Το παναθρώπινο δικαίωμα στην περίθαλψη

                 

Της Μαρίας  Αρβανίτη Σωτηροπούλου

               

        Με αφορμή την ανακοίνωση της οργάνωσης ΕΣΤΙΑ των στρατιωτικών γιατρών σχετικά με την περίθαλψη των ακριτικών περιοχών της Ελλάδας….

        Είναι πια γνωστή  η τραγική υποβάθμιση της υγείας όλων των κατοίκων της Ελλάδας μετά την επιβολή του Μνημονίου. Την ώρα που η κυβέρνηση θριαμβολογεί για τη μείωση των τιμών των φαρμάκων, καθένας ξέρει καλά ότι πληρώνει από την τσέπη του τα περισσότερα από τα φάρμακα που συχνά χρησιμοποιεί (αναλγητικά, αντιφλεγμονώδη, αντιγριππικά, αντιρευματικά κλπ- που  έχουν διαγραφεί από τη λίστα των Ταμείων), ενώ και στα συνταγογραφούμενα μετά από ταλαιπωρία στον ΕΟΠΥΥ, αναγκάζεται εκτός από τη συμμετοχή να καλύπτει από την τσέπη του τη διαφορά από το φθηνότερο φάρμακο σε κείνο, που πραγματικά χρειάζεται για να γιατρευτεί.

Καθένας πια εύχεται -περισσότερο από άλλοτε και πάνω απ' όλα- να μην αρρωστήσει, αφού τα νοσοκομεία νοσούν, πολλές εργαστηριακές εξετάσεις αποκλείονται, ενώ εργαστήρια στα οποία οι ασφαλισμένοι δεν πλήρωναν συμμετοχή, όπως του ΟΝ δεν λειτουργούν καθόλου (οι παρασκευάστριες αξιοποιούνται στο τηλεφωνείο!!)  λόγω του ότι δεν εγκρίνονται κονδύλια για ν' αγοραστούν τα αντιδραστήρια των μηχανημάτων!!!

ΜΚΟ όπως οι “γιατροί του κόσμου” και οι “γιατροί χωρίς σύνορα” καλούνται να υποκαταστήσουν το κράτος παρέχοντας πρωτοβάθμια φροντίδα στους πολλούς πια ανασφάλιστους έλληνες και μετανάστες.

Μέσα στη γενική αποδιοργάνωση οι ακριτικές περιοχές, που πάντα είχαν ελλιπή υγειονομική κάλυψη, βρέθηκαν στο κενό. Το Υπουργείο Υγείας και Εθνικής Αμύνης σκέπτεται να διορίσει ΑΜΙΣΘΟΥΣ οπλίτες γιατρούς.

Ο Ιατρικός Σύλλογος πήρε την ακόλουθη θέση

 «Κατά την τελευταία συνεδρίαση του Διοικητικού Συμβουλίου του Ιατρικού Συλλόγου συζητήθηκε το θέμα της έλλειψης αγροτικών ιατρών στα Διαπόντια Νησιά (Οθωνοί, Ερείκουσα, Μαθράκι)......να ξανασυσταθεί ο διορισμός ιατρών που υπηρετούν στις ένοπλες δυνάμεις, αποζημιώνοντάς τους με το μισθό του αγροτικού ιατρού (ιδιωτών), εξασφαλίζοντάς τους στέγη και τροφή και δίνοντάς τους μόρια για την ειδικότητά τους.».

Αυτό που εκπλήσσει δυσάρεστα είναι η απάντηση του Συλλόγου των Στρατιωτικών Ιατρών ΕΣΤΙΑ, η οποία στην αντίκρουση αυτής της άποψης γράφει ανάμεσα σε άλλα.

