Ο Βάσος Φτωχόπουλος για την Πόλυ Πάνου

Ο Βάσος Φτωχόπουλος, εκδότης του κυπριακού περιοδικού «ΕΝΩΣΙΣ», γράφει για την λαϊκή τραγουδίστρια που πρόσφατα χάθηκε :

Ποιός λαός γεννά τέτοιες φωνές, θεϊκές και υποχθόνιες, διονυσιακές και πέτρινες σαν σφυρίγματα αγγέλων που ψάλλουν τα βάσανα του κόσμου  -   και μετά τις πετά στον σκουπιδοτενεκέ; Μα εμείς φυσικά, οι Έλληνες, οι Έλληνες που παρ’ ότι τα μεγαλεία βρίσκονται κάτω απ’ την μύτη τους, μέσα στο σπίτι τους, εντούτοις τα ψάχνουν αλλού. Σήμερα οι γρηκ πίπολ ή οι Χέλλινς, όπως αποκαλούνται, γνωρίζουν όλες τις μεγάλες ξένες φωνές της Ευρώπης και λίγοι τις δικές μας. Η Πόλυ Πάνου, μια απ’ τις δικές μας, με πενήντα χρόνια προσφοράς, θα πάρει φυσικά τα εύσημα απ’ τα κανάλια όμως πικραμένη θα φεύγει όπως και τόσοι άλλοι που κράτησαν αυτόν τον λαό όρθιο όλες αυτές τις δεκαετίες. Δεν είναι η Εντίθ Πιάφ ή η Μπίλλυ Χόλιντεϊ ή η Νίνα Σιμόν- όλες αναμφισβήτητα μεγάλες φωνές – που έφτυσαν αίμα κελαηδώντας για να πάνε κάτω τα δικά μας βάσανα, για να χαμογελάσει κι ο πονεμένος Έλληνας για λίγο, αλλά οι λαϊκές μας ηρωίδες και οι φωνές της δικής μας ψυχής. Μια απ’ αυτές τις φωνές υπήρξε και η Πόλυ Πάνου.

Φεύγουν όλες οι παλιές μεγάλες φωνές χωρίς ακόμη να υπάρχει ένα μεγάλο και αξιοπρεπέστατο ΜΟΥΣΕΙΟ ΛΑΪΚΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ.

Αν είχαν οι άλλοι λαοί της Ευρώπης τόσους και τόσους σπουδαίους μουσικούς, όχι ένα αλλά δέκα μουσεία θα τους έστηναν, δεκάδες δρόμους θα μετονόμαζαν για χάρη τους και έδρες στα πανεπιστήμια θα δημιουργούσαν. Εμείς, τα πλαδαρά χοιρινά, ψηνόμαστε μέσα στο λαρδί μας. Τον μεγάλο αυτό εθνικό πλούτο τον χαραμίζουμε ή τον χαρίζουμε στους Τούρκους, όπως κάναμε με την βυζαντινή μουσική, όπως κάνουμε τώρα και με τα ρεμπέτικα.

Τ’ αδέλφια δεν χωρίζουνε

Στίχοι: Κώστας Βίρβος
Μουσική: Απόστολος Καλδάρας
Πρώτη εκτέλεση: Πόλυ Πάνου

Είμαστ’ αδέλφια, μιας μάνας γέννα,
στις φλέβες τρέχει το ίδιο αίμα.
Κι αν χώρια τώρα σαν ξένοι ζούμε,
πάλι μια μέρα θ’ αγκαλιαστούμε.

Τ’ αδέλφια δε χωρίζουνε,
η μοίρα το ‘χει γράψει·
κι ανάμεσά τους όποιος μπει
φωτιά να τονε κάψει.

Όποιο συμφέρον κι αν μπει στη μέση,
να μας χωρίσει δεν θα μπορέσει.
Σ’ αυτό τον κόσμο όλα συμβαίνουν,
τ’ αδέλφια όμως αδέλφια μένουν.

Τ’ αδέλφια δε χωρίζουνε,
η μοίρα το ‘χει γράψει·
κι ανάμεσά τους όποιος μπει
φωτιά να τονε κάψει.

Είμαστ’ αδέλφια, μιας μάνας γέννα,
στις φλέβες τρέχει το ίδιο αίμα.
Μπορεί καθένας δρόμο ν’ αλλάζει,
μια μάνα όμως μας αγαλιάζει.

Τ’ αδέλφια δε χωρίζουνε,
η μοίρα το ‘χει γράψει·
κι ανάμεσά τους όποιος μπει
φωτιά να τονε κάψει.

Πόσοι και πόσοι Κύπριοι δεν ήπιαν μέχρι βαριάς μέθης ακούγοντας αυτό το τραγούδι όλες αυτές τις δεκαετίες; Πόσοι και πόσοι δεν έκλαψαν μαύρα δάκρυα ακούγοντας αυτήν την ερμηνεία και να φανταστείτε ότι μερικοί άσχετοι νομίζουν πως το τραγούδι γράφτηκε για τα αδέλφια και όχι για την Κύπρο και την Ελλάδα.

Να ‘ναι ελαφρύ το χώμα που σε σκεπάζει κυρία Πάνου και σε ευχαριστούμε.