανάμεσα στα πολυάριθμα σπάνια είδη που παρακολουθούμε και μελετάμε, ένα σίγουρα ξεχωρίζει: μία νεαρή Μεσογειακή φώκια που παρουσιάζει ασυνήθιστη συμπεριφορά, προσεγγίζοντας κατοικημένες περιοχές και πολυσύχναστες παραλίες στην περιοχή της ΒΑ Σάμου, αντί για τις σπηλιές και τις δυσπρόσιτες ακτές που κανονικά θα προτιμούσε.

Έχοντας πλήρη συναίσθηση της ευθύνης που συνεπάγεται η προστασία στην πράξη ενός τόσο σπάνιου ζώου, κατά τους πρώτους μήνες της παρακολούθησής της φώκιας και για όσο ήταν εφικτό, το Αρχιπέλαγος έκανε μία μεγάλη προσπάθεια για να μην δημοσιοποιηθεί η παρουσία της στα ΜΜΕ αλλά και γενικότερα να περιοριστεί η ανθρωπογενής όχληση και ο όποιος κίνδυνος, δεδομένου ότι προτεραιότητα είναι η συγκεκριμένη φώκια να μπορέσει τελικά να επιστρέψει με ασφάλεια στο φυσικό της οικοσύστημα. Για το λόγο αυτό επί μήνες αποτρέψαμε επιμελώς τόσο ελληνικά όσο και ξένα ΜΜΕ, από το να αξιοποιήσουν επικοινωνιακά την παρουσία της, θεωρώντας την ασφάλεια της φώκιας σημαντικότερη από τα οφέλη της όποιας δημοσιοποίησης. Όμως, η συγκεκριμένη φώκια, την οποία οι ψαράδες αποκαλούν Αργυρώ, φάνηκε να έχει διαφορετική άποψη από τους ερευνητές, την οποία για άλλη μια φορά έπρεπε να τη σεβαστούμε. Με την έλευση της τουριστικής περιόδου, διεκδίκησε τη θέση της στις πιο πολύβουες και πολυσύχναστες παραλίες τις περιοχής, παρόλο που εκεί κοντά είχε δεκάδες επιλογές από απομονωμένες παραλίες, ακτές και σπηλιές.

Με περισσότερες από 1600 ώρες παρακολούθησης από ερευνητές, φοιτητές και σαμιώτες εθελοντές του Ινστιτούτου Θαλάσσιας Προστασίας «Αρχιπέλαγος», γίνεται καθημερινά εδώ και πέντε και πλέον μήνες μία μεγάλη προσπάθεια μέσα από τη συνεχή (και διακριτική όταν είναι εφικτό) παρακολούθηση, να διασφαλίσουμε τον περιορισμό της όποιας ανθρώπινης παρενόχλησης προς τη φώκια. Αυτή η προσπάθεια γίνεται σε στενή συνεργασία με ένα ευρύ δίκτυο εθελοντών που απαρτίζεται από αλιείς, αγρότες, επαγγελματίες στον τομέα του τουρισμού, μαθητές, εκπαιδευτικούς κ.α., και με την πολύτιμη συνδρομή των τοπικών λιμενικών αρχών, οι οποίοι βοηθούν στον καθημερινό εντοπισμό της φώκιας στην εκτεταμένη ακτογραμμή της περιοχής αλλά και την προστασία της.

Παράλληλα γίνεται μία μεγάλη προσπάθεια να εξασφαλιστούν οι όροι μίας διαφορετικής συνύπαρξης, διασφαλίζοντας από τη μία το δικαίωμα της φώκιας να βρίσκεται στις παραλίες που επιλέγει, αλλά και παράλληλα το δικαίωμα τόσο των επαγγελματιών, όσο και των λουόμενων να μπορούν να βρίσκονται στις ίδιες παραλίες. Με αυτή την ιδιαίτερη συνύπαρξη όμως ήταν αδύνατο να παραμείνει η φώκια μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας. Ελπιδοφόρο είναι ότι η πλειονότητα των θαυμαστών της, την αντιμετώπισαν με το σεβασμό που αρμόζει σε ένα τόσο σπάνιο θαλάσσιο θηλαστικό, το οποίο όλοι ελπίζουμε ότι σύντομα θα επιστρέψει στο φυσικό του οικοσύστημα.

Δυστυχώς όμως, κάποιοι παραφύλαξαν τις λίγες στιγμές που ήταν χωρίς παρακολούθηση, στα κενά της φύλαξης που αναπόφευκτα υπάρχουν καθώς η φώκια κινείται σε μία μεγάλη περιοχή και συχνά αλλάζει παραλίες. Ως αποτέλεσμα έχουν κυκλοφορήσει στο διαδίκτυο αυθαίρετες εικόνες που δείχνουν λουόμενους να την αντιμετωπίζουν σαν ένα χαριτωμένο κατοικίδιο, χωρίς την αυτονόητη διακριτικότητα ή σεβασμό που της αξίζει. Άλλοι την αποκάλεσαν μασκότ, ένας χαρακτηρισμός ανεπίτρεπτος για ένα τόσο σπάνιο και απειλούμενο θηλαστικό των θαλασσών μας. Στο Αρχιπέλαγος θα κάνουμε τα πάντα για να διασφαλίσουμε την προστασία αυτής της ιδιαίτερης φώκιας, ακόμα και αν χρειαστεί να ληφθούν νομικά μέτρα έναντι αυτών που δεν σέβονται το δικαίωμα της ύπαρξής της. Η συγκεκριμένη φώκια, είναι ένας εξαιρετικός πρεσβευτής του είδους της, που επιλέγει να έρθει δίπλα μας να μας υπενθυμίσει ότι στην αρχαία Ελλάδα, την οποία μας αρέσει να την επικαλούμαστε μόνο όποτε μας βολεύει, η άγρια ζωή, και ιδίως οι φώκιες και τα δελφίνια συνυπήρχαν αρμονικά με τους ανθρώπους, και τότε ήταν πραγματικά απόλυτα προστατευόμενα και σεβαστά από όλους ζώα. Θοδωρής Τσιμπίδης Διευθυντής - Ινστιτούτο Θαλάσσιας Προστασιας "Αρχιπέλαγος"