“Πολύς ο λόγος τελευταία για την επάνδρωση -υποστήριξη , παραμεθόριων περιοχων απο αξκούς ιατρούς των ΕΔ.
Ως ΕΣΤΙΑ, θέλουμε να διασαφηνίσουμε ότι ενδιαφερόμεθα για τους ΑΚΡΙΤΕΣ του ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ, και θεωρούμε καθήκον μας την στήριξη των ελλήνων…ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ (και για να είναι σαφέστερο….την στήριξη,όσων δεν χρώνται βεβαιώσεων, ταυτοτήτων και….ψευδοφοιτήσεων σε ελλαδικά Ρεπούσεια σχολεία, η προύπαρξης κράτους για να είναι έλληνες).
............
Στην πραγματικότητα όμως, κανένα πρόβλημα δεν λύνεται, απλά μεταβιβάζεται στις πλάτες ενός και μόνο ενός ανθρώπου, το βάρος και η ευθύνη αντιμετώπισης ενός προβλήματος, με την ελπίδα ότι:
1.αυτό δεν θα εμφανιστεί ποτέ στις πραγματικές του διαστάσεις
2. Οτι ο ένας και μόνο ιατρός, δεν θα υποστεί επίθεση απο την δυσαρεστημένο αλλοδαπό που υποχρεώθηκε να εξετάσει, καθώς και ότι δεν θα υπάρξει καμία πιθανότητα ιατρικού σφάλματος, για το οποίο καμία υπηρεσία δεν μας εξασφαλίζει ούτε ακόμα και έναντι στρατιωτικού προσωπικού.
Με λίγα λόγια, δεν είναι δυνατό μια ειδικότητα και ένα πρόσωπο μόνο του, κάτω από υπουργικές αποφάσεις των οποίων οι συντάκτες, ελέγχονται για πολλά, και για την επάρκειά τους, να καλείται να καλύπτει ….τα ακάλυπτα.
ΕΑΝ ΤΟ ΚΡΑΤΟΣ ΕΠΙΘΥΜΕΙ ΝΑ ΣΤΑΘΕΙ ΣΤΟ ΠΛΕΥΡΟ ΤΩΝ ΑΚΡΙΤΩΝ,ΘΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΣΤΑΜΑΤΗΣΕΙ ΝΑ ΤΟΥΣ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΖΕΙ ΩΣ ΑΓΑΘΟΥΣ ΚΑΙ ΕΥΠΙΣΤΟΥΣ, ΚΑΙ ΝΑ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΕΙ ΥΠΕΥΘΥΝΑ ΤΗΝ ΟΠΟΙΑ ΤΟΥΣ ΑΝΑΓΚΗ, και θα πρέπει, επιτέλους να γίνει κατανοητό,ότι οι στρατιωτικοί ιατροί δεν μπορεί να θυσιάζονται ως Ιφιγένειες για χάρη των εντυπώσεων και χωρίς ουσιαστικό λόγο.
Το Καστελόριζο και κάθε ακριτική περιοχή, θα πρέπει να ισχυροποιηθούν συνοριακά, να εξασφαλλιστει η ύπαρξη του ελληνικού πληθυσμού τους, ανευ απειλής απο τακτικές αλλά και ασύμμετρες απειλές όπως η εισβολή ασιατών και αφρικανών, και ταυτόχρονα να χτιστούν οι υποδομές όχι απλά στήριξης του ελληνικού πληθυσμού τους, αλλά αύξησης του, και αυτό κύριοι …..ΔΕΝ ΓΙΝΕΤΑΙ ΜΕ ΜΙΑ ΑΠΟΣΠΑΣΗ ΔΙΑΘΕΣΗ ΕΝΟΣ ΚΑΙ ΜΟΝΟ ΑΝΘΡΩΠΟΥ ……..

Δ.Σ.Ενώσεως Στρατιωτικών Ιατρών”.

Το ανωτέρω κείμενο ξαφνιάζει οδυνηρά οποιονδήποτε γαλουχήθηκε στα Ιπποκρατικά ιδεώδη, όπως όλοι οι συνάδελφοι στρατιωτικοί γιατροί. Οι στρατιωτικοί γιατροί ιστορικά έδρασαν με γνώμονα την παναθρώπινη αλληλεγγύη και σε κάθε πόλεμο βρέθηκαν πάντα στην πρώτη γραμμή του για να περισώσουν ότι μπορούν περιθάλποντας τους στρατιώτες εχθρούς και φίλους, που κομματιάζονται στα φονικά πεδία ή τον άμαχο πληθυσμό που εξολοθρεύεται από βόμβες, λιμούς ή επιδημίες στα μετόπισθεν. Από την εποχή του Τρωικού πολέμου κιόλας βλέπουμε ότι στο γιατρό κάθε κοινωνία όχι μόνο επιτρέπει, αλλά και επιβάλλει μια προνομιακή θέση πάνω από παρατάξεις, με μόνη σημαία το συμφέρον του ενός ανθρώπου, που έτυχε σ' αυτή τη μάχη να γλιτώσει.

 Ο Ιπποκράτης, που πρώτος θέσπισε την ιατρική δεοντολογία μας δίδαξε πως για το γιατρό δεν ισχύουν οι διακρίσεις φυλής θρησκείας ή ηλικίας. Η ζωή του ασθενούς είναι υπέρτατη αξία και κανείς δεν έχει δικαίωμα να επιλέγει ανάμεσα σε φίλους ή εχθρούς, νέους ή γέρους, πλούσιους ή φτωχούς.

Αναρωτιόμαστε πώς μπορεί σήμερα σε καιρό ειρήνης ο στρατιωτικός γιατρός να διακρίνει τον έλληνα από τον αλλοδαπό (μετανάστη ή τουρίστα) ασθενή, αναρωτιόμαστε αν κάνει τέτοιους διαχωρισμούς και κατά το διορισμό του στο Αφγανιστάν, όπου υποτίθεται ότι οι έλληνες δρούν σαν ειρηνευτικό σώμα.

Δυστυχώς ο Μέγκελε  και οι Ναζί γιατροί δεν είναι το μόνο παράδειγμα γιατρών, που έδρασαν παραβιάζοντας κάθε ανθρωπιστικό νόμο. Υπενθυμίζουμε ότι ο Παγκόσμιος Ιατρικός Σύλλογος με έγγραφό του την 9 Οκτωβρίου 2004 μετά τη Γενική Συνέλευση που έγινε στο Τόκιο, ανακοίνωσε ότι «οι στρατιωτικοί γιατροί είναι –πάντα- πρώτα γιατροί και μετά στρατιώτες» και ότι «η ιατρική ηθική εν καιρώ πολέμου είναι ταυτόσημη με την ιατρική ηθική σε καιρό ειρήνης».

Η ανακοίνωση εκδόθηκε με αφορμή το άρθρο του Steven Miles, καθηγητή του Πανεπιστημίου της Μινεσότα (ΗΠΑ) στο έγκριτο LANCET(2004, 364:725-9) για τη συμμετοχή  (συνενοχή) των γιατρών σε κακοποιήσεις κρατουμένων στο Ιράκ, Αφγανιστάν και Γκουαντανάμο. Σε αυτήν τεκμηριώνεται ότι στη Βαγδάτη, το Αφγανιστάν και το Abu Grhaib το ιατρικό σύστημα όχι μόνον απέτυχε να προστατεύσει τα θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα, αλλά συνεργάστηκε με βασανιστές και απέτυχε την αρμόζουσα καταγραφή τραυμάτων ή θανάτων από βασανιστήρια.

Την ίδια στιγμή στην Ελλάδα, με αφορμή την απεργία πείνας του Δ. Κουφοντίνα, η ΕΙΝΑΠ εξέδωσε ανακοίνωση στην οποία αναφέρει ότι είναι παράβαση του ιατρικού καθήκοντος η παρεντερική σίτιση ατόμου παρά τη θέλησή του, φέρνοντας στο προσκήνιο την ιατρική ηθική στις σημερινές συνθήκες.

Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία των ΗΠΑ οι γιατροί σε πολλές περιπτώσεις εκλήθησαν (λόγω της εντολής που υπήρχε από το Υπουργείο Αμύνης) να βοηθήσουν στην ανάνηψη βασανισμένων αιχμαλώτων, για να συνεχισθούν τα βασανιστήρια, πάντα παρίστατο γιατρός και ψυχίατρος για να «επικυρώνουν» τη διαδικασία «ανάκρισης», ενώ καταγράφονται περιπτώσεις γιατρών που άμεσα βασάνιζαν κρατουμένους. Αυτές οι πρακτικές προφανώς δεν ήταν αποκλειστικότητα των ναζί, γιαυτό και η ανθρωπότητα κωδικοποίησε στη Συνθήκη της Γενεύης κανόνες για τη συμπεριφορά στους αιχμαλώτους. Οι φωτογραφίες βασανισμού κρατουμένων στις φυλακές Abu Grhaib της Βαγδάτης από υπερήφανους γιάνκηδες, που έκαναν το γύρο του κόσμου προκάλεσαν σκάνδαλο, που ξέφτισε με μικρές συνέπειες για κάποιους γαλονάδες, θάβοντας τα ουσιαστικά ερωτηματικά και αφήνοντας στο απυρόβλητο εκείνους, που θα έπρεπε να είχαν πρωτοστατήσει στην αποκάλυψη της φρίκης. Το συγκλονιστικό στην περίπτωση είναι αφ’ ενός η «ενθουσιώδης» συμμετοχή των νεοσύλλεκτων στο στρατό γυναικών, που αποδείχθηκαν πιο απάνθρωπες από τους άνδρες -και απαιτείται επισταμένη ψυχολογική έρευνα γιαυτή τη συμπεριφορά που ανατρέπει τα κλασσικά γυναικεία πρότυπα- και αφ΄ ετέρου η συγκάλυψη της συνενοχής των επαγγελματιών υγείας.

Αν και επίορκοι γιατροί πάντα υπήρξαν στην Ιστορία, η τεράστια τεχνολογική πρόοδος ευθύνεται για την πρόσφατη επιδημία από Φραγκενστάιν και Μέγκελε, που αντί να παραδίδονται στη χλεύη της ανθρωπότητας δοξάζονται και ηρωοποιούνται. Είναι προς τιμήν του Παγκόσμιου Ιατρικού Συλλόγου αυτή η απόφαση η οποία βασίζεται στην Ιπποκρατική αντίληψη η οποία περιέχεται στον Όρκο και η οποία ισχύει και για τους έλληνες στρατιωτικούς γιατρούς και μάλιστα σε καιρό ειρήνης.

Η άσκηση της ιατρικής είναι πολιτική πράξη και ο γιατρός καλείται να υπερασπιστεί  με το κύρος του και πολλές φορές θέτοντας σαν ενέχυρο την ίδια του τη ζωή, την ποιότητα ζωής του ασθενή του.  Είναι απαράδεκτο σε κείμενο με υπογραφή του ΔΣ στρατιωτικών γιατρών να καταχωρούνται τέτοιες απόψεις, ειδικά την ώρα που τα θύματα ρατσιστικών επιθέσεων στη χώρα μας πολλαπλασιάζονται δραματικά.

 Για τους γιατρούς, η ειρήνη παραμένει η κατάσταση υγείας της διεθνούς κοινωνίας και πρέπει να ξεκαθαριστεί προς κάθε κατεύθυνση στις δύσκολες στιγμές της Οικονομικής Κατοχής ποιο παραμένει για κράτος, πολίτες και κυρίως γιατρούς το απαράβατο ιατρικό καθήκον, σύμφωνα με την Ιπποκρατική παράδοση. Και αυτό είναι η προάσπιση της υγείας ΚΑΘΕ ΑΝΘΡΩΠΟΥ.

* γιατρός συγγραφέας

πρόεδρος της “Πανελλήνιας Ιατρικής Εταιρείας  κατά της πυρηνικής και βιοχημικής απειλής”